Grób zbiorowy ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), fot. Rada OPWiM, 2005
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Grób zbiorowy ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA)
Grób zbiorowy ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), fot. Rada OPWiM, 2012
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Grób zbiorowy ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA)
Grób zbiorowy ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), fot. Rada OPWiM, 2012
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Grób zbiorowy ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA)
Grób zbiorowy ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), fot. Rada OPWiM, 2012
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Grób zbiorowy ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA)
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: WOJ-000559-W/131496 (UA-4965)

Grób zbiorowy ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA)

Ostrówki | Ukraina | obwód wołyński | rejon lubomelski
ukr. Ostrowky (Островки)
Identyfikator: WOJ-000559-W/131496 (UA-4965)

Grób zbiorowy ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA)

Ostrówki | Ukraina | obwód wołyński | rejon lubomelski
ukr. Ostrowky (Островки)

Ostrówki były wsią polską, która została założona w końcu XVI lub na początku XVII wieku. Majątek należał w XX wieku do Czesława i Marii Konczewskich, właściciele uciekli na zachód, zanim we wrześniu 1939 r. pojawili się tu sowieci. Podczas II wojny światowej wieś miała ok. 100 gospodarstw, w których mieszkało ok. 120 rodzin - co najmniej 664 osoby. Z Ostrówkami sąsiadowała wieś Wola Ostrowiecka, powstała w końcu XVI lub na początku XVII wieku. Osadnikami byli przybysze z Mazowsza, którzy zachowali przez cały czas czystość narodową, język, religię i obyczaje. Podczas II wojny światowej wieś liczyła 136 gospodarstw, w których żyło 197 rodzin - co najmniej 866 osób.

Jesienią 1942 r. w Ostrówkach została zawiązana konspiracyjna placówka AK, której dowódcami byli nauczyciel Jan Lisoń i kierownik szkoły Józef Jeż. Placówka ta wraz z placówką w Woli Ostrowieckiej tworzyły Odcinek Obwodu AK Luboml.

5.07.1943 r. na granicy wsi upowcy urządzili prowokację, polegającą na zamachu na przejeżdżających Niemców, której celem było ściągnięcie na Ostrówki pacyfikacji. W wyniku tego zamachu zostało zabitych kilku Niemców, w tym jeden oficer. Niemcy rzeczywiście chcieli spacyfikować Ostrówki, ale zapobiegł temu zarządca dawnego majątku Konczewskich, który przekonał Niemców o niewinności mieszkańców.

30.08.1943 r. rano, po wymordowaniu Polaków we wsi Kąty i Jankowce, bojówki UPA ruszyły na Ostrówki i Wolę Ostrowiecką. Wsie zostały otoczone szczelnym kordonem. Mieszkańców spędzono w jedno miejsce, a następnie wyprowadzono ich grupami i mordowano. Według relacji świadków podczas tego napadu w obu wsiach zginęło co najmniej 1 000 osób.

Zwłoki pomordowanych zostały pogrzebane dopiero po liku dniach. Dla ich pochówku wykopano co najmniej dwa długie rowy.

W sierpniu 1992 r. przeprowadzono w Ostrówkach dwutygodniowe prace ekshumacyjne pod kierunkiem doc. Mądro, mające na celu przeniesienie na cmentarz zwłok Polaków pomordowanych przez UPA 30.08.1943 r. Ekshumacja stała się możliwa dzięki ponad dwuletnim staraniom rodzin ofiar i Towarzystwa Przyjaciół Krzemieńca i Ziemi Wołyńsko-Podolskiej. Eksplorowano dwie mogiły w Woli Ostrowieckiej, z których wydobyto szczątki 323 osób, pozostałych mogił wtedy nie odnaleziono. 30.08.1992 r. wydobyte szczątki pochowano uroczyście na zniszczonym cmentarzu w Ostrówkach w obecności delegacji władz państwowych Polski i Ukrainy. W 1998 r. grób na cmentarzu był mogiłą ziemną z krzyżem bez napisów. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa zajęła się przygotowaniem trwałego upamiętnienia. W 2011 r. dokonano kolejnej ekshumacji z Ostrówek i Woli Ostrowieckiej oraz wykonano ostateczne upamiętnienie tego miejsca. Fundatorem prac była Rada OPWiM. Napis na granitowym krzyżu głosi: „Pamięci / mieszkańców Ostrówek i / Woli Ostrowieckiej / którzy zginęli / 30 sierpnia 1943 roku / Niech spoczywają w pokoju / Rząd Rzeczypospolitej Polskiej / Rodziny / 2011”.

Publikacja:
03.08.2023
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Grób zbiorowy ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA)
    Katalog cmentarzy wojennych MKiDN Zobacz