Roman Kozłowski (1889–1977) był jednym z najwybitniejszych polskich geologów i paleontologów, założycielem polskiej szkoły paleontologicznej i twórcą nowoczesnych badań nad graptolitami. Urodził się w Zazamczu, nieopodal Włocławka. W 1907 roku ukończył Włocławską Szkołę Handlową i wyjechał do Szwajcarii, aby studiować nauki przyrodnicze na Uniwersytecie we Fryburgu. Następnie kontynuował naukę na paryskiej Sorbonie, gdzie uzyskał licencjat z nauk przyrodniczych i pracował w Muzeum Historii Naturalnej pod kierunkiem profesora Marcellina Boule’a. W 1913 roku, na zaproszenie rządu Boliwii, objął stanowisko profesora geologii w Szkole Górniczej w Oruro. Do Ameryki Południowej udał się z żoną Marią, botaniczką i absolwentką Sorbony.

W Boliwii spędził osiem lat, łącząc pracę naukową z organizacyjną. W 1916 roku (niektóre źródła podają, że rok wcześniej) został dyrektorem Escuela Nacional de Minas de Oruro, a jego zadaniem było zreformowanie placówki. Kozłowski wprowadził nowoczesny program nauczania i doprowadził do podniesienia jej statusu do rangi Państwowej Szkoły Inżynierów Górniczych. Zorganizował pierwsze w kraju muzeum geologiczne znane obecnie jako Museo Mineralógico, oraz stację meteorologiczną, a także rozpoczął systematyczne badania geologiczne i mineralogiczne w Andach. Z Oruro, centrum wydobycia cyny i srebra, odbywał liczne wyprawy w trudno dostępne rejony Boliwii, gdzie zbierał materiały paleontologiczne i mineralne. Jego kolekcje stały się później podstawą do badań prowadzonych zarówno przez niego, jak i innych polskich uczonych. Wyniki prac terenowych opublikował w serii artykułów o geologii i bogactwach mineralnych Boliwii, a jego wczesne monografie, m.in. "Les Brachiopodes du Carbonifère supérieur de Bolivie" (1914) oraz "Faune dévonienne de Bolivie" (1923), weszły do klasyki światowej paleontologii.

Po powrocie do Europy w 1921 roku ukończył na Sorbonie doktorat z nauk przyrodniczych, a w 1923 wrócił do Polski, gdzie rozpoczął pracę na Uniwersytecie Warszawskim. Początkowo objął katedrę paleontologii i geologii w Wolnej Wszechnicy Polskiej, a od 1927 roku został profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego. Podczas II wojny światowej prowadził działalność konspiracyjną w Instytucie Geologicznym, a po wojnie odbudował zniszczony Zakład Paleontologii. W 1952 roku założył Instytut Paleozoologii Polskiej Akademii Nauk (obecnie Instytut Paleobiologii PAN) i kierował nim do emerytury.

Kozłowski był autorem około pięćdziesięciu prac naukowych, w tym czterech fundamentalnych monografii. Jego badania nad graptolitami, które wykonał z niezwykłą precyzją i zastosowaniem nowatorskich technik, zrewolucjonizowały paleontologię. Wprowadził metody mikroskopowe, preparowanie kwasem fluorowodorowym i histologiczne analizy struktury kopalnych szkieletów. Był członkiem polskiej, francuskiej, czechosłowackiej i kolumbijskiej Akademii Nauk, doktorem honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Sorbony i Modeny, laureatem międzynarodowych nagród naukowych, w tym Medalu Wollastona i Nagrody Państwowej I stopnia. Zmarł 2 maja 1977 roku w Warszawie.