Przedstawiamy publikację, która zbiera w sobie wszystkie informacje potrzebne każdemu, kogo interesuje poznawanie cmentarnych tajników. W książce znaleźć można nie tylko informacje, na czym polega inwentaryzacja nekropolii i nagrobków, lecz także jak je zmierzyć, jak rozpoznać materiał, z którego są wykonane i jak przygotować dokumentację takich prac.

Publikacja zawiera usystematyzowaną i niezbędną wiedzę z zakresu historii sztuki i materiałoznawstwa. Prezentuje też właściwe narzędzia przydatne w pracach inwentaryzacyjnych i dokumentacyjnych na cmentarzach. Dodatkowo wiele specjalnie przygotowanych fotografii i rysunków ilustruje wybrane przykłady obiektów.

Książka jest kompendium podstawowej wiedzy dla wolontariuszy, studentów i wszystkich zainteresowanych pracami przy ochronie polskich nekropolii, które po 1945 r. znalazły się poza granicami Polski.

Fragment wstępu dyrektor Doroty Janiszewskiej-Jakubiak

Nie ochronimy przed zniszczeniem lub likwidacją wszystkich grobów i nekropolii poza krajem, ale poprzez dokumentację możemy ocalić pamięć o dawnych mieszkańcach ziem wschodnich, a także o Polakach, którzy zdecydowali się, lub byli zmuszeni udać się na emigrację. Trzeba uświadomić sobie, jak ważne i pilne są systematyczne działania obejmujące badanie źródeł, prace inwentaryzacyjne, dokumentację fotograficzną oraz publikacje. Prace terenowe są podstawą tych działań, a ich efekty mogą być punktem wyjścia do dalszych dociekań.

Warto, by naoczne badanie i opisywanie obiektów sepulkralnych było przeprowadzane w sposób ujednolicony, z wykorzystaniem wskazówek opracowanych przez specjalistów. Standaryzacja kart inwentaryzacyjnych ułatwi tworzenie baz danych, a w przyszłości repozytorium dokumentów przygotowanych do udostępniania. Wykształceniu kompetencji merytorycznych osób, które, z racji zainteresowań badawczych lub po prostu z potrzeby serca czy chęci poznania historii przodków i dziejów Rzeczypospolitej, wspierają projekty i akcje mające na celu ochronę dawnych nekropolii, posłuży wydany przez Instytut POLONIKA Podręcznik do inwentaryzacji polskich cmentarzy i nagrobków poza granicami kraju.

Zapraszamy do kontaktu instytucje i organizacje, które wspierają zaangażowanie społeczne w ochronę materialnego, polskiego dziedzictwa kulturowego pozostającego poza granicami kraju. Dla tych ośrodków publikacja może być udostępniona bezpłatnie. W tej sprawie prosimy o kontakt mailowy na adres: mgutowska@polonika.pl. 

Dostępna jest ukraińska wersja podręcznika.

Autor: Anna Sylwia Czyż, Bartłomiej Gutowski

Redakcja: Zofia Jurkowlaniec

Rok wydania: 2020 (wyd. I); 2022 (wyd. II)

Liczba stron: 211 (wyd. I); 216 (wyd. II uzup.)

Oprawa: miękka

ISBN: 978-83-66172-30-2 (wyd. I); 978-83-66172-39-5 (wyd. II)