Przejdź do treści
„Hołd dla legendarnej i nowoczesnej kobiety”, 900 Bay Street, Toronto, Ontario, Kanada, domena publiczna
Źródło: © King's Printer for Ontario, 2024
Fotografia przedstawiająca Krystyna Sadowska i jej rzeźby przestrzenne
Rzeźba „Pokolenie”, Plac przy Centrum Jana Pawła II, Mississauga, Ontario, Kanada, fot. Stanisław Stolarczyk, 2007
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Krystyna Sadowska i jej rzeźby przestrzenne
Płaskorzeźba „Rytm roślin egzotycznych”, Stacja metra Finch, Toronto, Ontario, Canada, fot. Secondarywaltz, 2009, domena publiczna
Fotografia przedstawiająca Krystyna Sadowska i jej rzeźby przestrzenne
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-001704-P

Krystyna Sadowska i jej rzeźby przestrzenne

Identyfikator: POL-001704-P

Krystyna Sadowska i jej rzeźby przestrzenne

Warianty nazwy:
Metalowe rzeźby Krystyny Sadowskiej

Krystyna Sadowska, chociaż była jedną z najbardziej wszechstronnych artystek, znaną ze swoich doskonałych dzieł w gobelinie, batiku, ceramice, kolażu, malarstwie, rysunku to jednak największą popularność w Kanadzie zyskała jako artystka specjalizująca się w spawanych rzeźbach przestrzennych, do których jako tworzywa używała stali i brązu.

Urodziła się w 1912 roku w Lublinie. Po ukończeniu gimnazjum w 1930 r. rozpoczęła czteroletnie studia malarstwa, tkactwa, ceramiki i litografii w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych (od 1932 Akademii Sztuk Pięknych). W 1937 roku została przez polski rząd wydelegowana do Brazylii, do stanu Parana, gdzie uczyła rękodzieła polskich emigrantów. Tam poznała Konrada Sadowskiego, który nauczał dzieci polskich emigrantów fizyki. W dwa lata później młodzi stanęli na ślubnym kobiercu, przysięgając sobie miłość i wierność. Tuż przed wybuchem II wojny światowej wrócili do Polski. Nie na długo, bo zaraz po wkroczeniu Niemców i Sowietów do Polski uciekli, i przez Węgry przedostali się do Paryża.

W 1940 roku Krystyna Sadowska kontynuowała studia malarskie w Académie de la Grande Chaumière. Po wkroczeniu do Francji wojsk hitlerowskich wspólnie z mężem wyjechała do Algierii, a następnie we wrześniu 1940 roku do Londynu, gdzie podjęła studia z garncarstwa w Central School of Art and Craft. Po ukończeniu tej uczelni wyjechała z mężem do stanu Parana w Brazylii, gdzie otworzyli studio artystyczne.

Podczas jednej z wystaw w Rio de Janeiro jej gobelin pod tytułem Marzenie o Kanadzie, został doceniony przez kanadyjską delegację Ministerstwa Przemysłu i Handlu. Krystyna i Roman Sadowscy zostali zaproszeni do Kanady, skorzystali z tego zaproszenia i w 1949 roku wyemigrowali. Zamieszkali w Halifax w Nowej Szkocji, gdzie założyli pracownię garncarską. W 1953 roku przenieśli się do Toronto, gdzie, aż do śmierci Konrada Sadowskiego w 1960 roku, uczyli przyszłych artystów rzeźby ceramicznej w Ontario College of Art.

W Toronto, chociaż Sadowska znana była już na arenie międzynarodowej jako m.in. gobeliniarka, artystka zasłynęła jako jedna z nielicznych rzeźbiarek pracujących w metalu. Jej monumentalne rzeźby ze spawanej stali nierdzewnej, chromu, brązu, czy też metalu malowanego przyniosły jej popularność i sławę. Ozdobiły wiele ulic kanadyjskich miast. Najwięcej pojawiło się ich w Toronto.

