Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002075-P/162381

Kaplica publiczna p.w. Św. Stanisława Biskupa w Starej Wsi

Identyfikator: POL-002075-P/162381

Kaplica publiczna p.w. Św. Stanisława Biskupa w Starej Wsi

Warianty nazwy:

Cerkiew p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny

Zarys historyczny
Miejscowości o nazwie „Stara Wieś” jest na Ukrainie (przynajmniej) trzy. Jedna występuje w rejonie żydaczowskim, druga w żółkiewskim, a trzecia w drohobyckim. W niniejszym tekście bierzemy na tapet obiekt znajdujący się w tej ostatniej. Dziś łatwiej ją znaleźć pod nazwą „Stare Sioło” (ukr. Stare Selo). Dawniej określano ją również jako „Stare Wacowice”. Leży zaledwie 4 km na północ od Drohobycza. Wiadomo, że w roku 1507 należała do rodziny Wacowskich, a pod koniec XVI wieku do Jana Ramułta. Na początku XVII wieku została zakupiona przez Aleksandra Stadnickiego. Z kolei w XIX i XX wieku była własnością Tarnowskich. W roku 1892 hrabia Stanisław Tarnowski nie tylko ufundował, ale również zaprojektował kaplicę. Poświęcono ją chwilę później. Zasadnicze msze odbywały się trzy razy w roku: w dzień patrona oraz w Święta Bożego Narodzenia i Wielkanoc. Poza tym obiekt wykorzystywano do okoliczności funeralnych oraz nabożeństw majowych i październikowych. Pierwotnie wieś podlegała pod parafię w Drohobyczu, a w XX leciu międzywojennym pod farę w Wacowicach.

Po II wojnie światowej niemal całą polską ludność z miejscowości przesiedlono na ziemie odzyskane. W roku 1945 kaplicę przekazano grekokatolikom. Jednak wkrótce została ona zamknięta i do końca trwania ZSRR popadała w ruinę. W roku 1991 przeprowadzono remont i postawiono nową, drewnianą dzwonnicę.

Architektura
Kaplica, na tle innych obiektów znajdujących się w okolicy, wyróżnia się przede wszystkim podobieństwem do kameralnych, staropolskich kościółków. Zbudowano ją z drewna na rzucie prostokąta. Bryła jest jednolita. Część „nawowa” przechodzi płynnie zamknięte trójbocznie prezbiterium. Od wejścia znajdował się otwarty ganek, wsparty na czterech drewnianych słupach. Obecnie został zabudowany i stanowi rodzaj małej, symbolicznej kruchty. Dookoła owego przedsionka umieszczono prostokątne okna zgodnie z otworami okiennymi w części nawowej. Różni je jednak układ szprosów oraz orientacja. W nawie jest ona pionowa, w ganku pozioma. Dachy nad nawą i gankiem zastosowano dwuspadowe. Nad prezbiterium znajduje się dach trójspadowy. Oryginalnie pokryte były one gontem. Obecnie zostały obite blachą. Pośrodku kalenicy nawy znajduje się smukła sygnaturka, na rzucie ośmioboku, nakryta ostrosłupowym daszkiem. Przed kaplicą, od strony południowo-zachodniej w latach 90. postawiono nową drewnianą dzwonnicę.

Drewniany chór muzyczny dostępny jest poprzez schodki znajdujące się w narożniku północno-zachodnim. Z oryginalnego wyposażenia nie zachowało się nic, oprócz obrazu „Matka Boska Częstochowska”.

Czas powstania:

1892

Twórcy:

Stanisław Tarnowski (fundator, architekt; Polska)(podgląd)

Bibliografia i archiwalia:

  • Ewa Herniczek „Kaplica publiczna p.w. Św. Stanisława Biskupa w Starej Wsi”. W: „Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej". Cz. 1: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego” T. 6. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, 1998, s. 177-179.

Publikacja:

20.07.2024

Ostatnia aktualizacja:

20.07.2024

Opracowanie:

Michał Dziadosz
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz