__________________________________________________________________________
 

__________________________________________________________________________
 

Pamiątki po Chopinie
Paryż jest miastem, które kryje wiele miejsc związanych z życiem i twórczością Fryderyka Chopina. Jednym z nich jest kamienica na Montmartre, przy Boulevard Poissonnière 27, gdzie w 1831 roku Chopin znalazł swoje pierwsze stałe lokum na poddaszu. Obecnie miejsce to upamiętnia tablica pamiątkowa. Podobne znajdują się na jeszcze trzech z dziewięciu kamienic, w których mieszkał podczas swojego pobytu w stolicy Francji Chopin Paryż to również miejsca, gdzie Chopin koncertował i brał udział w życiu towarzyskim. Jednym z takich miejsc jest dzisiejszy Hotel Washington Opera, w którym pod koniec lipca 1832 roku odbył się bankiet polskich emigrantów. Kolejnym miejscem pamięci jest Biblioteka Polska w Paryżu, gdzie odtworzono salonik Chopina, w którym kompozytor spotykał się z przyjaciółmi i innymi artystami.

Chopin odwiedzał także inne miasta w Europie, co również zostało upamiętnione. W miejscach, gdzie zatrzymywał się podczas podróży, znajdują się tablice pamiątkowe, m.in. w Wiedniu, Pradze, na Majorce, w Karlowych Warach czy Mariańskich Łaźniach.

Podczas swoich podróży do Anglii w 1837 i 1848 roku, Chopin spotkał się z mieszanymi opiniami publiczności. W Londynie, gdzie odbył swój ostatni publiczny koncert, znajduje się tablica upamiętniająca to wydarzenie. W Manchesterze, gdzie kompozytor został znacznie lepiej przyjęty, postawiono pomnik upamiętniający jego jedyny koncert, który odbył się 28 sierpnia 1848 roku w Concert Hall.

Pierwsze upamiętnienie: grób na cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu
Pierwszym rzeźbiarskim upamiętnieniem Chopina był jego grób na słynnym cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu. Autorem pomnika był Auguste Jean-Baptiste Clésinger, francuski rzeźbiarz i zięć George Sand, z którą kompozytor był przez lata związany. Clésinger, znany z tworzenia alegorycznych kompozycji w stylu klasycyzmu akademickiego, umieścił na cokole grobowca marmurową figurę muzy pochylonej nad złamaną lirą. Na przedniej ścianie cokołu znajduje się medalion z lewym profilem Chopina oraz inskrypcja: „À Frédéric Chopin, ses amis” („Fryderykowi Chopinowi, jego przyjaciele”). Pomnik odsłonięto 17 października 1850 roku, w pierwszą rocznicę śmierci kompozytora.

Choć dzieło miało oddać hołd wielkiemu artyście, spotkało się z krytyką. Cyprian Kamil Norwid określił je jako „haniebnie rzeźbiony pomnik, udający kobietę, co płacze z lirą w ręku”, wyrażając niezadowolenie z jego formy artystycznej.

Portrety malarskie Chopina
Portrety Chopina, tworzone zarówno za jego życia, jak i po jego śmierci, są nie tylko dokumentacją jego wizerunku, ale także świadectwem wpływu, jaki wywarł na kulturę światową. Poniżej przedstawiamy najważniejsze portrety Fryderyka Chopina w sztuce światowej poza Polską. Jednym z najsłynniejszych portretów Chopina jest dzieło Eugène'a Delacroix, czołowego przedstawiciela francuskiego romantyzmu. Powstały w latach 1838-1839 obraz pierwotnie stanowił część większej kompozycji przedstawiającej Fryderyka Chopina i George Sand, jego bliską przyjaciółkę i partnerkę życiową. Delacroix uchwycił Chopina w chwili skupienia nad fortepianem, oddając jego artystyczną wrażliwość i głębię emocjonalną. W późniejszym czasie oryginalne płótno zostało podzielone na dwa oddzielne portrety, z których portret Chopina znajduje się obecnie w Muzeum Luwru w Paryżu. Drugi znany portret wyszedł spod pędzla Ary Scheffera, holenderskiego malarza działającego we Francji, który był bliskim znajomym Chopina. W 1847 roku stworzył portret kompozytora, który obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Carnavalet w Paryżu. Obraz przedstawia Chopina w eleganckim stroju, z delikatnym wyrazem twarzy, oddającym jego subtelną naturę i wrażliwość artystyczną. Scheffer, dzięki osobistej relacji z Chopinem, potrafił uchwycić nie tylko fizjonomię kompozytora, ale także jego wewnętrzny świat.

Pomnik w Parku Monceau
W 1906 roku w paryskim Parku Monceau odsłonięto kolejny pomnik Chopina, autorstwa Jacques'a Froment-Meurice'a. Rzeźba przedstawia kompozytora grającego na fortepianie. U jego stóp siedzi kobieta zasłaniająca oczy - alegoria harmonii lub zasłuchania w muzykę. Nad fortepianem unosi się postać kobieca wyłaniająca się z obłoków i sypiąca kwiaty, symbolizująca inspirację lub muzę. Pomnik opatrzony jest prostą inskrypcją: „F. Chopin”.

Pomnik w Brazylii
W 1944 roku, w odpowiedzi na zniszczenie przez Niemców pomnika Chopina w Warszawie, polonia brazylijska zainicjowała zbiórkę na ufundowanie pomnika kompozytora w Rio de Janeiro. Dzieło Augusta Zamoyskiego, jednego z czołowych polskich rzeźbiarzy, przedstawia zamyśloną, młodzieńczą postać Chopina stojącą nad zatoką Praia Vermelha. Pomnik został odsłonięty 1 września 1944 roku przed Teatrem Miejskim, a następnie przeniesiony na obecne miejsce nad brzegiem morza.

Jarosław Iwaszkiewicz tak opisał to dzieło: „W pomniku Chopina - najpiękniejszym pomniku, jaki znam - Zamoyski osiągnął czarodziejską sztukę [...]. Stworzył Chopina wyidealizowanego, a prawdziwego. Zamoyski był poetą”.

Największy pomnik
Największym pomnikiem Chopina na świecie i pierwszym polskim pomnikiem w Chinach jest monument w Szanghaju autorstwa Lu Pin. Powstał z inicjatywy You Jiannera, chińskiego przedsiębiorcy z polskim obywatelstwem, oraz Marka Niewiarowskiego, sekretarza generalnego Międzynarodowej Federacji im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Pomnik został odlany w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych i odsłonięty 3 marca 2007 roku podczas uroczystości uświetnionej koncertem siedemdziesięciu pianistów grających jednocześnie Poloneza As-dur.

