Oflag VI B w Dössel został założony przez niemiecki Wehrmacht we wrześniu 1942 r. Skierowano do niego oficerów, uczestników kampanii wrześniowej 1939, osadzonych do tego czasu m.in. w Oflagu II D Gross Born, Oflagu II E Neubrandenburg, Oflagu X C Lübeck. W 1943 r. ze zlikwidowanego Oflagu VI-E w Dorsten przewieziono 1077 polskich oficerów, internowanych w 1939 r. w Rumunii i przekazanych Niemcom w lutym 1941 r. przez władze rumuńskie. W końcowym okresie istnienia obóz liczył 2500 oficerów oraz około 200 podoficerów i szeregowców. Starszym obozu był gen. broni Leon Berbecki. Obóz został oswobodzony przez armię amerykańską 1 kwietnia 1945 r.

Na miejscowym cmentarzu spoczywa 141 Polaków - większość z nich to jeńcy, którzy zmarli w czasie II wojny światowej oraz kilku, których pochowano już po wyzwoleniu obozu. Wśród nich znalazło się 90 jeńców, którzy zginęli 27 września 1944 r. w wyniku omyłkowo przeprowadzonego przez lotnictwo brytyjskie bombardowania obozu. Ciała 84 oficerów, którzy zginęli bezpośrednio od wybuchu bomby lotniczej pochowano trzeciego dnia po nalocie w jednej mogile na obozowym cmentarzu. Kilka dni później w pojedynczych grobach złożono sześć kolejnych osób, zmarłych w wyniku odniesionych obrażeń. Ponadto na cmentarzu znajdują się groby 45 Polaków zmarłych w czasie osadzenia w Oflagu.

Polska kwatera została wybudowana niedługo po zakończeniu II wojny światowej według polskiego projektu, z inicjatywy płk M. Mozdyniewicza, komendanta Polish Military Camp Dössel – ośrodka polskiego powstałego po wyzwoleniu obozu jenieckiego. Koszty wykonania kwatery ponieśli Polacy – byli jeńcy oflagu. Ufundowano wówczas identyczne nagrobki oraz pomnik główny.

Warto wspomnieć, że w nocy z 20 na 21 września 1943 r. doszło do słynnej ucieczki „50 z Dössel”. W ciągu kilku dni 40 z nich zostało schwytanych i zamordowani przez gestapo w obozie koncentracyjnym KL Buchenwald oraz w Dortmundzie.



Opracowała A. Wojda / MKiDN, VI 2025