Architekt i inżynier gubernialny Albert Brodniсki (1830 - po 1893) miał wielki wpływ na architektoniczny kształt Jekaterynosławia w drugiej połowie XIX w. Zaprojektował wiele obiektów o różnym charakterze zarówno w mieście, jak i na obszarze guberni jekaterynosławskiej - niektóre z nich są obecnie zabytkami architektury. Był on autorem pierwotnego projektu kościoła św. Józefa w Jekaterynosławiu. Podobnie do innych miejscowych architektów pracował w różnych stylach - neoklasycyzm, eklektyzm, „styl neorosyjski”. Został założycielem dynastii polskich architektów w Jekaterynosławiu, a cała rodzina Brodnickich, która zaangażowała się aktywnie w życie społeczne i kulturalne miasta, znajduje się wśród najbardziej zasłużonych jego rodów z XIX i początku XX stulecia. Losy rodu Brodnickich po okupacji bolszewickiej Jekaterynosławia są nieznane, ale „do dzisiaj ta rodzina w osobie Alberta i jego dzieci Siergieja, Leonida i Niny jest wspominana wśród mieszkańców byłego Jekaterynosławia ze szczególnym szacunkiem”.

Przodkowie Alberta Brodnickiego pochodzili z Wołynia, z małej osady Kopaczówka (obecnie obwód chmielnicki, Ukraina). Dziadek i babcia - Bartłomiej i Agnieszka Brodniccy - należeli do drobnej polskiej szlachty, która założyła tę osadę i aktywnie uczestniczyła w życiu społecznym regionu. Dodajmy, że ród Brodnickich posiadał starożytny polski herb szlachecki - Łodzia - wzmiankowany w najstarszym zachowanym do dziś polskim herbarzu, spisanym przez historyka Jana Długosza w latach 1464-1480. Łodzia jest jednym z 47 herbów adoptowanych przez bojarów litewskich na mocy unii horodelskiej z 1413 r. Polski genealog i heraldyk Kasper Niesiecki (1682-1744) na kartach swego najbardziej znanego 5463-stronicowego wydania z lat 1839-1845 tomu „Herbarz polski Kaspra Niesieckiego powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza” (tom 2) umieścił zapis „Brodnicki herbu Łodzia”.

W 1797 r. w rodzinie Brodnickich urodził się syn Wincenty. W połowie lat 20. XIX w. ożenił się on z Apolonią Tuńską. Małżeństwo przeprowadziło się do wsi Karpyłówka Kamień w powiecie kaszyrskim (obecnie obwód wołyński, Ukraina). Mieli dwoje dzieci - w 1825 r. urodziła się córka Justyna, a w 1830 r. syn Albert. Po jakimś czasie rodzina przeniosła się do wsi Rastów (obecnie rejon turzyski, obwód wołyński, Ukraina). Tam urodziło im się dwóch synów: Tomasz i Stanisław (zmarł, mając rok). Niestety, o rodzinie dysponujemy tylko tą skąpą informacją. Nie da się też ustalić, co spowodowało wybór kariery architekta przez młodego Alberta Brodnickiego, mieszkającego z rodzicami na wsi. Z pewnością można stwierdzić, że rodzice zapewnili synowi takie średnie wykształcenie, które pozwoliło mu podjąć studia wyższe w północnej stolicy Cesarstwa Rosyjskiego. Prawdopodobnie chłopiec uczęszczał do jakiegoś gimnazjum.

Wiadomo, że 15-letni Albert wyjechał na studia do dalekiego i nieznanego Sankt Petersburga, gdzie przez siedem lat uczył się w murach Szkoły Budowlanej, głównego edukacyjnego ośrodka Cesarstwa Rosyjskiego, kształcącego kadrę budowniczą. Po ukończeniu tej szkoły dostał dyplom inżyniera cywilnego. Od 1852 r. jego życie było na zawsze związane z Jekaterynosławiem, dokąd po ukończeniu studiów został skierowany na stanowisko pomocnika Jekaterynosławskiej Gubernialnej Komisji Drogowej i Budowlanej. Była to zwykła praktyka dotycząca absolwentów tej uczelni, którzy byli wysyłani do gubernialnych miast na obszarze całego imperium. Małgorzata Omilanowska słusznie zauważyła, że: „Po ukończeniu szkoły rozpoczynali oni kariery urzędnicze jako architekci bądź inżynierowie na terenie całej Rosji, bardzo rzadko na ziemiach Polski. Niektórzy z nich zrobili znaczne kariery”.

W tym miejscu warto zaznaczyć, że młody – wówczas dwudziestodwuletni - Polak Albert Brodnicki trafił do miasta, w którym była niewielka wspólnota polska. Należy zwrócić uwagę na fakt, że jeszcze w 1842 r. miejscowa społeczność katolicka skierowała prośbę do władz rosyjskich o uzyskaniu zgody na budowę kościoła. Znaczyło to, że ludność polska była dość zorganizowana, a jednocześnie ukształtowana jako samowystarczalna jednostka i mocna gospodarczo, ponieważ była w stanie na własny koszt wznieść i wyposażyć kościół. Mimo tego, że pozwolenie to było wydane jeszcze 11 maja 1844 r., duże trudności napotkało również utworzenie parafii katolickiej w mieście. Dlatego dopiero po kilku latach architekt Albert Brodnicki zaprojektował pierwotny kształt świątyni. Właśnie ten fakt potwierdza tezę historyka Zygmunta Łukawskiego, że polskie diaspory na terenie Cesarstwa Rosyjskiego szukały dla takich zadań architektów w swoich środowiskach. „Nie trzeba chyba wyjaśniać, że w trakcie budowy katolicy starali się maksymalnie wykorzystać własne siły fachowe. Najczęściej projekt kościoła opracował i nadzorował budowę miejscowy architekt - Polak”.

Na koniec XIX w., według pierwszego spisu powszechnego Cesarstwa Rosyjskiego przeprowadzonego z 1897 r., w Jekaterynosławiu wśród 112 800 obywateli 3418 było Polakami. Byli wśród nich lekarze, prawnicy, nauczyciele, pracownicy kolei, ale przeważnie byli to wojskowi, którzy należeli do miejscowych jednostek wojska rosyjskiego. Polacy byli także angażowani w życie publiczne miasta. Wymownym przykładem rodziny, która odegrała wielką rolę w życiu Jekaterynosławia, była rodzina Alberta Brodnickiego.

Należy podkreślić, że nasz bohater przeszedł wszystkie szczeble drabiny zawodowej aż do architekta gubernialnego. Do lutego 1860 r. pracował na stanowisku pomocnika architekta w Jekaterynosławskiej Gubernialnej Komisji Drogowej i Budowlanej. W okresie od lutego do kwietnia 1860 r. pełnił obowiązki jekaterynosławskiego architekta gubernialnego. W latach 1861-1864 jako architekt wykonywał prace dla Jekaterynosławskiej Gubernialnej Komisji Drogowej i Budowlanej. W 1865 r. w Cesarstwie Rosyjskim przeprowadzono reformę administracji zajmującej się sprawami budowlanymi: zlikwidowano gubernialne komisje drogowe i budowlane, a w strukturze zarządów gubernialnych utworzono oddziały budowlane. Dlatego w 1865 r. Albert Brodnicki został członkiem nowo powstałego Oddziału Budowlanego Jekaterynosławskiego Zarządu Gubernialnego. W ciągu dziesięciu lat - 1865-1875 - pracował jako jekaterynosławski architekt gubernialny.

Według historyka z Dniepra Maksyma Kawuna Brodnickiemu w zrobieniu kariery pomógł fakt, że poślubił on siostrę miejscowego architekta Dmytra Sawickiego i dlatego został jego asystentem. Ciekawy opis Alberta Brodnickiego podał Andriej Dostojewski (brat rosyjskiego pisarza Fiodora Dostojewskiego), który w latach 1860-1865 pracował jako jekaterynosławski architekt gubernialny. O swoim następcy pisał tak: „Był to technik bardzo sprawny i doświadczony… Jako człowiek był bardzo miłym i mądrym panem, a w dodatku z natury komikiem i dobrym gawędziarzem… Po moim wyjeździe z Jekaterynosławia w 1865 roku zajął moje miejsce, to znaczy został mianowany jekaterynosławskim architektem gubernialnym”. Należy też pamiętać, że Albert Brodnicki był jednym z najmłodszych architektów gubernialnych w Cesarstwie Rosyjskim.