Autorka rzeźby, Lu Pin, podkreślała w wywiadach: „Wiedziałam, że chcę bardziej interpretować muzykę aniżeli postać Chopina. Nakładałam na siebie kolejne metafory, szukałam takiego przekazu, który byłby w pełni zrozumiały dla moich rodaków”. W 2008 roku kopię pomnika, jednak w mniejszej skali, odsłonięto w Pekinie, w Centrum Kultury Chaoyang.

Kopia warszawskiego pomnika w Hamamatsu
W japońskim mieście Hamamatsu, znanym z produkcji instrumentów muzycznych, wzniesiono w 1994 roku kopię warszawskiego pomnika Chopina autorstwa Wacława Szymanowskiego. Pomnik został podarowany przez władze Warszawy i stanowi symbol współpracy kulturalnej między Polską a Japonią, zapoczątkowanej umową z 1990 roku.

Singapur: pomnik w Ogrodzie Botanicznym
W Ogrodzie Botanicznym w Singapurze stoi pomnik Chopina autorstwa Karola Badyny, przedstawiający kompozytora grającego na fortepianie w towarzystwie zasłuchanej damy. Postacie są naturalnej wielkości, a na rozłożonych nutach widnieje zapis jednego z polonezów Chopina. Fortepian został zredukowany do klawiatury, co nadaje rzeźbie unikalny charakter. Mecenatami byli: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Instytut Adama Mickiewicza oraz prywatni sponsorzy.

Symbolika i znaczenie pomników Chopina
Pomniki Fryderyka Chopina nie są jedynie fizycznymi strukturami upamiętniającymi jego osobę. Stanowią one most między przeszłością a teraźniejszością, łącząc pokolenia i narody poprzez wspólne doświadczenie muzyczne. Rzeźby i monumenty poświęcone kompozytorowi często odzwierciedlają nie tylko jego fizjonomię, ale przede wszystkim ducha jego muzyki - pełnej emocji, nostalgii i głębokiej refleksji.

Te artystyczne wyrazy szacunku pojawiają się w różnych formach i stylach, od klasycznych popiersi po nowoczesne instalacje. Wykorzystują one różnorodne materiały, takie jak brąz, marmur czy granit, co dodatkowo podkreśla uniwersalność i ponadczasowość jego twórczości. Często umieszczane są w miejscach publicznych - parkach, placach, przed instytucjami kulturalnymi - gdzie dostęp do nich ma szeroka publiczność, co sprzyja popularyzacji jego muzyki i pamięci o nim.

Globalny zasięg upamiętnienia
Obecność pomników Chopina na różnych kontynentach świadczy o globalnym zasięgu jego oddziaływania. W Europie, poza Polską, jego postać jest szczególnie upamiętniana we Francji, gdzie spędził znaczną część swojego życia, a także w innych krajach, z którymi był związany poprzez podróże czy wpływy kulturowe. Jednak nie tylko Europa czci pamięć kompozytora. W Azji, zwłaszcza w Japonii i Chinach, jego muzyka cieszy się ogromną popularnością, co znajduje odzwierciedlenie w licznych pomnikach i dedykowanych mu wydarzeniach muzycznych. W obu Amerykach, a nawet w Afryce i Australii, można znaleźć miejsca poświęcone Chopinowi, co podkreśla uniwersalność jego przekazu.

Pomniki i inne formy upamiętnienia Chopina często stają się inspiracją dla lokalnych społeczności. Służą nie tylko jako hołd dla kompozytora, ale również jako punkt wyjścia do organizacji wydarzeń kulturalnych, takich jak koncerty, festiwale czy konkursy pianistyczne. Dzięki temu jego muzyka jest nieustannie obecna w życiu kulturalnym różnych krajów, a kolejne pokolenia mają okazję ją odkrywać i interpretować na nowo.

W wielu miejscach pomniki Chopina są częścią szerszych inicjatyw edukacyjnych i kulturalnych. Stanowią pretekst do promocji muzyki klasycznej, edukacji muzycznej wśród dzieci i młodzieży oraz budowania międzynarodowych relacji kulturalnych. W ten sposób upamiętnienie kompozytora przekłada się na realne działania wzbogacające życie społeczne i kulturalne.

Artystyczne interpretacje postaci kompozytora
Różnorodność form artystycznych, w jakich upamiętniany jest Chopin, świadczy o wieloaspektowym postrzeganiu jego osoby i twórczości. Niektóre pomniki skupiają się na realistycznym przedstawieniu jego wizerunku, oddając cechy fizyczne znane z portretów i opisów z epoki. Inne natomiast podchodzą do tematu bardziej symbolicznie, próbując uchwycić esencję jego muzyki czy emocje, jakie wywołuje.

Artystom tworzącym te dzieła często przyświeca idea oddania nieuchwytnego charakteru muzyki Chopina - jej melancholii, pasji, subtelności. Wykorzystują w tym celu różne środki wyrazu, od dynamiki linii i formy po grę światła i cienia na powierzchni rzeźby. Dzięki temu każde z tych dzieł staje się unikatową interpretacją jego twórczości i osobowości.

Chopin w przestrzeni miejskiej
Umiejscowienie pomników Chopina w przestrzeni publicznej ma również istotne znaczenie. Często są one lokowane w miejscach symbolicznych - parkach, które sprzyjają kontemplacji, przy szkołach muzycznych, podkreślając rolę edukacji muzycznej, czy w centrach miast, gdzie stają się integralną częścią codziennego życia mieszkańców. Taka obecność w tkance miejskiej sprawia, że postać kompozytora jest nieustannie obecna w świadomości społecznej.

Ponadto, otoczenie, w jakim znajdują się pomniki, często współgra z ich treścią symboliczną. Zieleń parków, szum drzew czy woda w pobliskich fontannach mogą nawiązywać do natury, która była inspiracją dla wielu utworów Chopina. W ten sposób przestrzeń wokół pomnika staje się częścią artystycznej narracji.

Wpływ na międzynarodowe relacje kulturalne
Upamiętnianie Chopina poza granicami Polski ma również wymiar dyplomatyczny i kulturotwórczy. Pomniki i wydarzenia z nimi związane często są wynikiem współpracy między krajami, podkreślając przyjaźń i wzajemne wpływy kulturowe. Stanowią one mosty łączące narody, bazujące na wspólnym szacunku dla uniwersalnych wartości wyrażanych poprzez muzykę.

