Cmentarz w Baryszu, fot. 2006
Licencja: CC BY-SA 4.0
Fotografia przedstawiająca Cmentarz w Baryszu
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: CM-000005-P/1064

Cmentarz w Baryszu

Identyfikator: CM-000005-P/1064

Cmentarz w Baryszu

Cmentarz położony jest w miasteczku, na łagodnym wzniesieniu. Na terenie czynnej wciąż nekropolii znajduje się bardzo dużo pustych miejsc po nagrobkach. W czasie inwentaryzacji odnaleziono w sumie 72 polskie pomniki. Najstarszy udokumentowany pochówek Michaliny Tymińskiej miał miejsce w 1880 r. W czasie inwentaryzacji udało się odnaleźć nagrobki duchownych: ks. Józefa Bara (1902‒1919), ks. Ludwika Skiminy (1901‒1919), ks. Bronisława Mroziuka (zm. 1920) oraz ks. Fidelisa Paszkowskiego (zm. 1891) pochowanego wraz z matką Dorotą z Rogalskich (zm. 1891). Na terenie nekropolii znajduje się grób Anny oraz Józefa i Michała Cudzowskich, którzy zginęli od uderzenia granatu w 1939 r., o czym informuje inskrypcja nagrobna. Niestety nie doprecyzowano, kiedy dokładnie spotkała ich tragiczna śmierć. Na cmentarzu w Baryszu odnaleziono jeden sygnowany nagrobek. Twórcą pomnika Marceli (1869‒1924) i Ludwika (1859‒1925) Wujcików był A. Potyra, który prowadził w Monasterzyskach zakład kamieniarsko-rzeźbiarski. Pozostałe monumenty zostały wykonane przez anonimowych kamieniarzy z lokalnych warsztatów i reprezentują przeciętny poziom krajowy. Na terenie nekropolii znajduje się ziemna mogiła, w której spoczęły ciała ok. 135 ofiar ataku UPA na mieszkańców Barysza w nocy z 5 na 6 lutego 1945 r.30 Nie był to jedyny akt zbrodni, jakiego dopuścili się banderowcy w miasteczku. Z materiałów zebranych przez Czesława Blicharskiego wynika, że w Baryszu zamordowano największą liczbę mieszkańców ze wszystkich opisanych przez świadków wsi i miasteczek. Na cmentarzu odnaleziono nagrobek Józefa Kowcza zabitego w lipcu 1939 r. przez UPA oraz Józefa Chmielewskiego, który zginął z rąk banderowców 8 października 1944 r.

Czas powstania:

przed 1880

Powierzchnia:

ok. 3 ha (całość założenia)

Czynny:

Nie

Bibliografia i archiwalia:

  • Karta dokumentacyjna obiektu zabytkowego poza granicami kraju, powiat buczacki, zbiór przechowywany w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa..
  • „Cmentarze dawnego powiatu buczackiego”, pod redakcją Anny Sylwii Czyż Bartłomieja Gutowskiego, Warszawa 2017.
  • „Cmentarze dawnego powiatu zaleszczyckiego, Kaplice, grobowce i nagrobki z inskrypcjami zapisanymi w alfabecie łacińskim (1790–1945)”, red. Anna Sylwia Czyż Bartłomiej Gutowski, Warszawa 2015.

Data wykonania dokumentacji:

2006

Publikacja:

10.02.2022

Karta założona przez:

Bartłomiej Gutowski, Kamila Csernak

Opracowanie / zatwierdzenie:

Bartłomiej Gutowski, dr hab. Anna Sylwia Czyż, prof. ucz.
rozwiń
Cmentarz w Baryszu
Cmentarz w Baryszu, fot. 2006

Lista obiektów na cmentarzu

72
Pokaż na stronie:

Projekty powiązane

1
  • Cmentarz w Baryszu
    Dokumentacja cmentarzy dawnego powiatu buczackiego Zobacz