O jego celowości, jako bardzo ważnej cesze charakteru, świadczy też następny wymowny fakt: Brodnicki po ukończeniu Szkoły Budowlanej dostał najniższy - XIV - stopień cywilny w tabeli rang cesarstwa: sekretarz kolegialny (koleżski registrator), a po latach pracy zawodowej otrzymał wysoki tytuł V klasy - radca stanu (statskij sowietnik). Osoby z tym tytułem pełniły w administracji publicznej urzędy wicedyrektora departamentu, wicegubernatora, kierownika departamentu finansów w zarządzie guberni.

Do obowiązków Alberta Brodnickiego jako architekta gubernialnego należało wiele zadań: ułożenie planów fasady, rysunków i kosztorysów wszystkich budów rządowych, przebudowy, remonty obiektów należących do Głównej Dyrekcji Komunikacji (Glawnoje uprawlenije putej soobszczenij) i budowle publiczne. Nadzorował on prace prowadzone na koszt państwa, zajmował się kierowaniem pracownikami budowlanymi, opracowywał liczne raporty techniczne.

Nadzorował remonty i przebudowy gmachów publicznych. Pod koniec lat 50. wykonał remont Poczty Gubernialnej przy al. Jekaterynińskiej (głównej ulicy miasta, obecnie al. Dmytra Jawornickiego 62), W 1860 r. przeprowadził remont budynku Gubernialnego Zgromadzenia Szlacheckiego. Pierwotnie był to wybudowany w latach 1786-1791 pałac potiomkinowski, czyli pałac księcia Grigorija Potiomkina-Tawrijskiego, działacza państwowego i wojskowego w Cesarstwie Rosyjskim. Twórcą pałacu był architekt Iwan Starow (1745-1808), jeden z twórców rosyjskiego klasycyzmu. Wzniósł on budowlę w ścisłych formach klasycystycznych. Obecnie jest to Pałac Studentów Narodowego Uniwersytetu im. Olesia Gonczara (al. Szewczenki 1), który wpisano na listę zabytków architektury o znaczeniu narodowym oraz który uważa się za jeden z najstarszych budynków współczesnego Dniepra.

Brodnicki zaprojektował także szereg obiektów o charakterze publicznym wzniesionych na terenie guberni jekaterynosławskiej. W 1857 r. przeprowadził inwentaryzację na terenie zamku więziennego w Bachmucie. W końcu lat 50. opracował projekt dla stacji pocztowej Wołosko-Chutorskiej. W 1861 r. nadzorował budowę zamku więziennego dla 300 osób w Rostowie nad Donem. W latach 1857-1861 opracował trzy wersje projektu adaptacji dwupiętrowego budynku produkcyjnego dawnej Państwowej Fabryki Sukienniczej Jekaterynosławia na koszary Batalionu Garnizonowego (obecnie al. Dmytra Jawornickiego 106). Gmach ten, wybudowany na początku lat 90. XVIII w. w stylu klasycystycznym, jest również uważany za jeden z najstarszych budynków miasta. W 1863 r. pracował nad projektem udekorowania Wielkiej Sali Zgromadzenia Szlachty na bal z okazji przybycia do Jekaterynosławia następcy tronu Cesarstwa Rosyjskiego.

