Przejdź do treści
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: dok-000580-P

Cmentarz w Sławucie

Sławuta | Ukraina | obwód chmielnicki | rejon szepetowski
ukr. Sławuta (Славута)
Identyfikator: dok-000580-P

Cmentarz w Sławucie

Sławuta | Ukraina | obwód chmielnicki | rejon szepetowski
ukr. Sławuta (Славута)

Cmentarz katolicki założony w początkach XIX wieku leży w centrum Sławuty. Jego powierzchnia wynosi 1 ha. Cmentarz jest obecnie zadbany, gdyż w latach 2014 -2019 dzięki inicjatywie Fundacji Studio Wschód był corocznie porządkowany przez wolontariuszy, którzy wykonali również podstawowe prace renowacyjne http://studiowschod.org.pl/rslawuta2014.htmhttps://www.studiowschod.pl/annopol-i-slawuta-mpooz-2019/.

Zbigniew Hauser uważa cmentarz w Sławucie z jedną  z ciekawszych nekropolii na Wołyniu. Istotnie, jest tutaj nie tylko dużo okazałych nagrobków, ale również są one bardzo zróżnicowane pod względem formy i materiału. Opinia Hausera nie była odosobniona i w 2016 roku na prośbę polskiej wspólnoty w Sławucie cmentarz został wpisany na listę zabytków dziedzictwa kulturowego i zyskał status zabytku rangi obwodowej https://slowopolskie.org/kolejne-lady-polskoci-na-podolu-i-woyniu-otrzymay-rang-zabytkow/. Jest to o tyle ważny krok, że przez lata cmentarz był dewastowany.

Najbardziej okazałym pomnikiem, stanowiącym swoistą wizytówkę cmentarza, jest kamienny nagrobek Ludwiki z Bayerów Białaczewskiej zmarłej w 1870 roku, gdzie na płycie z rozbudowaną, wierszowaną inskrypcją znajduje się cokół z krzyżem zdobionym draperią i wieńcem oraz wsparta na cokole całopostaciowa rzeźba zamyślonego młodzieńca w stroju antycznym. Inne interesujące pomniki przedstawiają formy: kamiennego obelisku  -  nagrobek Teressy Merwart zmarłej w 1897 r., strzaskanej kolumny – nagrobek Helunci Konopackiej, neogotyckiej kaplicy grobowej Michała Bratyńskiego, żeliwnej kanelowanej kolumny zwieńczonej wazonem – nagrobek Karoliny Rudziejewskiej. Jest też wiele innych dość okazałych, w kształcie żeliwnych i kamiennych krzyży na cokole, żeliwnych i kamiennych płyt nagrobnych, sękatego drzewa i figur. Według Hausera nagrobki wykonano m.in. w czarnym i szarym marmurze, w żółtym kamieniu, z żeliwa, a kilka jest pokrytych farbą w jednolitym kolorze. Niestety część nagrobków zanim cmentarz uznano za zabytkowy została uszkodzona, rozbita lub pozbawiona fragmentów.

W nieodległym kościele św. Doroty znajduje się sześć epitafiów z końca XIX i początku XX wieku poświęconych członkom rodu Sanguszków.

Informacje o cmentarzu opublikowane (patrz bibliografia).

 

Bibliografia i archiwalia:
  • „Cmentarze polskie poza granicami kraju” , raport, oprac. B. Gutowski, Warszawa 2022 (maszynopis).
  • „Nekropolis. Projekt inwentaryzacji polskich cmentarzy na Podolu„”, katalog on-line, www.nekropolis.in.ua.
  • Hauser Zbigniew, „Podróże po cmentarzach Ukrainy”, t. IV, „Województwa: wołyńskie, podolskie, bracławskie i kijowskie”, Kraków 2009, s. 194-204.
Opracowanie:
Bartłomiej Gutowski, Alicja Czuber-Filonik
rozwiń

Projekty powiązane

1
Katalog dokumentacji wykonanych prac inwentaryzacyjnych Zobacz
Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na wykorzystywanie plików cookies.  Dowiedz się więcej