Pomniki i inne formy upamiętnienia Fryderyka Chopina na świecie są świadectwem niezwykłego wpływu, jaki jego muzyka wywarła i nadal wywiera na ludzi różnych narodowości i kultur. Stanowią one nie tylko hołd dla jego geniuszu, ale także narzędzie promocji uniwersalnych wartości humanistycznych, takich jak piękno, emocjonalna głębia i duchowa refleksja.

Poprzez te materialne formy pamięci Chopin pozostaje żywy w świadomości społecznej, inspirując kolejne pokolenia artystów i melomanów. Jego muzyka, pełna osobistej ekspresji i narodowej tożsamości, przemawia do serc ludzi na całym świecie, przekraczając bariery językowe i kulturowe. W ten sposób pomniki Chopina są nie tylko zabytkami, ale żywymi symbolami trwałego dziedzictwa kulturowego ludzkości.

Lista pomników i innych obiektów związanych z Fryderykiem Chopinem
Pomniki
Europa
Austria
Wiedeń
Pomnik Fryderyka Chopina w Wiedniu, zatytułowany „La note bleue”, odnosi się do metaforycznej „błękitnej nuty”, którą partnerka Fryderyka Chopina, George Sand, dostrzegała w jego muzyce. Autorem pomnika jest rzeźbiarz Krzysztof M. Bednarski, którego projekt zwyciężył w konkursie zorganizowanym przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. Pomnik został odsłonięty w parku Schweizergarten w 2010 r. z okazji obchodów 200. rocznicy urodzin kompozytora.

Albania
Tirana
W listopadzie 2003 r. w Tiranie odsłonięty został pomnik Fryderyka Chopina. Jego autorem jest polski rzeźbiarz Andrzej Renes, autor m.in. warszawskich pomników kardynał Stefana Wyszyńskiego oraz Katyńskiego. Artysta pod koniec lat 80. przygotował trzy cykle rzeźb poświęconych Chopinowi - pierwszy to przedstawienia jego rodziny, drugi to „Impresje” , które inspirowane są poszczególnymi utworami kompozytora, oraz „Portrety”. Do tego cyklu należy popiersie z pomnika w Tiranie. Rzeźba wykonana jest z brązu - przedstawienie figuralne - oraz miedzi - geometryczna, graniastosłupowa forma, stanowiąca tło. Na cokole pierwotnie umieszczony był napis FREDERIK SCHOPEN / 1810-1849 //.

Czechy
Mariańskie Łaźnie
Pomnik Fryderyka Chopina autorstwa Karla Otáhala z 1960 roku znajduje się w parku miejskim. Przedstawia płaskorzeźbiony medalion z wizerunkiem Chopina oraz inskrypcję w języku czeskim i polskim, upamiętniającą pobyt kompozytora w Mariańskich Łaźniach.

Olešnice v Orlických horách (szczyt Orlica)
Pomnik upamiętniający pobyt Fryderyka Chopina na górze Orlica. Orlica jest górą na granicy polsko-czeskiej, jednak jej szczyt, na którym znajduje się pomnik jest po stronie czeskiej. Pomnik wykonany z gładkiego kamienia, w formie ściętego stożka, z inskrypcją w języku czeskim.

Bohumin
Pomnik Fryderyka Chopina z 1962 roku. Pomnik w formie głazu (piaskowiec), od frontu z metalową tablicą z ukazaną w profilu głową Chopina, zwróconą w lewo, poniżej napis. Pod tablicą druga tablica z czarnej skały magmowej (dioryt?) z wyrytą inskrypcją o literach wypełnionych złotą farbą.

Francja
Paryż
Nagrobek Chopina na cmentarzu Père-Lachaise z 1850 roku, dzieło Jean-Baptiste Clésingera, przedstawia muzę Euterpe pochylającą się nad złamaną lirą. Jest miejscem pielgrzymek miłośników muzyki z całego świata. W latach 2017-2018 przeszedł gruntowną renowację.

Pomnik Fryderyka Chopina w Parku Monceau odsłonięty w 1906 roku autorstwa Jacquesa Froment-Meurice'a przedstawia kompozytora przy fortepianie w towarzystwie alegorycznych postaci Harmonii i Muzyki.

Pomnik w Ogrodach Luksemburskim
Popiersie, będące współczesnym odelewem rzeźby Bolesława Syrewicza ustawione zostało w 1999 r. w miejscu poprzedniego pochodzącego z 1901 roku, a zniszczonego podczas II wojny światowej. Inicjatorami pomnika z 1901, z którego zachował się cokółbyli muzycy F.-Henry Peru i Jules Massenet, a wykonawcą Georges Dubois. Obydwie rzeźby zainspirowane są płaskorzeźbą Chopina autorstwa Antoine Bovy’ego, stąd ich wyraźne podobieństwo.

Hiszpania
Valldemossa
Odsłonięty w 1999 roku pomnik autorstwa polskiej rzeźbiarki Zofii Wolskiej przedstawia popiersie Chopina. Znajduje się na dziedzińcu klasztoru i symbolizuje związki kompozytora z Majorką.

Palma
Pomnik Fryderyka Chopina znajduje się w Palmie na Majorce. Rzeźba przedstawiająca głowę kompozytora umieszczona jest na postumencie z inskrypcją w języku hiszpańskim, w pobliżu placu noszącego jego imię.

Niemcy
Monachium
Z okazji 200. rocznicy urodzin kompozytora, odsłonięto jego pomnik autorstwa polskiego rzeźbiarza Józefa Nowaka (ur. 1962) w Parku Poetów. Pomnik powstał dzięki zaangażowaniu i funduszom polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Haliny i Mirosława Pieńkowskich.

Portugalia
Lizbona
Popiersie Fryderyka Chopina w Lizbonie znajduje się przy Avenida da Liberdade. Zostało wykonane z czarnego kamienia i umieszczone na kontrastującym, jasnym postumencie. Podobnie jak realizacja w Budapeszcie jest współczesnym odlewem rzeźby Syrewicza.

Słowenia
Lublana        
W 2014 roku, przy wejściu do Pasażu Chopina znajdującego się pod Placem Kongresowym w Lublanie, uroczyście odsłonięto wykonane z brązu popiersie Fryderyka Chopina. Ten pomnik, będący hołdem dla wybitnego polskiego kompozytora, został ofiarowany Słowenii przez Rzeczpospolitą Polską w ramach obchodów dwusetnej rocznicy urodzin Chopina. Autorem jest polski rzeźbiarz i wieloletni kierownik Katedry Konserwacji Rzeźby Kamiennej na warszawskiej ASP prof. Adam Roman (1916-2013). Jest on twórcą również dwóch innych popiersi Chopina, które znajdują się w Tokio i w Królewcu. Ku pamięci geniusza fortepianu co roku w Słowenii odbywa się międzynarodowy Konkurs Pianistyczny Chopina o Złoty Pierścień, skierowany do młodych pianistów. 

Węgry
Budapeszt
Pomnik Fryderyka Chopina w Gödöllő autorstwa Ede Margó z 1929 roku przedstawia Chopina przy fortepianie z alegorycznymi postaciami kobiety i mężczyzny. Znajduje się przed szkołą muzyczną jego imienia.

Pomnik Chopina w Parku Czajkowskiego - wapienna rzeźba z 1961 roku autorstwa Jánosa Konyorcsika, umieszczona w parku dedykowanym wybitnym kompozytorom.

Pomnik w Horváth-kert z 2011 r. znajduje się w dzielnicy Krisztinaváros, gdzie pierwotnie miał stanąć pomnik Ede Margó. Jest to replika popiersia kompozytora z 1899 r. autorstwa Bolesława Syrewicza, identyczna jak ta, która umieszczona została w Ogrodach Luksemburskich w Paryżu.

Wielka Brytania
Manchester
Pomnik Fryderyka Chopina odsłonięty w 2011 roku autorstwa Roberta Sobocińskiego przedstawia kompozytora z muzą o twarzy Jane Stirling. Jest największym poza Polską pomnikiem Chopina, przypominającym o jego wizycie w Manchesterze w 1848 roku. W 1848 roku, w obawie przed rewolucyjną zawieruchą, Fryderyk Chopin opuścił Francję i udał się w podróż do Anglii i Szkocji, gdzie starał się zarobić na utrzymanie udzielając lekcji i koncertując. Ostatni rok życia kompozytora był już jednak zdominowany przez chorobę. Jak wspomina w jednym ze swoich listów w czasie koncertu w Manchesterze miał nawet doznać halucynacji spowodowanych wycieńczeniem organizmu. 

Pomnik Fryderyka Chopina w Royal North Academy of Music w Manchesterze autorstwa Ludwiki Nitschowej (z udziałem Eugeniusza Żarkowskiego) został odsłonięty 17 października 1973 roku. Znajduje się on w Royal North Academy of Music w Mancesterze (dokładny adres: 124 Oxford Road, M13 9RD Manchester). Został wykonany z brązu i ma wysokość 2,5 m.

Ameryka Północna
Kostaryka
San José
Pomnik Fryderyka Chopina w formie głowy na postumencie z ciemnego kamienia, ufundowany przez polską społeczność i Ambasadę RP, podkreśla obecność polskiej kultury w Ameryce Środkowej.  

Kuba
Hawana
Rzeźba, zaprojektowana przez Adama Myjaka. Fryderyk Chopin, siedząc na ławce, spogląda w bok, jakby wsłuchany we własną muzykę, a jego dłonie - szczególnie długie palce prawej ręki - rozłożone są w geście, który wydaje się uchwycać moment narodzin melodii, in statu nascendi. To gest, który zaprasza do refleksji nad geniuszem kompozytora, uchwyconym w chwili tworzenia.
Adam Myjak, autor tej rzeźby, jest profesorem sztuki i wieloletnim rektorem warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, a jego monumentalne, dramatyczne dzieła można znaleźć na całym świecie. W tym przypadku, cichy, zadumany Chopin w Hawanie zdaje się być wyjątkiem od ekspresyjnego stylu Myjaka, lecz jednocześnie harmonijnie wpisuje się w kontekst historycznego otoczenia Plaza de San Francisco.

Meksyk
Guadalajara
Pomnik Fryderyka Chopina Ludwiki Nitschowej z 1964 roku znajduje się w dzielnicy uniwersyteckiej w Guadalajarze. Wykonany jest z brązu i ma 2,2 m wysokości. Odsłonięty został w grudniu 1964 r. W Guadalajarze znajduje się jeszcze drugi pomnik Chopina wykonany przez artystkę w 1973 r.

Stany Zjednoczone
Buffalo
Pomnik Fryderyka Chopina w Buffalo, znajdujący się na południowym krańcu Symphony Circle. Jest to klasyczne popiersie kompozytora, umieszczone na prostokątnej kolumnie z szerszą podstawą. Upamiętnienie Chopina w Buffalo zawdzięczamy działalności Chopin Singing Society. Wykonany przez polsko-amerykańskiego artystę Josepha Mazura, popiersie zostało odsłonięte 7 czerwca 1925 roku w Humboldt Park. Później przeniesiono je na trawnik przed Kleinhans Music Hall, naprzeciwko Symphony Circle.

Cleveland
Polish Cultural Garden w Cleveland, Ohio, położony na rogu St. Clair i East Boulevard, został poświęcony w 1934 roku. Jego centralnym punktem jest ośmiokątna fontanna, otoczona rzeźbami przedstawiającymi wybitne postacie polskiej historii i kultury, w tym Fryderyka Chopina. Ogród stanowi część serii międzynarodowych ogrodów w Cleveland, upamiętniających różnorodne dziedzictwa etniczne miasta.
Fontanna w centrum ogrodu, opisana przez Cleveland Historical, jest ozdobiona alegorycznymi figurami symbolizującymi muzykę, literaturę, naukę i astronomię. Posiada dekoracyjne elementy, takie jak skaczące ryby i rzeźbione żółwie wzdłuż podstawy. Została poświęcona córce poety Jana Kochanowskiego, zainspirowana serią elegii napisanych po jej śmierci. Pomnik powstał dzięki darowiznom uczniów i został ukończony w 1953 roku.
Wokół fontanny znajduje się siedem popiersi przedstawiających wybitne postacie polskiego dziedzictwa. Popiersia, wykonane z białego marmuru lub brązu, osadzone są na prostokątnych kolumnach z czerwonego marmuru lub granitu. Poświęcone zostały w latach 1947-1966. Wśród upamiętnionych znajdują się kompozytor Fryderyk Chopin, astronom Mikołaj Kopernik, fizyczka i chemiczka Maria Skłodowska-Curie, oraz kompozytor i polityk Ignacy Jan Paderewski.
Popiersie Fryderyka Chopina przedstawia młodego kompozytora w eleganckim stroju, z pełnymi policzkami i pewnym siebie spojrzeniem, gotowego rozpocząć swoją międzynarodową karierę.