Pod koniec lat 60. rzeźbiarka wyszła ponownie za mąż za projektanta i wytwórcę mebli, Stefana Siwińskiego.

W 1977 roku w Art Gallery of Windsor miała miejsce jej pierwsza retrospektywna wystawa. Wtedy dziennikarka „Windsor Star”, Marta Gervais, napisała:

„Stalowa rzeźba obciętego, skręconego i torturowanego Chrystusa, który jedną ręką łapie powietrze, jest większa od niedużej kobiety, która stoi poniżej tej rzeźby. Tą kobietą jest artystka Krystyna Sadowska, a postać Chrystusa jest zachowaną przez nią pamięcią Polski, która wycierpiała bombardowania podczas II wojny światowej. Ona żywo pamięta 1939 rok, ponieważ uciekła ze swojego kraju w obawie przed zesłaniem na Syberię. W czasie swej ucieczki w śniegu na Węgry, niosła ze sobą obraz spalonego, złamanego krucyfiksu, który został porzucony w opustoszałym kościele. W 1963 roku utworzyła ze stali tę rzeźbę i zatytułowała ją Pieśń spalonych miast. Ten kawałek metalu przedstawia jej sztukę bardziej niż inne prace pokazane na pierwszej retrospektywnej wystawie w Art Gallery of Windsor. Skromność Krystyny, jej delikatność, absolutna uczciwość i szczerość oraz zainteresowanie ludźmi uciśnionymi pojawiają się w tej połamanej figurze Chrystusa, który ironicznie odmawia, aby umrzeć na krzyżu. Ręka ścigająca dłoń jest dla niej pożądaniem ekspresji i twórczości wolnej od nacisku dyktatorów, dla której ryzykowała życie przy ucieczce. Zdumiewającym jest, że to jej życzenie zakwitło w różnych mediach. Dzisiejsza wystawa jest pierwszą od 40 lat jej kariery, która pokazuje jednocześnie szerokie spektrum jej prac. Są tu nie tylko stalowe rzeźby, ale rysunki i szkice, collage i batiki oraz obrazy. Wolność ekspresji pojawia się nie tylko w wyborze więcej niż jednego medium. Przedmioty tworzone przez Krystynę mają wolnego ducha, marzące syreny, igrające duszki, diabły, jak również kilka klasycznych bogów z mitologii, które są często przedstawiane w erotycznych tańcach.”

Z kolei Ted Fraser, kurator Galerii Sztuki w Windsor tak skomentował twórczość Krystyny Sadowskiej: „Użycie przez artystkę brązu w tym dziele jest wyjątkowe, ponieważ wykorzystała fakturę metalu, a nie jego naturalną patynę. Marmurowe otoczenie mogło zainspirować skamieniałą artykulację powierzchni jej reliefowego panelu, co uzyskano za pomocą palnika spawalniczego. Krystyna we wszystkich mediach, z którymi współpracowała, starała się wyrazić powszechną miłość i jedność. Jej dzieła są większe niż życie i zawierają znaki i symbole wspólne dla wielu kultur w przeszłości i teraźniejszości.”

Krystyna Sadowska zmarła w 1994 roku w Toronto. Była członkinią wielu renomowanych stowarzyszeń: kanadyjskiego Ontario Society of Artists; brytyjskich: International Artists Association, Hampstead Artists’ Council, Central Institute of Arts and Design, The Arts and Crafts Exhibition Society; brazylijskiego Sindicato Dos Artistas Plásticos de Sao Paulo.

Była wielokrotnie nagradzana na najróżniejszych światowych wystawach, a za całokształt twórczości artystycznej przyznano jej prestiżową Nagrodę Jurzykowskiego w Nowym Jorku.

Osoby powiązane:
Czas powstania:
1949
Twórcy:
Krystyna Sadowska
Opracowanie:
Stanisław Stolarczyk
rozwiń

Projekty powiązane

1
Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na wykorzystywanie plików cookies.  Dowiedz się więcej