Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: OS-009579-P/189413

Emila Morand

Identyfikator: OS-009579-P/189413

Emila Morand

Imię:

Emila

Nazwisko:

Morand

Nazwisko panieńskie lub używane formy poboczne:

z domu Parys

Drugie imię:

Łucja

Rodzice:

Kajetan Parys i Eufrozyna Malczewska

Herb:

Prawdzic

Data urodzenia:

22-06-1792

Miejsce urodzenia:

Kobylanki

Data śmierci:

11-11-1868

Miejsce śmierci:

Paryż

Wiek:

76

Biogram:

Emila Łucja Parys (1792-1868), urodzona w Kobylankach, córka Kajetana Parysa, pułkownika Księstwa Warszawskiego, oraz Eufrozyny Malczewskiej. Według rodzinnej legendy, posiadała piękny operowy głos i występowała w Paryżu jako śpiewaczka. Obdarzona wielką urodą i wdziękiem, wyszła za mąż za generała napoleońskiego Louisa Charles’a Alexisa Antoine’a hr. Moranda, ślub odbył się 10 stycznia 1808 r. w Warszawie. Z tego małżeństwa przyszły na świat dzieci: Emilie Louise Eufrozyna Élise Morand (1809-1862), Napoléon Morand, hr. (1811-1852), Emilie Morand (1812), Louis Charles Alphonse Morand, hr. (1813-1905), Émile Morand (1817-1828), Camille Maxime Alexis Amédée Morand (1819-1855), Eufrozyna Louisa Eugénie Emilie Morand (1820), Caroline Isabelle Élise Morand (1822-1822), Jeanne Estelle Morand (1824-1837), Louis Charles Auguste Morand, hr. (1826-1870), Paul Louis Marie Morand, hr. (1828-1898).

Zmarła 11 listopada 1868 r. w Paryżu, w swoim mieszkaniu przy rue Treilhard 5. Miała 76 lat. Zgon zgłosił m.in. jej syn Louis Charles Alphonse hr. Morand, były oficer marynarki, zamieszkały w Paryżu przy rue Treilhard 13. Pochowana 12 listopada 1868 r. w 8. okręgu Paryża, nr roczny 3490, nr gen. 316415, nr aktu zgonu w merostwie 1567. W dniu 11 sierpnia 1885 r. jej szczątki zostały przeniesione do Montbenoît.

 

Informacje dodatkowe:

„Parysówna pochodziła z familii godnej i wysoko skoligoconej. Jej przodkowie, stara szlachta mazowiecka herbu Prawdzic, od XVI w. pełnili obowiązki starostów, kasztelanów, wojewodów, senatorów, posłów, podczaszych, podstolich, podkomorzych i bardzo często obrońców ojczyzny. W ciągu wieków rodzina ta rozgałęziłą się mozna (odmiana nazwiska: Paris, Pariss, Paryss, Parysz, Parisz oraz różne warianty herbu Prawdzic). Interesująca nas panienka Emilia Łucja Parys urodziła się 22 czerwca 1792 r. w Sandomierskiem (cytat z aktu ślubu cywilnego:  »Kobylanski, palatinat de Sandomierz«). Była córką pułkownika wojska francuskich i saskich Kajetana Parysa i Eufrozyny z Malczewskich. Rodzice zapewnili jej staranną edukację, a opatrzność równie chwalebną urodę. Jednakże kobieca uroda nie jest w Polsce niczym szczególnym, natomiast panna Parys posiadała feler dyskwalifikujący ją w oczach kawalerów - była biedna, gdyż Parysowie stracili gros swych majętności.[...] - pierwszym drużbą na jej ślubie był książę Józef Poniatowski”.

„….hrabianka Emila Łucja Parys ... i generał napoleoński, Louis Charles Antoine Alexis Morand. ….poznali się na balu wydanym przez księcia warszawskiego, Fryderyka Augusta, w grudniu 1807 r. Generał był trzydziestosześcioletnim mężczyzną, ulubieńcem Napoleona z racji niepospolitych walorów wojskowych, człowiekiem wpływowym i bardzo majętnym. Trochę ponad piętnaście lat mająca Emilia uchodziła za jedną z trzech największych piękności Księstwa Warszawskiego, ale bez szans na zamęście z braku majątku. Porażonemu jej urodą Morandowi, gdy chciał się dowiedzieć kim jest osoba, która wywarła na nim olśniewające wrażenie, wyjaśniono lekceważąco: »Ach ta?.. To taka sobie panna Parys...«. Gdy na początku stycznia generał oświadczył się i został przyjęty, »wszyscy krewni i powinowaci, który owej panienki dawniej znać nie chcieli, przybiegali do niej z objawami czułości i przywiązania«. Po ślubie Parysówna zamieszkała w Paryżu, a mąż walczył u boku Cesarza. Tam też urodziła »pięciu chłopców, nie mówiąc o córkach«. Po upadku Napoleona Morand musiał uchodzić z Francji przed terrorem Burbonów. Azyl znalazł w ojczyźnie żony w majątku Kawenczyn k./Jędrzejowa. Mieszkali tu w latach 1818-19 prowadząc spokojne życie ziemian. Po ułaskawieniu generała wrócili do Francji. W nieznanych okolicznościach ich los otarł się o Pińczów. 19 marca 1818 r. o godzinie dziewiątej wieczorem »Wanda, lat dwa licząca, Córka J W Ludwika Morand Hrabiego, byłego Generała Woysk Francuzkich, Dziedzica Dóbr Kawenczyn, w Powiecie Jędrzeiowskim, i Emilii z Parysów Małżonków, umarła w Pińczowie, w domu pod Numerem Trzysta Siedemdziesiąt Cztery«. Dziecięcy nagrobek z epitafium w języku francuskim przetrwał do dzisiaj”.

Ojciec Emili, Kajetan hr. Parys, urodził się w Pacanowie 1 marca 1763 r. Do służby wojskowej wszedł jako kadet w 1 Regimencie Pieszym Buławy Wielkiej Litewskiej. Był w nim podoficerem w latach 1781-1782 a następnie chorążym w latach 1782-1788. W 1789 r. wszedł do brygady kawalerii narodowej generała Jerlicza jako porucznik. W tej samej brygadzie otrzymał patent na majora kawalerii 11 września 1789 r. W czasie powstania 1794 r. 8 maja mianowany pułkownikiem kawalerii przez Kościuszkę. Walczył w powstaniu a po jego upadku nie służył wojskowo. Powrócił do służby w armii polskiej 1807 r. Za rozkazem gen. Dąbrowskiego mianowany majorem i skierowany do Płocka gdzie jako pułkownik en second dwa miesiące stacjonował w Dobrzyniu jako dowódca formującego się 14 pułku piechoty. Po połączeniu dwóch pułków piechoty 13 i 14 w jeden pułk 4 I legii warszawskiej był w dyspozycji Ministerstwa Wojny. 8 kwietnia 1808 r. skierowany przez ministra wojny ks. Poniatowskiego do służby jako etat-major przy gen. dyw. Morand.Generał Morand na początku 1809 r. podał swojego przyszłego teścia do odznaczenia krzyżem wojskowym ale minister wojny uznał, że major Kajetan Parys nie ma żadnych zasług aby odznaczenie otrzymać co z kolei spowodowało starania Parysa o zdobycie i przedstawienie ministrowi dowodów jego służby wojskowej (http://radwan.org.pl/).

Bibliografia i archiwalia:

  • Księga chrztów par. św. Andrzeja w Warszawie, 1808, s. 594-505

Publikacja:

15.02.2025

Ostatnia aktualizacja:

15.02.2025
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Dokumentacja cmentarza Père-Lachaise Zobacz