Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: CM-000333-P/165328

Cmentarz Kukijski

Identyfikator: CM-000333-P/165328

Cmentarz Kukijski

Cmentarz Kukia to najstarszy zachowany cmentarz w Tbilisi, otwarty wg Lecha Sokoła – autora artykułu „W setną rocznicę śmierci Dagny” (Biuletyn Stowarzyszenia Wspólnota Polska, nr 7/2001, s. 2-6) najprawdopodobniej na początku XVIII w., o czym świadczyć mają najstarsze napisy na kamieniach nagrobnych. Jednak dokładna data założenia nekropolii nie jest znana. Na tym cmentarzu w 1901 r. została pochowana znana norweska malarka, tragicznie zmarła, Dagny Juel-Przybyszewska, żona Stanisława Przybyszewskiego. Z najbardziej znanych Gruzinów na tym cmentarzu zostali pochowani: Akwsenti Cagareli w 1902 r., Lado Agniaszwili w 1904 r., Sio Czytadze w 1906 r. Najpierw pochowano ich w centralnej części cmentarzu, potem ich groby przeniesiono do nowo utworzonego Panteonu. W 1907 r. na Cmentarzu Kukia została też pochowana żona Józefa Stalina Ekaterina Svanidze-Dżugaszvili.
Jedną z najstarszych części cmentarza jest tzw. „Cmentarz Braterski” gdzie znajdują się groby żołnierzy batalionu Ardagańskiego, którzy brali udział w wojnie rosyjsko-tureckiej w latach 1877-78. Są jednak groby jeszcze starsze.
W 1895 r. na Cmentarzu Kukia został zbudowany kościół św. Niny. Budowanie tego kościoła trwało dwa lata. Idea rozpoczęcia tego przedsięwzięcia należy do ówczesnego metropolity Sankt-Peterburga - Paladiego.
Po zamknięciu starego cmentarza, gdzie nie było już miejsca na nowe groby, 24 czerwca 1955 r. państwo wygospodarowało dodatkowe 50 ha. Pierwszą osobą pochowaną w nowej części była Ketewan Waszakidze.
Na Cmentarzu znajdują się też Memoriały dla zaginionych podczas II wojny światowej i podczas wojny w Abchazji.
Na nowym Cmentarzu Kukijskim pochowano około 70 000 ludzi różnych narodowości: Gruzinów, Kurdów, Ormian, Rosjan, Asyryjczyków. Na cmentarzu pracuje 7 osób: kierownik, nadzorca i 5 grabarzy.
Cmentarz położony jest w centralnej części miasta, po północnej stronie rzeki Mtkwari (Kura), na północ od linii kolejowej. Ma kształt nieregularny, wieloboczny, rozciąga się z północnego-zachodu ku południowemu-wschodowi, na wznoszącym się ku północy i północnemu-wschodowi terenie. 
 

Warianty nazwy:

კუკიის სასაფლაო

Czas powstania:

pocz. XVIII w. (?)

Powierzchnia:

ok. 19 ha (całość założenia), polskie nagrobki na tzw. „polskiej górce” w zachodniej części nekropolii

Czynny:

Nie

Informacje o stanie zachowania i dotychczasowych renowacjach:

Generalnie stan zachowania cmentarza i znajdujących się na nim nagrobków jest dobry, niemniej w najgorszym stanie zachowane są nagrobki polskie, które są powoli, ale sukcesywnie dewastowane i usuwane ze swoich miejsc, w taki sposób, aby uzyskać „nowe” miejsce do pochówku. Współczesne pochówki dotykają i dewastują właśnie nagrobki polskie, bardzo często prowadząc do likwidacji dawnych grobów polskich oraz dawnego układu komunikacyjnego kwater. Duża część dawnych nagrobków nosi ślady przesuwania w celu pozyskania miejsca na nowe groby oraz umyślnego niszczenia – część z nagrobków po prostu składowana jest „pod płotem”. Generalnie polskie groby są opuszczone i zaniedbane, bez należytej konserwacji, opieki i nadzoru. 

Bibliografia i archiwalia:

  • „Kukia. Zapomniane dziedzictwo polskie w Gruzji”, red. Olga Solarz, Nowica; Uście Gorlickie 2015.

Słowa kluczowe:

Data wykonania dokumentacji:

2007

Publikacja:

19.10.2024

Ostatnia aktualizacja:

19.10.2024

Karta założona przez:

Jerzy Szałygin
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Fotografia przedstawiająca Cmentarz Kukijski Galeria obiektu +18
Cmentarz Kukijski, fot. Jerzy Szałygin, 2007, wszelkie prawa zastrzeżone

Lista obiektów na cmentarzu

26
Pokaż na stronie:

Projekty powiązane

1
  • Dokumentacja cmentarzy w Gruzji Zobacz