Ameryka Południowa
Argentyna
Buenos Aires
W 1944 roku w Buenos Aires, stolicy Argentyny, odsłonięto pomnik Fryderyka Chopina. Monument ten został prawdopodobnie zainicjowany przez polskich emigrantów, którzy w czasie II wojny światowej znaleźli schronienie w Ameryce Południowej. Jedną z takich postaci był Grzegorz Fitelberg (1879-1953), polski kompozytor i dyrygent, który przebywał w Buenos Aires w latach 1940-1941, gdzie pracował jako dyrygent w Teatro Colón, zanim przeniósł się do Stanów Zjednoczonych.
Popiersie Chopina, znajdujące się w Parque Chacabuco na rogu Avenida Asamblea i Emilio Mitre, jest jednym z wielu pomników w Buenos Aires poświęconych wybitnym postaciom europejskiej kultury. Na pomniku widnieje wyryte imię „Chopin”, a sama rzeźba przedstawia eleganckiego mężczyznę w wieczorowym stroju z muszką i starannie uczesanymi włosami. Jednakże wygląd postaci, jak zauważono, mógłby równie dobrze reprezentować innych kompozytorów, takich jak Schumann czy Brahms, co sugeruje, że rzeźbiarz nie wzorował się na żadnym znanym portrecie Chopina.
Stan pomnika w ostatnich latach uległ pogorszeniu, z graffiti pokrywającym podstawę i wspinającym się na rzeźbę. Jest to symbol polskiego dziedzictwa muzycznego w Ameryce Południowej, który, choć wymaga konserwacji, pozostaje ważnym punktem odniesienia dla lokalnej społeczności polonijnej.

Brazylia
Rio de Janeiro
Pomnik Fryderyka Chopina - dzieło Augusta Zamoyskiego z 1944 roku przedstawia Chopina nad brzegiem morza, wsłuchującego się w fale. Znajduje się w parku przy plaży.

Porto Alegre
W 1963 roku Fernando Corona stworzył pomnik Fryderyka Chopina w Porto Alegre, w południowej Brazylii. Uroczyste odsłonięcie monumentu miało miejsce 15 listopada tego samego roku. Porto Alegre, stolica stanu Rio Grande do Sul, znajduje się w najbardziej wysuniętej na południe części Brazylii.
Rzeźba przedstawia portret Fryderyka Chopina, osadzony na prostej, kwadratowej kolumnie z granitu. Na pomniku widnieje inskrypcja upamiętniająca 150. rocznicę urodzin kompozytora: 1810-1960. Postać Chopina jest rozpoznawalna dzięki charakterystycznej fryzurze i długim włosom, jednak twarz rzeźby nie jest oparta na żadnym z powszechnie znanych portretów. Wyraz smutku na twarzy kompozytora w rzeźbie odzwierciedla typową dla Chopina melancholię, która często pojawia się w jego wizerunkach.

Chile
Santiago

Wenezuela
La Asunción
Pomnik Fryderyka Chopina usytuowany przy głównym deptaku stolicy wyspy Margarita, pomnik podkreśla uniwersalność muzyki Chopina i jej wpływ na różne kultury.

Azja
Chiny
Szanghaj
Pomnik Fryderyka Chopina
Pomnik wykonany z brązu, z polskiej miedzi został wykonany w Gliwicach według projektu jest Lu Pin ma na celu upamiętnienie i promowanie twórczości Chopina w Chinach. Chińczycy cenią twórczość Chopina i często biorą udział w Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym. Jest to drugi pomnik w Szanghaju poświęcony obcokrajowcowi, co świadczy o jego wyjątkowym znaczeniu. Tablica na pomniku jest napisana tylko po polsku i chińsku, co dodatkowo podkreśla jego międzynarodowy charakter i znaczenie w kontekście relacji polsko-chińskich.

Japonia
Hamamatsu
W japońskim mieście Hamamatsu, znanym m.in. z firm produkujących instrumenty oraz z konkursów i festiwali muzycznych, znajduje się pomnik Fryderyka Chopina. Praca jest darem od miasta stołecznego Warszawy, upamiętniającym umowę o przyjacielskiej współpracy i wymianie kulturalnej. Pomnik stanowi kopię słynnej rzeźby Wacława Szymanowskiego, znajdującej się w warszawskim parku Łazienkowskim. Pracę podarowaną Hamamatsu wykonał w 1990 r. Marian Konieczny.

Korea Południowa
Seul
Pomnik Chopina w Parku Namsan przedstawia kompozytora przy fortepianie. Jest symbolem przyjaźni polsko-koreańskiej i miejscem wydarzeń promujących jego muzykę.

Singapur
Pomnik Fryderyka Chopina w Ogrodach Botanicznych. Odsłonięty w 2008 roku pomnik Karola Badyny upamiętnia kompozytora w miejscu wpisanym na listę UNESCO. Jest darem polskiej społeczności i symbolem międzynarodowego uznania dla Chopina.

Wietnam
Bà Nà Hills
Bà Nà Hills jest miasteczkiem wypoczynkowym założonym przez francuskich kolonistów w 1919 r. Pełni funkcję parku rozrywki z licznymi hotelami i atrakcjami. Pośród nich spotkamy popiersie Fryderyka Chopina, upamiętniające wybitnego polskiego kompozytora. Niezbyt wierny rzeczywistości rzeźbiarski portret został umieszczony na postumencie, do którego przymocowano tablicę z inskrypcją. Tekst w języku wietnamskim i angielskim przypomina o nowatorstwie, jakim Chopin wykazał się w napisanych przez siebie balladach. 

Australia i Oceania
Australia
Canberra
Pomnik Fryderyka Chopina w Parku Narodów odsłonięty w 2011 roku w stolicy Australii, upamiętnia 200. rocznicę urodzin kompozytora i podkreśla jego wpływ na muzykę klasyczną na kontynencie.

