Zaułek Literacki w Wilnie, fot. Katarzyna Węglicka, 2018
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Modyfikowane: tak, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Ściana Literatów w wileńskim zaułku
Zaułek Literacki w Wilnie, fot. Katarzyna Węglicka, 2018
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Ściana Literatów w wileńskim zaułku
Ściana literatów w wileńskim zaułku, fot. Katarzyna Węglicka, 2018
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Ściana Literatów w wileńskim zaułku
Ściana literatów w wileńskim zaułku, fot. Katarzyna Węglicka, 2018
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Ściana Literatów w wileńskim zaułku
Ściana literatów w wileńskim zaułku, fot. Katarzyna Węglicka, 2018
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Ściana Literatów w wileńskim zaułku
Ściana literatów w wileńskim zaułku, fot. Katarzyna Węglicka, 2018
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Ściana Literatów w wileńskim zaułku
Ściana literatów w wileńskim zaułku, fot. Katarzyna Węglicka, 2018
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Ściana Literatów w wileńskim zaułku
Ściana literatów w wileńskim zaułku, fot. Katarzyna Węglicka, 2018
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Ściana Literatów w wileńskim zaułku
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002236-P

Ściana Literatów w wileńskim zaułku

Identyfikator: POL-002236-P

Ściana Literatów w wileńskim zaułku

W samym sercu wileńskiego Starego Miasta znajduje się niezbyt długa uliczka nosząca nazwę zaułka Literackiego. Wąski, kręty i wyjątkowo malowniczy biegnie od ulicy Zamkowej ku Wilence w kierunku kościoła pw. św. Michała Archanioła.

W XVII w. nazywała się ulicą Do Kalwińskiego Zboru. U jej wylotu, gdzie dziś jest nieduży skwerek, znajdował się zbór kalwiński. W 1639 r. król Władysław IV nakazał kalwinom przenieść się poza wały miejskie, a świątynię zburzyć. Decyzją władz miejskich zbór przeniesiono poza mury miasta na ulicę Zawalną. Później ulica Literacka nazywana była zaułkiem Świętomichalskim, Świętomichalskim II, Pokrowskim, aż ostatecznie przyjęła się nazwa Literacki, ponieważ w XIX stuleciu mieściło się przy nim wiele księgarń i niedużych antykwariatów.

W czasie II wojny światowej ta niezbyt długa uliczka, w odróżnieniu od pobliskiej Zamkowej, praktycznie nie ucierpiała, kamieniczki nie zostały zniszczone. Do naszych czasów zachowały się fasady domów w pierwotnym kształcie.

W domu pod numerem 5 mieszkał poeta Adam Mickiewicz po powrocie z Kowna w 1823 r. Wynajmował mieszkanie w domu państwa Piaseckich, który na początku XIX w. należał do ojca znanego filarety, Kazimierza. To właśnie tu przyszły wieszcz został aresztowany jesienią 1823 r. i osadzony w klasztorze Bazylianów. Okna pokoju wychodziły na ulicę, jednak sam pokój nie został dokładnie zlokalizowany. Na frontonie arkady wjazdowej umieszczono tablicę pamiątkową w języku polskim, natomiast niżej, po jej obu stronach, wmurowano płyty z napisem w językach litewskim i rosyjskim.

Przed II wojną światową przy tym zaułku mieszkał Czesław Miłosz. Pracował wtedy w Rozgłośni Wileńskiej, która mieściła się przy ulicy Adama Mickiewicza pod numerem 22, w ostatniej bramie tego zaułka. Poeta wspominał, że po prawej stronie, tuż za bramą, znajdowało się wejście na schody, z których wchodziło się do pokoju. Okno umieszczono w głębi wykuszu. Jest to dom przy obecnym zaułku Literackim pod numerem 9, na rogu ulicy Rusų, i przylega do murów klasztoru Bernardynek przy kościele pw. św. Michała Archanioła. W XIX stuleciu dom należał do rodziny Puzynów. Miłosz pisał, że pokój ten zajmował zimą 1936 r. To było mieszkanie jak z poprzedniej epoki, pełne starych mebli, bibelotów, obrazów. Był tam piec, łóżko dębowe Służącą była stara Litwinka. Ów pokój w pamięci poety zapadł głęboko i zawsze ciepło go wspominał.

Na murach tej kameralnej uliczki upamiętniono postacie wybitnych literatów związanych z nadwilejskim grodem i Litwą. W 2008 r. w jedną ze ścian wmurowano pierwsze tabliczki. Zostało zamieszczonych 200 drewnianych, ceramicznych, metalowych, szklanych tabliczek upamiętniających związanych z Wilnem pisarzy i poetów. Powstała Ściana Literatów. Z polskich twórców związanych z miastem nad Wilią upamiętniono: Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Wisławę Szymborską i właśnie Czesława Miłosza, który też ma tu swoją tabliczkę.

Czas powstania:
2008
Bibliografia uzupełniająca:

„Wędrówki ulicami wileńskimi: Literacka - klimat dawnych czasów”, https://kurierwilenski.lt/2014/11/28/wedrowki-ulicami-wilenskimi-literacka-klimat-dawnych-czasow/  [dostęp: 10.08.2024].

Publikacja:
11.10.2024
Ostatnia aktualizacja:
21.10.2024
Opracowanie:
Katarzyna Węglicka
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz