W XIX wieku, dosłownie na poleskich bagnach, rodzina Małyńskich założyła wspaniały angielski park, wybudowała modernistyczny pałac i wiele innych obiektów o dużej wartości artystycznej. Podobno cała europejska śmietanka towarzyska zazdrościła im gustownej i pełnej przepychu posiadłości.

Obecnie wieś Żurne (ukr. Zirne) znajduje się na terenie obwodu rówieńskiego, w powiecie berezieńskim. Zamieszkuje ją około 2500 osób. Jej historia rozpoczęła się w połowie XIX wieku, gdy polski szlachcic Michał Małyński otrzymał w spadku od krewnego swojej żony Anny-Michała Korzeniowskiego - ogromny majątek ziemski w powiecie berezieńskim. Na odziedziczonych przez niego terenach znajdowało się 18 000 akrów lasów i 700 akrów gruntów ornych. Trzeba zaznaczyć, że nasi rodacy odgrywali kluczową rolę w gospodarce guberni wołyńskiej, podolskiej i kijowskiej, o czym w 1865 r. pisała gazeta „Kijowianin”: „ W południowo-zachodnim kraju stan właścicieli ziemskich składa się wyłącznie z Polaków, posługuje się językiem polskim, wyznaje wiarę katolicką”.

W angielskim stylu
Stolicą posiadłości było miasteczko Bereżne. Ale z nieznanych powodów Michał Małyński postanowił wybudować nową posiadłość i uczynić z niej najwspanialszą siedzibę godną udzielnego władcy. Tak oto powstała wieś Żurne. Podobno jego nazwa pochodzi od imienia przedwcześnie zmarłego syna Małyńskich-Zurena. Nie wiadomo jednak, czy ta opowieść jest prawdziwa. Zresztą biografia Małyńskich jest pełna podobnych nieścisłości

Miejsce pod nową wieś zostało wybrane bardzo niefortunnie, bo na nizinnych podmokłych terenach. W pobliskim uroczysku znajdowały się bagna. Dlatego Małyński musiał zatrudnić specjalistów do osuszenia tego obszaru. Początkowe trudności nie zniechęciły właściciela Żurnego. Zgodnie z jego rozkazami stopniowo wznoszono budynki dla służby, siedzibę zarządcy dóbr Małyńskiego, elektrownię ( jej generator był napędzany silnikiem parowym) obory dla zwierząt magazyny. Aby zaopatrzyć posiadłość w wodę, wybudowano wieżę ciśnień, która zachowała się i działa do dnia dzisiejszego.

Prawdziwą ozdobą posiadłości był wzniesionych w latach 1860-ch trzypiętrowy pałac z elewacją z drewna korkowego. Także podczas wznoszenia tej budowli walczono z bagnistością terenu, odwadniając go za pomocą ręcznie wykopanych kanałów. Następnie okoliczni mieszkańcy brukowali osuszony obszar. Materiały budowlane przywożono z zagranicy. Małyński zatrudnił najlepszych architektów i hojnie opłacił ich działalność. Wynik tych prac był imponujący-pałac będący „właściwie piętrową willą , krytą mansardowym dachem, z wieżyczkami i balkonami, a nawet pseudorenesansowymi podcieniami od tyłu domu”. Posiadał on czterdzieści cztery pokoje pałac misternie ozdobiony sztukaterią i kryształowymi żyrandolami. W każdym pokoju były piękne kaflowe piece do ogrzewania. Na ścianach wisiały obrazy pędzla europejskich mistrzów. Goście Małyńskich zachwycał długi hol, podzielony na dwie części wolno stojącymi kolumnami. Właściciel dumnie nazywał swoją rezydencję „zamkiem”, a służba i lokalni chłopi - „zamczyskiem”.

Założono piękny park o powierzchni 10 hektarów ( niektóre źródła mówią o 17 ha)należący do „najpiękniejszych na Wołyniu”4. Urządzono go z wykorzystaniem dawnego, naturalnego drzewostanu. Był to park w stylu angielskim posiadający „szerokie, jasne polany obrzeżone gęstwiną drzew i krzewów”5. Nie było egzotycznych drzew i roślin oprócz kilku starych tui w pobliżu domu. Głównie rosły tam topole nadwiślańskie, jesiony, klony, dęby, jaśmin, bzy i głóg. Wczesną wiosną pięknie kwitły pierwiosnki. Podobno park był prezentem dla Anny Małyńskiej od uwielbiającego ją męża. Kobieta kochała jesień, więc pożółkłe liście drzew miały umilać jej oko. Nocą parkowe aleje oświetlały karbidowe latarnie. Do osobliwości należała wąska alejka o długości ok. 5 km poprowadzona jako labirynt, w której można było się zgubić. Ogrodzenie parku stanowiły graby. Strzegli go nieuzbrojeni strażnicy.