Tablice upamiętniające Fryderyka Chopina na świecie
Europa
Austria
Na spacerowo-handlowej ulicy Kohlmarkt 9, której perspektywę zamyka rezydencja Hofburg, znajduje się dom, w którym w latach 1830-1831 mieszkał Fryderyk Chopin. Było to trzecie miejsce w Wiedniu, w którym zatrzymał się kompozytor. Początkowo mieszkał w gospodzie „Zur Stadt London” (Londyńskiej) oraz „Zum Goldenen Lamm” (Pod Złotym Jagnięciem), a następnie w domu przy Kohlmarkt 9. W tym miejscu znajduje się tablica upamiętniająca pobyt Chopina w stolicy Austrii.

Czechy
Praga
Tablica umieszczona jest w miejscu, gdzie stał hotel „Czarny Koń” w Pradze, w którym Chopin zatrzymał się w latach 1829 i 1830. Wykonana przez Marię Durasovą w 1961 roku, przypomina o wizytach kompozytora w stolicy Czech.

Tablica upamiętniające pobyt Chopina w Mariańskich Łaźniach
w pensjonacie „Pod Białym Łabędziem” (obecnie Dom Chopina), gdzie kompozytor spędził czas w 1836 roku. Znajdują się w miejscu, które stało się później ważnym ośrodkiem jego pamięci, organizującym coroczne festiwale chopinowskie.

Tablica na szkole im. Chopina w Mariańskich Łaźniach odsłonięta w 1978 r.

Karlowe Wary
Marmurowa tablica z płaskorzeźbą i inskrypcją upamiętnia pobyt Chopina w 1835 roku. Umieszczona jest w lesie zdrojowym przy „szlaku chopinowskim”. Powstała z inicjatywy polskich emigrantów i została wykonana przez Antoniego Popiela.

Francja
W Paryżu na czterech z dziewięciu miejsc, w których mieszkał Chopine znajdują się tablice:
Boulevard Poissonnière
Plac Vendôme
Rue Pigall 16
Square d’Orleans 9

Hiszpania
Tablica upamiętniająca pobyt Chopina na Majorce
Odsłonięta w 2010 roku w Palmie, upamiętnia zimowy pobyt Chopina i George Sand w latach 1838-1839. Tablica upamiętniająca pobyt Fryderyka Chopina na Majorce została odsłonięta w 2010 r., w 200. rocznicę jego urodzin. Znajduje się przy ulicy Carrer de la Mar w Palmie.

Wielka Brytania
Londyn
Miejsce gdzie w 1848 Chopin dał swój ostatni koncert.

Portrety malarskie 
Eugène Delacroix. „Portret Fryderyka Chopina”, 1838-1839. Jest jednym z najsłynniejszych wizerunków kompozytora. Oryginalnie obraz przedstawiał Chopina wraz z jego towarzyszką, pisarką George Sand, jednak dokładne okoliczności powstania dzieła pozostają nieznane. Do śmierci malarza płótno znajdowało się w jego pracowni, po czym trafiło do rodziny Duttileux. W drugiej połowie XIX wieku obraz został podzielony – portrety Chopina i Sand wycięto i sprzedano oddzielnie.
Obraz był własnością pianisty Antoine'a François Marmontela, którego syn Antonin przekazał dzieło do Luwru  w 1907 roku. Portret ukazuje Chopina w trzech czwartych postaci, na ciemnym tle, w skromnym, ciemnym ubraniu. Bujne włosy są zaczesane do tyłu, a wizerunek charakteryzuje się widocznymi śladami pędzla, co sugeruje, że obraz pozostał nieukończony. Po wycięciu z pierwotnej kompozycji portret Chopina zyskał autonomię, skupiając uwagę widza wyłącznie na sylwetce kompozytora.
W zbiorach Luwru zachował się również szkic do obrazu, który wskazuje, że początkowo Sand znajdowała się po lewej stronie, wyszywając i słuchając gry Chopina, który siedział po prawej stronie przy fortepianie.
Olej na płótnie, 46 × 38 cm, Luwr

Andrew Carrick Gow (1848–1920), „A Musical Story by Chopin”
1879, olej na płótnie, 69,8 × 90,2 cm (z ramą: 104,5 × 125,3 × 13,3 cm), nr inw. N01529
W 2023 roku w magazynach londyńskiego muzeum Tate Britain odkryto nieznany dotąd portret Fryderyka Chopina, przedstawiający kompozytora jako dziecko w gronie rówieśników. Dzieło to, zatytułowane „A Musical Story by Chopin”, zostało namalowane w 1879 roku przez brytyjskiego artystę Andrew Carricka Gowa. Obraz nigdy nie był wystawiany publicznie i od ponad 129 lat pozostawał w magazynach. Obraz ten jest wyjątkowy, ponieważ większość znanych portretów Chopina ukazuje go jako dorosłego człowieka. Ten rzadki wizerunek z dzieciństwa stanowi cenny element dla miłośników sztuki i muzyki. Namalowany po śmierci kompozytora, jest interpretacją jego dzieciństwa i młodości.

Portret Fryderyka Chopina autorstwa Ary Scheffera, Doordrecht. Holandia. Własność Muzeum Carnavalet w Paryżu. Obraz pochodzi z 1847 roku i przedstawia Chopina w eleganckim stroju. Scheffer, jako bliski znajomy Chopina, miał okazję uchwycić jego osobowość w wyjątkowy sposób.

Portrety w Muzeum w Valldemossie
Louis Gallait, „Portret Fryderyka Chopina”
Data: 1843
Technika: olej na płótnie
Wymiary: 48,5 x 35,5 cm
Sygnatura: „Louis Gallait 1843”
Pochodzenie: Gand Bishop Collection
historia: wystawiony na aukcji dwukrotnie w latach 2019 i 2024.
Portret Fryderyka Chopina

Data: koniec XIX wieku
Technika: gwasz na kości słoniowej
Wymiary: 6,5 x 5 cm
Sygnatura: „Böhringer”
Kolekcja: prywatna
historia: sprzedany na aukcji w 2019 roku.
Luigi Calamatta, „Portret Fryderyka Chopina”

Data: ok. 1840
Technika: rysunek ołówkiem
Wymiary: 29,2 cm × 28,4 cm
Numer inwentarza: I/12
Albert Colfs, „Portret Fryderyka Chopina”

Data: 1961
Technika: kredka, pastele
Wymiary: 24 cm × 18,3 cm (w passe-partout)
Sygnatura: A. Colfs d’après A. Graefle
historia: z tyłu obramowania dedykacja dla Anne-Marie Boutroux de Ferrà, numer inwentarza I/24.
Teofil Kwiatkowski, „Portret Fryderyka Chopina”

