Na kamiennej steli (z napisami w języku polskim) umieszczono medalion brązowy w głębokim reliefie, wyobrażający twarz umierającego Adama Mickiewicza (1798-1855). Jest to niewątpliwie jedno z arcydzieł późnoromantycznej rzeźby francuskiej.

Autor, Auguste Préault uznawał medalion Mickiewicza za „najlepszą rzecz, jaką zrobił”. Przywiązywał dużą wagę do wystawienia repliki na Salonie paryskim w 1868 r. W recenzjach z tej ekspozycji dzieło było bardzo wysoko ocenione (m.in. przez Odilona Redona i Emile’a Zolę). Wśród wielu nagrobków Préaulta wyróżnia się niezwykle odważnym (zresztą na tle całej sztuki sepulkralnej stulecia) wyobrażeniem agonii. Wbrew obiegowym opiniom medalion nie jest jednak odwzorowaniem maski pośmiertnej poety.

Okoliczności zamówienia medalionu nie są znane. Rzeźbiarz mógł znać osobiście Mickiewicza dzięki kontaktom z francuskim historykiem Jules’em Micheletem. Z synem poety, Władysławem, zaprzyjaźnił się, ale zapewne przy okazji pracy nad medalionem do Montmorency, czego dowodzi mowa pogrzebowa Władysława Mickiewicza na pogrzebie rzeźbiarza. Rysunek Préaulta ukazujący medalion, znany już tylko z ryciny Firmina Gillota z 1867 r., sprawia wrażenie wykonanego „ex-post”, raczej niż szkicu przygotowawczego; mógł mieć też charakter prezentacyjny dla zleceniodawców. Dzieło znalazło się w Montmorency już w końcu 1866 r., ale uroczysta inauguracja pomnika - ze sławną mową Victora Hugo - miała miejsce dopiero 21 maja 1867 r. Odtąd był medalion Préaulta wielokrotnie reprodukowany i wyobrażany w różnych graficznych trawestacjach (m.in. M.E. Andriollego, B. Zaleskiego, A. Regulskiego).

Gipsowy model rzeźby znajduje się w Bibliothèque Polonaise w Paryżu. Préault był też prawdopodobnie autorem zaginionego brązowego medalionu Celiny Mickiewiczowej (dawniej tamże). Prochy Mickiewicza ekshumowano w 1890 r. i przeniesiono do krypty w katedrze na Wawelu.

W 2020 r. dokonano oczyszczenia rzeźby na nagorbku i jej zabezpieczenia.