Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: WOJ-000089-W/58271 (LV-0125b)

Groby żołnierzy Wojska Polskiego poległych i zmarłych z ran w wojnie polsko-bolszewickiej

Identyfikator: WOJ-000089-W/58271 (LV-0125b)

Groby żołnierzy Wojska Polskiego poległych i zmarłych z ran w wojnie polsko-bolszewickiej

Z dokumentacji archiwalnej z lat 30. XX w. wynika, że na cmentarzu w Krasławiu zachowało się do tego okresu 10 oznakowanych miejsc pochówku polskich żołnierzy zmarłych w okresie walk z bolszewikami w miejscowych szpitalach polowych w okresie od stycznia do kwietnia 1920 r., a także prawdopodobnie w 1919 r. Rozważano wówczas przeprowadzenie ekshumacji i częściowe scalenie grobów. Jedna ich grupa znajdowała się po lewej stronie wejścia na cmentarz, druga natomiast w głębi cmentarza, blisko skarpy, za kapliczką po prawej stronie - w miejscu obecnego grobu por. Mariana Załuskiego i nieznanych żołnierzy. Grób ten ma wymiary 3 m x 2 m. Według relacji pierwotnie stał na nim duży drewniany krzyż, na którym zawieszona była tabliczka z czterowierszem: "Przez cierpienia, trud i znój/ I krwawy pot męczeństwa/ Orzeł biały przywiódł nas/ Do chwały i zwycięstwa". W 1994 r. na miejscu krzyża, który już nie istniał prawdopodobnie od czasu II wojny światowej, staraniem miejscowych Polaków postawiono tablicę z lastriko na niskim cokole. U góry na tablicy wyryto krzyż, obok godło państwowe i napis w języku polskim: „POLEGŁYM POLAKOM/ W CZASIE WOJNY 1920 R./ WDZIĘCZNI RODACY”. W 2000 r. pomnik ten został rozbudowany z funduszy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa - ustawiono obok drewniany krzyż, dodatkową tablicę i głaz z pierwotnym tekstem czterowiersza, zaś całość otoczono obrzeżem z metalowych rur przytwierdzonych do betonowych słupków. Na tablicy znajduje się napis w językach polskim i łotewskim: „TU SPOCZYWAJĄ/ PORUCZNIK MARIAN ZAŁUSKI/ I DWÓCH ŻOŁNIERZY WOJSKA POLSKIEGO NN/ CZEŚĆ ICH PAMIĘCI”. Nazwisko por. Mariana Załuskiego nie zostało odszukane w materiałach archiwalnych, nie figuruje on także na „Liście Strat Wojska Polskiego” wydanej w 1934 r. przez Wojskowe Biuro Historyczne. Według źródeł archiwalnych w miejscu tym spoczywają - oprócz żołnierzy o nieustalonych nazwiskach -szeregowi Antoni Szpak i Antoni Bitowt, por. Marian Dąbrowski i nieznany chorąży Wojska Polskiego o imieniu Feliks. Pierwsi trzej są upamiętnieni na pomniku poświęconym polskim żołnierzom wystawionym w 1928 r. na cmentarzu w Krasławiu. W ewidencji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zostało przyjęte, że por. Marian Załuski jest tożsamy z por. Marianem Dąbrowskim ze względu na zbliżoną lokalizację pochówku i opis nagrobka Mariana Dąbrowskiego w źródłach archiwalnych.

Publikacja:

22.06.2022
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog cmentarzy wojennych MKiDN Zobacz