Jako że park znajdował się na wilgotnym obszarze, dla odprowadzenia wody, a także dla celów dekoracyjnych, wykopano „sadzawki o nieregularnych kształtach, z wyspami pośrodku, za pomocą zgrabnych łukowych mostków połączonymi z lądem stałym.” W owych sadzawkach hodowano różne gatunki ryb, w tym pstrągi. Na wyspach znajdowały się letnie altanki, w których gospodarz i goście przyjemnie spędzali czas.

Na terenie posiadłości wybudowano wozownię z wysoką wieżą i podcieniami, wieżę ciśnień utrzymaną w stylu angielskiego gotyku. Było tam wiele budynków sporo budynków „o charakterze angielskich cottage`ów”. Tak oto „rezydencja Małyńskich, mimo braku jednolitego charakteru całości, miała robić imponujące wrażenie”.

Gospodarstwo Małyńskich przynosiło ogromne dochody. Uprawiano tam rolnictwo, sprzedawano jego produkty; działała też gorzelnia. Założono papiernię produkującą m.in. doskonałej jakości gilzy do papierosów.

Król życia Emanuel Małyński
Jedyne, co zasmucało małżonków Małyńskich, to brak dzieci. Ale niespodziewanie Anna zaszła w ciążę w wieku 46 lat i 8 8 kwietnia 1875 r. urodziła syna Emmanuela. Oczywiście chłopiec był rozpieszczany przez rodziców. Niestety brak mu było systematyczności i dlatego nie zdobył formalnego wykształcenia. Był jednak człowiekiem bardzo oczytanym, a także „wybitnym pisarzem i eseistą. Tworzył głównie w języku francuskim (w tym języku istnieje 25-tomowa edycja jego pism)”. W Szwajcarii wydawał czasopismo „Contre-revolution”.

Większość swojego życia Emanuel spędził na paryskich i londyńskich salonach. Dobrze znał m.in. premierów Rosji Piotra Stołypina i Sergiusza Wittego czy prezydenta Francji Raymonda Poincare`ego. Do Żurnego zapraszał przedstawicieli europejskiej śmietanki towarzyskiej, w jego posiadłości gościła francuska księżniczka Cleo de Merode, uznana piękność. Małyński był właścicielem prywatnej awionetki-słynnego „Farmana”, na którym w październiku 1911 roku odbył pierwszy na Wołyniu lot samolotem. Przeleciał dystans 400 km. Można powiedzieć, że przed I wojną światową Emmanuel prowadził iście bajkowe życie. Roman Aftanazy tak scharakteryzował osobowość i zachowanie Małyńskiego: „Był człowiekiem zupełnie nie umiejącym ocenić wartości pieniądza. Połączywszy w swym ręku olbrzymią fortunę w nieruchomościach i milionowych kapitałach, aż do wybuchu I wojny światowej czerpał z tych bogactw pełnymi garściami. Bo środki, jakimi dysponował, wydawały się niewyczerpanymi”.

W II RP majątek Małyńskiego, który najczęściej przebywał w Szwajcarii, stopniał. Sam Emanuel był już człowiekiem chorym, cierpiał na ciężką astmę. Zmarł w1938 roku. Jako że nie miał ani żony, ani dzieci (podobno nie ożenił się, bo żadna kobieta nie spełniała jego wygórowanych wymagań), posiadłość w Żurnem przepisał na siostry urszulanki, które miały tam założyć przytułek dla dzieci. Planu nie zrealizowano z powodu wybuchu wojny.

W 1945 r. wspaniały pałac w Żurnem spłonął. Nowi sowieccy włodarze nie dbali o posiadłość, dlatego wiele obiektów zostało bezpowrotnie utraconych. Zachowała się jednak piękna gotycka wieża ciśnień. W budynku elektrowni i tych gospodarczych mieści się szpital dla cierpiących na gruźlicę (w ten sposób, choć w innym kształcie, spełniły się marzenia Emmanuela Małyńskiego o działalności charytatywnej). W parku wciąż można spotkać wiele elementów z dawnych wspaniałych czasów. Najważniejsze jednak, że odradza się pamięć o Małyńskich oraz ich posiadłości).