Zajmował się budowaniem i remontem mostów w Jekaterynosławiu oraz na terenie guberni jekaterynosławskiej, niestety, przeważnie niezachowanych do dzisiaj (1855 r.: projekt mostu przez rzekę Orel w pobliżu wsi Pereszczepino, powiatu nowomoskowskiego, guberni jekaterynosławski (miasto Pereszczepino, rejon nowomoskowski, obwód dniepropietrowski); W połowie lat 50. XIX w.: projekt mostu przez rzekę Mokra Sura na szlaku pocztowym Jekaterynosław-Nikopol. 1859 r.: projekt mostu przez rzekę Mokra Moskowka w mieście Aleksandrowsk (obecnie Zaporoże). 1860 r.: projekty remontu mostów nad Żerebcem i Owragiem w powiece aleksandrowskim na przeprawie kiczkaskiej przez Dniepr. 1860 r.: projekt remontu mostu na rzece Kilczeń we wsi Podgorodne (miasto Podgorodne, rejon dniepropietrowski, obwód dniepropietrowski). W latach 1869-1871: projekt mostu kamiennego w Jekaterynosławiu pomiędzy ulicami Nagorną (obecnie ul. Patorżyńskiego) i Kozacką (obecnie ul. Starokozacza). W czasie wojny krymskiej - 1853-1855 - przeprowadził budowę tymczasowych mostów dla potrzeb wojska w guberni jekaterynosławskiej. Warto zaznaczyć, że podczas wojny krymskiej miasto było ważnym zapleczem i punktem tranzytowym, a w jednym z tamtejszych szpitali pracował wybitny chirurg Nikołaj Pirogow.

W latach 1872-1874 Brodnicki był członkiem komitetu budowlanego oraz kierownikiem budowy korpusu dydaktycznego Jekaterynosławskiego Seminarium Teologicznego (al. Dmytra Jawornickiego 35).

Niestety, los spuścizny architektonicznej Alberta Brodnickiego w Jekaterynosławiu jest tragiczny. Niemal żaden zaprojektowany przez niego obiekt nie przetrwał do naszych czasów. Miały na to wpływ II wojna światowa, zniszczenia i przebudowy w późniejszych czasach. Zachowało się jednak kilka obiektów, choć w zmodyfikowanej formie.

O wielkim zaufaniu i uznaniu Alberta Brodnickiego za zdolnego architekta świadczyło to, że miejscowa ludność polska zleciła mu zaprojektowanie kościoła. Został on więc autorem pierwotnego projektu przyszłego kościoła św. Józefa, wybudowanego w Jekaterynosławiu w latach 1869-1877 za pieniądze miejscowej parafii katolickiej. Działka pod budowę kościoła znajdowała się wzdłuż prospektu Jekaterinińskiego, na terenach miejskiego parku. Albert Brodnicki zaprojektował niewielki kościół w stylu gotyckim, mający tradycyjne rozwiązania architektoniczne, ale równocześnie inspirujący. Główna fasada od strony prospektu była ozdobiona dwoma wysokimi dzwonnicami, wspaniałym portalem wejściowym i aniołem z krzyżem nad nawą. Ponieważ miejscowa kolonia polska była niezbyt duża, w świątyni zaplanowano jedną nawę, oświetloną wysokimi, strzelistymi oknami i zakończoną potężną absydą ołtarzową. Nad ołtarzem, na dachu, miała znajdować się wysoka ażurowa wieża. Projekt kościoła autorstwa Brodnickiego przedstawiony Komitetowi Techniczno-Budowlanemu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych nie został zatwierdzony. Oprócz zastrzeżeń dotyczących rozwiązań architektonicznych pojawiły się poważne wątpliwości co do wytrzymałości konstrukcji budowli.

W rezultacie projekt został znacznie zmieniony przez członka Komitetu, architekta Piotra Mierkułowa. Zwiększono nieznacznie szerokość kościoła, natomiast zmniejszono wysokość wież dzwonnicy (całkowita wysokość wraz z iglicami pozostała niezmieniona). Zmniejszono również wysokość nawy. Zmieniono także dekorację fasady kościoła, znacznie ją uproszczając, przez co była ona zbliżona do stylu romańskiego. W dniu 16 lipca 1869 r. nowy projekt architektoniczny kościoła w Jekaterynosławiu został zatwierdzony przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Cesarstwa Rosyjskiego. Budowę kościoła św. Józefa rozpoczęto 17 czerwca 1872 r., ukończono w 1877, a konsekrowano w 1878. Dla ówczesnej architektury prowincjonalnego Jekaterynosławia architektoniczny kształt kościoła był dość niezwykły. Wśród dwupiętrowych budynków wyrosła potężna budowla, a jej dwie masywne wieże były widoczne z odległości kilku kwartałów. Kościół od razu stał się centrum życia wspólnoty polskiej, skupiał również miejscowych katolików różnych narodowości.