Data: 1849
Technika: piórko, sepia, tusz, ołówek
Wymiary: 27,8 cm × 22 cm
Sygnatura: opatrzony adnotacją z 1851 r. i dedykacją „à Madame Dulong”
Numer inwentarza: I/4
Teofil Kwiatkowski, „Chopin na łożu śmierci”

Data: 1849
Technika: ołówek
Wymiary: 11,1 cm × 15 cm (sam rysunek), 27,8 cm × 32,3 cm (passe-partout)
Sygnatura: „Chopin na łożu śmierci / dla przyjaciela Chopina Pana Pleyela”
Numer inwentarza: I/10
Jean-Joseph-Bonaventure Laurens, „Chopin grający na fortepianie”

Data: brak daty
Technika: ołówek
Wymiary: 8,8 cm × 7,3 cm (sam szkic), 11,5 cm × 18,1 cm (całość)
Numer inwentarza: I/8
Opis: kopia rysunku Januarego Suchodolskiego z ok. 1844, karta z albumu artysty.
Ary Scheffer [?], „Portret Fryderyka Chopina”

Data: ok. 1847
Technika: olej na płótnie
Wymiary: 70,3 cm × 54,2 cm
Numer inwentarza: I/9
Pierre Roche Vigneron, „Portret Fryderyka Chopina”

Data: 1833
Technika: litografia
Wymiary: 19 cm × 26 cm
Numer inwentarza: Im/84
Opis: litografia z „Album des pianistes” wydana przez M. Schlesingera, wykonana w atelier Gottfrieda Engelmanna.
Nieznany malarz, „Portret Fryderyka Chopina”

Data: lata 40. XIX wieku
Technika: olej na płótnie
Wymiary: 48,5 cm × 37,8 cm
Numer inwentarza: I/13
Autor nieznany

Rysunki Eugène’a Delacroix z wizerunkami Fryderyka Chopina 
Wspólny rysunek George Sand i Fryderyka Chopina
Technika: ołówek
Rok: 1840
Lokalizacja: Musée du Louvre, Paryż
Opis: rysunek przedstawiający profile George Sand i Fryderyka Chopina, wykonany przez Delacroix podczas jednego z ich wspólnych spotkań z Chopinem i George Sand. Znany z reprodukcji, rysunek ten pochodzi z albumu Sand.
Studium popiersia Fryderyka Chopina

Technika: ołówek z użyciem białej kredki
Rok: 1838
Lokalizacja: nieznane
Opis: jeden z trzech szkiców Delacroix przygotowanych jako studia do słynnego podwójnego portretu Chopina i George Sand. Przedstawia popiersie kompozytora, wykonane w technice ołówkowej z akcentami białej kredki.
Studium popiersia Fryderyka Chopina (replika?)

Technika: ołówek
Rok: 1838
Lokalizacja: nieznane
Opis: replika lub alternatywna wersja poprzedniego szkicu. Delacroix uchwycił w nim subtelne rysy twarzy Chopina, podkreślając melancholijną naturę kompozytora.
Karykatura twarzy Fryderyka Chopina
Technika: Ołówek
Rok: 1840
Lokalizacja: Album George Sand
Opis: karykaturalne przedstawienie Chopina, wykonane przez Delacroix w prywatnym albumie Sand. Jest to mniej formalna i bardziej kameralna wersja artystycznej relacji Delacroix z Chopinem.
Szkic profilu Fryderyka Chopina à la Dante

Technika: ołówek
Rok: 1843-1846 (lub 1849)
Lokalizacja: Musée du Louvre, Paryż
Opis: szkic przedstawiający Fryderyka Chopina w profilu, stylizowanego na Dantego, z wieńcem laurowym na głowie. Delacroix widział w Chopinie wcielenie geniusza i ten rysunek jest wzruszającym hołdem dla jego przyjaciela.
Rebus „Cher Chopin”

Technika: ołówek
Rok: 1843-1846 (lub 1849)
Lokalizacja:  nieznane
Opis: rysunek z dedykacją "Cher Chopin", stanowiący wzruszający hołd dla artysty. Delacroix wykonał ten szkic jako część swojej artystycznej refleksji nad twórczością Chopina, ukazując go w glorii artystycznej.

Portrait de Chopin en Dante
Technika: ołówek
Rok: 1763-1863
Lokalizacja: Musée du Louvre, Paryż
Wymiary: 29 cm x 24 cm
Opis: rysunek przedstawiający Fryderyka Chopina w stylizacji Dantego, wykonany czarnym ołówkiem na papierze. Znajduje się w zbiorach Musée du Louvre (nr inwentarza RF20). Znany z katalogu wystawy w Brukseli w 1949 roku (n°147).

Rzeźby i medale
Antoine Bovy (1795-1847) jest autorem dwóch płaskorzeźbionych portretów medalowych Fryderyka Chopina. Pierwszy pochodzi z 1837 drugi z 1847 roku.

Medalion portretowy Fryderyka Chopina, National Portrait Gallery, Londyn, 1899, nr inw. NPG D7200.

Biust Chopina w salonie gdzie grał słynny koncert noworoczny w nocy z 29 na 30 grudnia 1832 roku. Pałac Williama Hopa.

Rzeźba Richarda Fürediego „Polonez” w Budapeszcie, ustanowiona w 1866 r. w sali koncertowej Vigadó. Upamiętnia ona koncerty Polonezów Chopina, które były wykonywane przez Liszta.

Wiktor Dament (1895-1964). Rzeźba Chopina wpisuje się w tradycję realistycznych przedstawień wielkich postaci historycznych, szczególnie tych związanych z romantyzmem. W rzeźbie tej artysta uchwycił powagę, introspekcję oraz szlachetność duszy kompozytora, unikając idealizacji. Wyraz twarzy jest subtelnie realistyczny, co nadaje portretowi wyjątkową głębię. Artysta, poza działalnością rzeźbiarską, z dużym zapałem poświęcił się także sztuce medalierskiej. Wiele jego portretów Chopina, wykonanych w terakocie, znajduje się w zbiorach prywatnych. Obecnie przechowywana jest w Maison Communale w Saint-Gilles, brąz, marmur, terakota,  44 x 32 x 28 cm, nr inw. 30s. 

Ksawery Dunikowski, Portret Fryderyka Chopina, Budapeszt, portret w Gmachu Akademii Muzycznej w Budapeszcie

Szigfrid Pongracz (1872-1929) jest autorem biustu Chopina, który znajduje się w Węgierskiej Galerii Narodowej.

