Cmentarz Siselinna w Tallinie, fot. Mirek Osip-Pokrywka, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Siselinna i Poolamägi w Tallinie
Cmentarz Siselinna w Tallinie, fot. Mirek Osip-Pokrywka, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Siselinna i Poolamägi w Tallinie
Cmentarz wojskowy w Tallinie, fot. Mirek Osip-Pokrywka, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Siselinna i Poolamägi w Tallinie
Nagrobek Marii Laidoner w Tallinie w Tallinie, fot. Mirek Osip-Pokrywka, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Siselinna i Poolamägi w Tallinie
Nagrobek Marii Laidoner w Tallinie, fot. Mirek Osip-Pokrywka, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Siselinna i Poolamägi w Tallinie
Oznaczenie kwartału na cmentarzu Siselinna w Tallinie, fot. Mirek Osip-Pokrywka, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Siselinna i Poolamägi w Tallinie
Cmentarz Siselinna w Tallinie, fot. Mirek Osip-Pokrywka, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Siselinna i Poolamägi w Tallinie
Kamień z tablicą pamiątkową w Tallinie, fot. Mirek Osip-Pokrywka, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Siselinna i Poolamägi w Tallinie
Kamień z tablicą pamiątkową w Tallinie, fot. Mirek Osip-Pokrywka, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Siselinna i Poolamägi w Tallinie
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002001-P

Cmentarz Siselinna i Poolamägi w Tallinie

Identyfikator: POL-002001-P

Cmentarz Siselinna i Poolamägi w Tallinie

Cmentarz Siselinna to duża (ponad 18 ha powierzchni) historyczna tallińska nekropolia usytuowana w południowej części miasta. Swym pierwotnym terenem obejmowała kilka historycznych nekropoli różnych wyznań, z których niektóre zostały zniszczone w latach 50. XX wieku w wyniku zaadaptowania części cmentarza na cele infrastruktury sportowej (boisko piłkarskie, korty tenisowe, hale). Taki los spotkał m.in. Poolamägi, czyli „Polską górkę” - cmentarz rzymskokatolicki założony w pierwszej połowie XIX wieku, gdzie byli chowani mieszkający w Estonii Polacy (co potwierdza jego nazwa). Nekropolia w czasie działań wojennych w okresie II wojny światowej uległa znaczącym zniszczeniom. Końcowy etap unicestwienia nekropolii nastąpił na początku lat 50. XX wieku, gdy na części dawnego cmentarza wzniesiono halę sportową, a pozostałą część przekształcono w park spacerowy. Miejsce przez wiele lat nie było w żaden sposób upamiętnione i dopiero z inicjatywy środowiska polonijnego jesienią 1990 roku w parku ustawiono drewniany krzyż z tablicą z napisem „OFIAROM PROFANACJI” (po polsku, rosyjsku i angielsku). Latem 2010 roku obok odsłonięto kamień z granitową tablicą i napisem po estońsku i po polsku : „PAMIĘCI POLAKÓW POCHOWANYCH NA HISTORYCZNYM CMENTARZU ALEKSANDRA NEWSKIEGO”. Wspomniany park znajduje się w byłej północnej części dawnej nekropoli - dojście od parkingu przy ul. Staadioni lub z przeciwnej strony schodami od ul. Herne.

W granicach zachowanej współcześnie nekropoli Siselinna znajdują się trzy cmentarze. Są to: dawny rosyjski cmentarz prawosławny św. Aleksandra Newskiego założony w 1775 roku (stanowiący zachodnią cześć nekropoli), estoński cmentarz Vana-Kaarli czyli „Starego Karola” otwarty w 1864 roku (stanowiący mniejszą wschodnią cześć nekropolii), oraz Cmentarz Wojskowy założony w 1887 roku (usytuowany w północo-wschodnim narożniku od strony ul. Tehnika). Ważnym polonikiem na nekropoli Siselinna jest grób Marii Laidoner z domu Skarbek-Kruszewskiej herbu Abdak (1888-1978). Była ona żoną generała Johana Laidonera, z tytułu pełnionej przez męża funkcji uważana za pierwszą damę przedwojennej Republiki Estońskiej. Pochodziła z polskiej kresowej rodziny szlacheckiej. Uzyskała staranne wykształcenie, była pianistką i nauczycielką muzyki. Poza tym znała pięć języków: polski, rosyjski, niemiecki, angielski i estoński. Przyszłego męża (jako kadeta carskiej szkoły oficerskiej) poznała w Wilnie jako 16-letnia dziewczyna. Kilka lat później, w 1911 roku odbył się ślub. Po rewolucji październikowej małżeństwo powróciło w rodzinne strony męża, gdzie Johan Laidoner został szefem Sztabu generalnego, a następnie Naczelnym Wodzem nowopowstałej Armii Estońskiej. Kwatera rodzinna Laidonerów ogrodzona metalowym płotkiem znajduje się w zachodnio-południowej części prawosławnego cmentarza Aleksandra Newskiego. Lokalizacja według miejscowych oznaczeń AN I 5, 9-8 (kwartały przedzielone alejki są czytelnie oznakowane kamiennymi słupami z opisem). Miejsce spoczynku Marii Kruszewskiej-Laidoner pełni funkcję również symbolicznego grobu jej męża generała Johana Laidonera, który zmarł w czasie odbywania kary na zesłaniu we Włodzimierzu nad Klaźmą w głębi Rosji. Został pochowany w zbiorowej mogile w 1953 roku, a jego szczątków do tej pory nie udało się odnaleźć. Obok nagrobka Laidonerów jest również pochowany ich jedyny syn Michael (zm. tragicznie w 1928 roku).

Osoby powiązane:
Czas powstania:
1 poł. XIX w.
Opracowanie:
Mirek Osip-Pokrywka
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz