Przejdź do treści
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-001997-P

Kościół parafialny pw. Św. Stanisława w Dawidowie

Dawidów | Ukraina | obwód lwowski | rejon lwowski
ukr. Dawydiw (Давидів)
Identyfikator: POL-001997-P

Kościół parafialny pw. Św. Stanisława w Dawidowie

Dawidów | Ukraina | obwód lwowski | rejon lwowski
ukr. Dawydiw (Давидів)

Historia parafii w Dawidowie i kościoła parafialnego pw. Św. Stanisława
Historia położonej w okolicach Lwowa wsi Dawidów sięga początków XV wieku. Parafia jest od niej niewiele młodsza, gdyż została ufundowana w 1439 roku. Początkowo parafia należała do dekanatu lwowskiego. Od 1659 roku duszpasterstwo w Dawidowie objęli dominikanie, którzy pieczę nad nim sprawowali aż do roku 1815. Po tym czasie, aż do wieku XX parafią kierowali księżą świeccy.

Konstrukcja pierwszego kościoła parafialnego była drewniana. Przed 1600 rokiem została jednak zastąpiona ona przez konstrukcję murowaną, ufundowaną przez nieznanego z imienia fundatora nazwiskiem Dawidowski. Kolejne informacje dotyczące budowli pochodzą z początku XVIII wieku i wspominają istnienie trzech ołtarzy w świątyni. Wiemy jednak, że 1741 roku jednak ołtarzy w kościele w Dawidowie było już pięć: główny, św. Stanisława, ś. Michała Archanioła, św. Katarzyny, św. Matki Boskiej i św. Barbary. Świątynia była także wyposażona w ambonę, organy i ławki. Akta wizytacji dekanalnej, która nastąpiła dwadzieścia lat później, znów odnotowały tylko trzy ołtarze, w których dwa (boczne) malowane były na ścianach. Drewniany ołtarz główny posiadał obraz przedstawiający św. Stanisława.

Kościół pw. Św. Stanisława w Dawidowie konsekrowany został dopiero w 1774 roku. Znów odnotowano wtedy trzy ołtarze, z których boczne malowane były na ścianach, posiadające jednak obrazy malowane farbą olejną na płótnie (były to obrazy przedstawiające Najświętsze Serce Jezusa oraz Markę Boską).

W 1785 roku austriackie władze zleciły inwentaryzację kościoła, kiedy to odnotowano podobny stan wyposażenia co w 1774 roku. W tym samym roku austriackie władze skonfiskowały srebrną infułę z obrazu przedstawiającego św. Stanisława, a w 1810 roku skonfiskowano kościelne srebra (dolne części monstrancji, puszki, srebrny kielich i krzyż). W 1816 zanotowano, że niemal wszystkie srebra zostały oddane do urzędu monetarnego.

Przebudowa i dzieje w XX wieku
Późniejsze losy kościoła są niejasne. Wiemy, że w latach 30. XX wieku kościół przebudowano z inicjatywy księdza Sadowskiego - budowla przedłużona została od frontu (nawa otrzymała trzy kolejne przęsła) i wybudowano nową zakrystię. Chociaż zasadnicza część dobudowy zakończyła się w 1934 roku, prace wykończeniowe trwały do 1937.

Po II wojnie światowej, w 1946 roku ksiądz Sadowski opuścił Dawidów i udał się do Legnicy. Większość wyposażenia kościoła została przeniesiona do kościoła Św. Trójcy tamże. W kolejnych dekadach kościół został opuszczony, a obecnie pełni funkcję cerkwi. Wywiezione po 1946 roku wyposażenie do dziś nie zostało odnalezione.

Architektura
Murowana i orientowana budowla kościoła św. Stanisława wzniesiona została z łamanego kamienia i cegły. Znajduje się w centrum wsi, na niewielkim wzgórzu. Składa się on z nawy o pięciu przęsłach i niższego oraz węższego jednoprzęsłowego prezbiterium, do którego dostawione zostały dwa pomieszczenia mieszczące zakrystię. Nawa kościoła sklepiona została kolebkowo-krzyżowym sklepieniem, prezbiterium posiada sklepienie kolebkowe.

W zachodnim przęśle nawy odnajdujemy chór muzyczny, opierający się na dwóch filarach. Przestrzeń pod chórem zajmuje kruchta i schowek.

Kościół posiada jednokondygnacyjną i trójpolową fasadę zwieńczoną szczytem. Środkowe jej pole jest zryzalitowane, u dołu wypełnione jest portalem. Elewacje nawy z pozostałych stron wieńczone są profilowanym gzymsem, podobnie elewacje prezbiterium.

Nawa kościoła posiada wysoki, dwuspadowy dach, a prezbiterium i aneksy - dachy wielospadowe. Wszystkie kryte są blachą.

Kościół posiada stojącą samodzielnie murowaną i otynkowaną dzwonnicę.

Wyposażenie:
Dziś dawne wyposażenie kościoła znamy jedynie z przekazów archiwalnych. Po wywiezieniu go na tereny Śląska po drugiej wojnie światowej nie udało się go odnaleźć.

Inwentaryzacja kościoła z końca okresu dwudziestolecia międzywojennego, zgodnie z wcześniejszymi przekazami, wspomina o trzech ołtarzach: drewnianym ołtarzu głównym o neogotyckich formach oraz o dwóch ołtarzach bocznych, które malowane były na ścianach. Posiadały one olejne obrazy przedstawiające Najświętsze Serce Jezusa oraz Matkę Boską i dekorowane były rzeźbą stiukową.

Wśród pozostałego wyposażenia kościoła wspomnieć warto o drewnianej neogotyckiej ambonie, organach, trzech feretronach wyposażonych w obrazy olejne na płótnie i jednym wyposażonym w drewnianą rzeźbę, a także o olejnym obrazie przedstawiającym Św. Teresę z Dzieciątkiem. Na swoim wyposażeniu kościół parafialny pw. Św. Stanisława posiadał także rzeźbę wykonaną z polichromowanego drewna przedstawiającą Chrystusa Zmartwychwstałego oraz terakotową przedstawiającą Św. Antoniego.

Posiadane przez kościół srebra w większości skonfiskowane zostały jeszcze przez władze austriackie pod koniec wieku XVIII i na początku wieku XIX.
 

Czas powstania:
przed 1600, 1774 (konsekracja), 1932-34 (przebudowa)
Bibliografia i archiwalia:
  • Tomasz Zaucha, „Kościół parafialny pw. Św. Stanisława w Dawidowie”, [w:] „Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej”, red. Ostrowski Jan K., Cz. I: „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego”, Kraków 2001, t. 9, s. 31-42.
Opracowanie:
Magdalena Puchalska
rozwiń

Projekty powiązane

1
Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na wykorzystywanie plików cookies.  Dowiedz się więcej