Wybrane pamiątki po Chopinie w kolekcjach muzealnych
(z wyłączeniem wymienionych w innych kategoriach oraz zbiorów w muzeach chopinowskich)

Musée de la Vie Romantique: rue Chaptal 16. Można tu zobaczyć m.in. odlew dłoni Chopina, projekt pomnika Chopina i pamiątki po George Sand.

Musée de la musique: fortepian Pleyela, na którym grał Chopin, zdjęcie z dagerotypu i karykatura Chopina i George Sand.

Bibliothèque nationale de France: rękopisy muzyczne, pierwsze wydania i maska pośmiertna Chopina 

Muzea i salony pamięci
Muzeum Chopina w Valldemossie
Muzeum znajduje się w dawnej celi klasztoru kartuzów, w której Chopin i George Sand przebywali zimą 1838-1839. Ekspozycja zawiera pamiątki, w tym rękopisy, pianino, które używał Chopin, oraz dokumenty opisujące jego pobyt na wyspie. To ważne miejsce dla miłośników jego muzyki oraz historii romantycznej literatury.

Salon Chopina w Bibliotece Polskiej w Paryżu 
Znajdują się tu m.in. fotel Chopina, medalion z kosmykiem jego włosów, pianino Pleyela, maska pośmiertna i odlewy dłoni.

Muzeum Fryderyka Chopina w Mariańskich Łaźniach
Mieści się w dawnym pensjonacie „Pod Białym Łabędziem”, gdzie Chopin mieszkał w 1836 roku. Muzeum prezentuje bogatą kolekcję pamiątek, w tym kopie pośmiertnej maski i odlewu ręki kompozytora. Jest to także miejsce, gdzie co roku odbywają się festiwale chopinowskie, gromadzące artystów i miłośników jego muzyki z całego świata.

Inne formy upamiętnienia
Mural w Zagrzebiu namalowany w 2020 roku przez Borisa Bare, znajduje się w pasażu Dežmanov prolaz. Fundator jest Ambasada RP w Zagrzebiu. Boris Bare to chorwacki artysta street art, autor licznych murali w Chorwacji. O swoim dziele powiedział: „Ponieważ sama lokalizacja mieści się w urokliwym pasażu Dežmanov prolaz, wpadłem na pomysł, aby tło było pasiaste niczym stara tapeta, a w centralnej części muralu dominował obraz z ramą, na którym widnieje sylwetka Chopina zawierająca fortepian. Obraz jest zatem opisem jego życia. W dolnej części umieściłem rośliny tak, aby cała ściana sprawiała wrażenie salonu, który idealnie wkomponował się w samą ulicę” (za Polonijna Agencja Informacyjna). Powierzchnia 300 m²

Interaktywna ławka zainstalowana w 2010 roku przy placu Wolności w Talinie. Pozwala na odsłuchanie fragmentów utworów Chopina i zawiera grawerowane inskrypcje w języku polskim i estońskim. Powstała z inicjatywy Ambasady RP w Tallinnie.

W 2023 r. w Budapeszcie ustawiono „inteligentną ławkę”, która nie tylko mierzy temperaturę i zanieczyszczenie powietrza, ale także umożliwia odsłuchanie fragmentów utworów Chopina i Liszta.

Miejsca, w których mieszkał Chopin w Paryżu
Boulevard Poissonnière 27 - Chopin zamieszkał na 5. piętrze w dwupokojowym mieszkaniu od końca września 1831 r. do czerwca 1832 r. Widok rozciągał się „od Montmartreu po Panteon” (1831-1832).

Hotel Cité Bergère, 4 - Chopin przeprowadził się na pierwsze piętro małego pensjonatu w grudniu 1832 r. i mieszkał tam do czerwca 1833 r. (1832-1833).

Rue Chaussée d’Antin 5 (Hôtel d'Epinay, obecnie nieistniejący) - Chopin mieszkał tu od czerwca 1833 do września 1836. Najpierw z doktorem Alexandre'em Hoffmannem, potem z Janem Matuszyńskim (1833-1836).

Rue Chaussée d’Antin 38 - Chopin mieszkał tam od września 1836 do września 1839 r. w dwupokojowym mieszkaniu, gdzie organizował wieczory muzyczne (1836-1839).

Rue Tronchet 5 - Po powrocie z Majorki i Nohant Chopin zamieszkał na pierwszym piętrze, od października 1839 do listopada 1841 (1839-1841).

Rue Pigalle 16 - George Sand wynajęła Chopinowi jeden z pawilonów w ogrodzie; zamieszkali tam od listopada 1841 do 1842 r., kiedy to przenieśli się do Square d'Orléans (1841-1842).

Square d’Orleans 9 - Chopin wynajął parter domu, gdzie mieszkał od jesieni 1842 do 1849 r. z przerwą na pobyt w Anglii w 1848 r. (1842-1849).

Rue de Chaillot 74 - W czerwcu 1849 r. Chopin przeniósł się do mieszkania na drugim piętrze, które opuścił po dziesięciu tygodniach (czerwiec 1849).

Place Vendôme 12 - Ostatnie mieszkanie Chopina, gdzie zamieszkał pod koniec września 1849 r. z siostrą Ludwiką i gdzie zmarł 17 października 1849 r. (1849).

Pozostałe paryskie „adresy” Chopina
Hôtel Cromot-du-Bourg (Pierwsze Salony Pleyel)
9, rue Cadet
tutaj Chopin dał pierwszy publiczny koncert 26 lutego 1832 roku. W tym miejscu odbył się także jego ostatni koncert w Paryżu 16 lutego 1848 roku.

Dawne Konserwatorium
2, rue du Conservatoire
ośrodek życia muzycznego w Paryżu, gdzie Chopin kilkukrotnie koncertował.

Salle Le Peletier (dawna Opera)
12, rue Le Peletier
dawna Opera Paryska, gdzie odbywały się ważne wydarzenia kulturalne, w tym koncerty Chopina.

Salony Pleyel
22, rue de Rochechouart
jedno z miejsc, w którym Chopin regularnie koncertował.

Hôtel Lambert
2, rue Saint-Louis-en-l'Isle (lub 1-3, quai d'Anjou)

Hotel Washington Opera,
pod koniec lipca 1832 roku odbył się pierwszy bankiet polskich emigrantów.

Kościół Madeleine
Place de la Madeleine
miejsce pogrzebu Fryderyka Chopina 30 października 1849 roku, w którym wzięło udział około 3000 osób