Przejdź do treści
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002267-P

Kościół parafialny pw. św. Imienia Marii i klasztor oo. Bernardynów w Sorokach

Soroki | Ukraina | obwód tarnopolski | rejon czortkowski
ukr. Soroky (Сороки)
Identyfikator: POL-002267-P

Kościół parafialny pw. św. Imienia Marii i klasztor oo. Bernardynów w Sorokach

Soroki | Ukraina | obwód tarnopolski | rejon czortkowski
ukr. Soroky (Сороки)

Zarys historyczny
Miejscowość leży około 10 km na północny wschód od Gwoźdźca. Pierwsze wzmianki o Sorokach pochodzą z XV w. Wśród właścicieli majątku wymienia się m.in.: Trembińskich (XVIII-XIX w.), później Marię Borkowską, Marcelego Garlińskiego, Eugenię Burzyńską, Krzysztofa Jakubowicza, Marię Jakubowicz i Salomona Marmaroscha.

W XVIII stuleciu miejscowość zamieszkiwały jedynie dwie rodziny identyfikujące się jako rzymskokatolickie. Stopniowo jednak liczba wiernych rosła i w roku 1873 w Sorokach było ich już stu sześćdziesięciu ośmiu! Wieś należała do parafii w Gwoźdzcu. Starania o utworzenie w niej własnej fary podjęto w latach 70. XIX w. W roku 1873 powstał w miejscowości drewniany kościół, a w roku 1879 rozpoczęto procedury związane z założeniem parafii.

Jak to często w takich przypadkach bywa, założyć na terenie wsi niezależną jednostkę duszpasterską udało się dopiero wiele lat później, bo w roku 1908. Wówczas w Sorokach powstała ekspozytura, która objęła takie wsie jak: Okno, Rohynię, Śłobódkę Polną, Targowicę Polną i Wierzbowce. W tym samym roku w miejscowości powstała drewniana rezydencja zakonu bernardynów, która tuż przed II wojną światową uzyskała status domu zakonnego.

W roku 1925 miejscowość doczekała się własnej parafii, z której wyłączono Okno. Poza tym skład nie uległ zmianie aż do II wojny światowej. W roku 1937 parafię inkorporowano do zakonu bernardynów.

Od samego początku istnienia ekspozytury (1908 r.) do końca funkcjonowania w miejscowości pełnoprawnej fary (1946 r.) jednostką duszpasterską opiekował się ten sam proboszcz, ojciec Felicjan Gomułczak. W przededniu II wojny światowej pomalowano wnętrze kościoła i ukończono budowę plebanii. W czasach dominacji ZSRR Sowieci początkowo urządzili w kościele klub, a w roku 1955 rozebrali obiekt.

Jak pisze Michał Kurzej w swoim opracowaniu na temat obiektu, wyjeżdżającym z miejscowości Polakom nie udało się wywieźć żadnych elementów wyposażenia. Część ruchomości została zabrana do miejscowej cerkwi. Feretron z wizerunkiem Św. Antoniego trafił do cerkwi prawosławnej w Kutach.

Architektura
Obiekt położony był w centrum wsi, przy drodze z Gwoźdźca do Horodenki. Stanowił budowlę drewnianą, na podwalinach o wymiarach 13 x 6 m. Prezbiterium było trójbocznie zamknięte i orientowane, czyli skierowane w stronę umownego wschodu, w domyśle Jerozolimy. Części ołtarzowej towarzyszyła od północy zakrystia.

Elewacje były szalowane. Obiekt przykrywał dach dwuspadowy pokryty blachą cynkową. Nad zamknięciem przechodził on w ostrosłupowy. Nad frontem znajdowała się wieżyczka na sygnaturkę obita blachą z ostrosłupowym daszkiem. Ściany w środku nie były artykułowane, a całość nakrywał sufit.

Nie ma zbyt wielu informacji o obiekcie, a materiał zdjęciowy jest niezwykle skromny.

Czas powstania:
1873
Bibliografia i archiwalia:
  • Michał Kurzej, „Kościół parafialny pw. św. Imienia Marii i Klasztor oo. Bernardynów w Sorokach”, w: „Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej”, cz. 1: „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego”, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, 2010, ISBN 978-83-89273-69-74, t. 18, s. 241-244.
Publikacja:
13.10.2024
Ostatnia aktualizacja:
13.10.2024
Opracowanie:
Michał Dziadosz
rozwiń

Projekty powiązane

1