Grób ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), zamordowanych we wsi Łozowa, fot. Rada OPWiM, 2009
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Grób ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), zamordowanych we wsi Łozowa
Grób ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), zamordowanych we wsi Łozowa, fot. Rada OPWiM, 2009
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Grób ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), zamordowanych we wsi Łozowa
Grób ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), zamordowanych we wsi Łozowa, fot. Rada OPWiM, 2009
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Grób ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), zamordowanych we wsi Łozowa
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: WOJ-000567-W (UA-6812)

Grób ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), zamordowanych we wsi Łozowa

Szlachcińce | Ukraina | obwód tarnopolski | rejon tarnopolski
ukr. Szlachtynci (Шляхтинці)
Identyfikator: WOJ-000567-W (UA-6812)

Grób ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), zamordowanych we wsi Łozowa

Szlachcińce | Ukraina | obwód tarnopolski | rejon tarnopolski
ukr. Szlachtynci (Шляхтинці)

Według spisu GUS z 1931 r. wieś Łozowa miała 160 zagród i 769 mieszkańców. Przeważali Polacy - 90% mieszkańców, żyło tu 5 rodzin ukraińskich i 10 rodzin mieszanych.

Napad upowców na Polaków nastąpił nocą 28/29 grudnia 1944 r. Mieszkaniec wsi Karol Mazurkiewicz zdołał uruchomić dzwon kościelny, dzięki czemu wielu ludzi zdążyło ukryć się. Masakra Łozowej trwała 2 godziny. Przerwał ją przyjazd sowieckiego pociągu pancernego, który oddał kilka strzałów na postrach.

Ofiary mordu pochowano 1.01.1945 r. we wspólnej mogile koło kościoła. Podczas pogrzebu banderowcy ostrzelali kondukt pogrzebowy, zabijając jeszcze 5 osób. Ofiary te spoczęły w jednym grobie wraz z ofiarami z 28/29 grudnia 1944 r. Na mogile miejscowy Ukrainiec Iwan Snihur postawił krzyż. Nie stał on długo – został zniszczony przez nieznanych sprawców. Po wysiedleniu Polaków miejscowi banderowcy zdewastowali mogiłę, a jej teren zamienili na pastwisko dla bydła. W okresie „pierestrojki” w latach 80. XX wieku, gdy na miejscu zniszczonego kościoła wybudowano szkołę, dokonano ekshumacji tej mogiły i szczątki ofiar przeniesiono na cmentarz greckokatolicki w sąsiedniej wsi Szlachcińce, gdzie na mogile ustawiono kamienny pomnik z napisem w języku ukraińskim: „Łozowiczanom, którzy zginęli z rąk burżuazyjnych ukraińskich nacjonalistów” [tłum.]. W 1991 r. napis na pomniku wydrapano, a sam pomnik rozbito. W następnym roku nagrobek odnowiono, ale zmieniono treść napisu.

W 2007 r. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa doprowadziła do remontu i zmiany wyglądu upamiętnienia na grobie ofiar. Zostało ono poświęcone 5.07.2008 r. podczas uroczystej mszy św. sprawowanej w intencji ofiar z Ihrowicy, Berezowicy Małej, Płotyczy i Łozowej (pochowanych w Szlachcińcach). Upamiętnienie wzniesiono w formie krzyża i umieszczonych obok niego tablic z nazwiskami ofiar. Całość wykonano z jasnego granitu. Inskrypcja głosi: „Z dymem pożarów, z kurzem krwi bratniej / do Ciebie Panie, woła ten głos! / Kornel Ujejski // Pamięci / spoczywających tu / około 120 Polaków / mieszkańców wsi / Łozowa / zamordowanych / 29 grudnia 1944 roku / niech spoczywają w pokoju / Rząd Rzeczypospolitej Polskiej / Rodziny / 2007”.

Publikacja:
03.08.2023
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Grób ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), zamordowanych we wsi Łozowa
    Katalog cmentarzy wojennych MKiDN Zobacz