Życie osobiste architekta było bardziej pomyślne niż losy jego projektów. Albert Brodnicki ożenił się z miejscową szlachcianką Iriną Sawicką (1837-?), córką Wasyla Sawickiego, przedstawiciela znanego i zasłużonego ukraińskiego rodu kozacko-starszyńskiego z lewobrzeżnej Ukrainy. Małżeństwo miało dwóch synów, Leonida (1864-1907) i Sergieja (?-?) oraz córkę Ninę (1867-?). Leonid Brodnicki, podobnie jak jego ojciec, został znanym architektem i osobą publiczną Jekaterynosławia.

Sergiej Brodnicki po ukończeniu w 1878 r. miejscowego Gimnazjum Klasycznego, podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Charkowie, uzyskując dyplom prawnika. Był on przez długi czas przewodniczącym Rady Powiatu Jekaterynosławskiego i radnym miejskim. Kierował Komisją Czytelnictwa Ludowego, miał spore zdolności artystyczne. Znany utalentowany recytator wierszy rosyjskich i ukraińskich, często występował na zorganizowanych wieczorach na rzecz ubogich uczniów miejscowej Szkoły Górniczej. Łączyła go przyjaźń z wybitnym historykiem ukraińskim Dmytrem Jawornickim (1855-1940), dla którego jego brat Leonid zaprojektował w 1905 r. piętrowy budynek (obecnie muzeum historyka). W 1902 r. Sergiej Brodnicki poparł idee otwarcia w Jekaterynosławiu muzeum historycznego pod przewodnictwem Dmytra Jawornickiego. Później sam został przewodniczącym rady tego muzeum. Wraz z żoną Sofią działali też na niwie oświaty publicznej.

Nina Brodnicka, podobnie jak jej bracia, była aktywną działaczką społeczną na terenie guberni jekaterynosławskiej. Od 1893 r., po ukończeniu Konserwatorium Muzycznego w Sankt Petersburgu, pracowała jako nauczycielka muzyki w Jekaterynosławskiej Szkole Jeparchialnej dla Kobiet. Była ona małżonką urzędnika Borisa Hochgejnema (od 1896). Ich losy z czasów po okupacji Ukrainy przez bolszewików nie są znane.

Jak zauważają miejscowi badacze historii Dniepra, dokładna data śmierci Alberta Brodnickiego dotychczas nie jest znana. Niestety, ówczesna prasa Jekaterynosławia, a mianowicie „Jekaterinosławskaja Ziemskaja Gazeta”, nie jest jeszcze dostępna autorce - prawdopodobnie na jej łamach można byłoby odnaleźć zamieszczony tam nekrolog szanowanego w mieście architekta i działacza społecznego. W tym miejscu pozostaje tylko zaznaczyć, że urodzony w Odessie inżynier cywilny z polskimi korzeniami Gawryło Baranowski (1860-1920), autor unikatowej publikacji bibliograficznej z 1893 r., zawierającej informacje o 1024 absolwentach Instytutu Inżynierów Cywilnych - a w czasie studiów Alberta Brodnickiego Szkoły Budowlanej - w Sankt Petersburgu w latach 1842-1892 i o ich pracy zawodowej, notkę biograficzną o Albercie Brodnickim podsumował: „W tym czacie Albert Wikentijewicz jest na emeryturze”. Znaczy to, że architekt zmarł później niż w roku 1893.

Albert Brodnicki został w pamięci współczesnych jako architekt gubernialny rzetelnie wykonujący swoją pracę na polu administracyjnym. Był on niewątpliwie fachowcem, pozostawił po sobie różnorodne obiekty, które nie przetrwały do naszych czasów. Był też dobrym ojcem dla trójki swoich dzieci, które zostały szanowanymi mieszkańcami Jekaterynosławia. Wraz ze starszym synem Leonidem stworzyli w mieście dynastię architektoniczną, która była szanowana i doceniana.