Licencja: domena publiczna, Źródło: Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Łódzkiego, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Opis Międzyboża w guberni podolskiej
Fotografia przedstawiająca Opis Międzyboża w guberni podolskiej
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: DAW-000152-P/139811

Opis Międzyboża w guberni podolskiej

Międzybóż | Ukraina | obwód chmielnicki | rejon chmielnicki
ukr. Medżybiż (Меджибіж)
Identyfikator: DAW-000152-P/139811

Opis Międzyboża w guberni podolskiej

Międzybóż | Ukraina | obwód chmielnicki | rejon chmielnicki
ukr. Medżybiż (Меджибіж)

W tekście wspomniany jest Międzybóż w rejonie latyczowskim. Przypomniana jest historia tego miasteczka, etymologia nazwy, a także kwestia wspomnień w XII-wiecznych kronikach. Wspomniane jest jakoby zamek w Międzybóżu zbudował Kazimierz Wielki. Autor napomyka też o gotyckim kościele parafialnym, który wznosi się na górze (Źródło: „Tygodnik Illustrowany”, Warszawa 1867, T:15, s. 31, za: Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Łódzkiego).

 

Uwspółcześniony odczyt tekstu.

 

Międzybórz w guberni podolskiej. Wyjątek z przejażdżki odbytej w 1862 r.

 

Wyruszając z Latyczowa z sercem rozradowanym widokiem oblicza Boga-Rodzicy, od trzech wieków w tutejszym kościele królującej, puściłem się pocztową drogą, wiodącą w kierunku zachodnim, i po ujechaniu półtorej mili, ujrzałem sędziwy Międzybórz, zadumany niby o swym żywocie tysiącletnim. Nie ma wątpliwości, iż to historyczne miasto powstało w dziewiątym wieku, wówczas gdy na tło dziejów wydobywają się nazwy Luty-ków, Tywerców, Drewlan, osiadłych między Dniestrem i Bohem. Przybrało ono nazwę swą czysto swojską od rzek Boh i Bożek płynących od zachodu, z przyczyny, iż usiadło między nimi na wysokim wzgórzu, w miejscu, gdzie się one zbiegają. Kroniki ruskie wspominają o Międzybożu w XII już wieku. Zamek zmurował, jak się zdaje, Kazimierz Wielki, może na miejscu grodku pierwiastkowego, co się tem udowadnia, że zawierając pokój z książętami litewskimi r. 1366, wymienia Międzybórz w liczbie posiadłości mających przypaść ks. Lubartowi, stryjowi ks. ks. Koryatowiczów. Międzybórz ze wszech stron przedstawia się okazale, najkorzystniej jednak od strony Latyczowa. Opodal jeszcze, nim dojedziesz do przedmieścia Trebuchowiec, leżącego na prawym brzegu Bohu, widnieje miasto na cyplu górzystym, z licznymi sklepami, ratuszem, kamienicami żydowskimi, strukturą wschodnią, świątyniami greckimi, farą katolicką i zamkiem okazałym. Kościół parafialny międzybożski wznosi się na górze ku południowi znacznie pochylonej. Jest to gmach architektury gotyckiej w figurze krzyżowej, z dwiema pobocznymi kaplicami z kamienia, zmurowany około r. 1600 przez Adama Hieronima Sieniawskiego, podczaszego koronnego. Fasada frontowa gładka, bez żadnych ozdób, w trójkąt ukształtowana, na zachód ku rynkowi miasta obrócona. Kościół ma długości 50, szerokości 30, wysokości 34 łokci. Naprzeciw fasjaty kościelnej stoi dzwonnica murowana, z dachem okrągłym, stanowiąca razem wejście na cmentarz kościelny. W wielkim ołtarzu znajduje się obraz udatny, dawny, przedstawiający Wniebowzięcie N. P. Marii. Drugi obraz św. Trójcy jest nowy, gdyż dawny ze starości rozpadł się na szczęty. Pierwotnie w kościele były trzy ołtarze, dziś jest ich 10, zapewne przeniesionych z dawnych kościółków zamkowych. Ambona starożytna, otoczona posągami apostołów i N. P. Marii u góry; organki starożytne. Kościół konsekrowany był w r. 1741 przez Wacława Sierakowskiego, biskupa kamienieckiego. Po stronie prawej cmentarza, o 20 kroków od kościoła, wznosi się okazała plebania, wymurowana w r. 1772 przez Dłużskiego, biskupa sufragana kamienieckiego. Kościół ten z plebanią widnieje na drzeworycie po lewej stronie zamku. Naprzeciw rynku zmurowanego w kwadrat, ze sklepami, ratuszem i zegarem fundacji Sieniawskich, wchodzi się do zamku po moście zwodzonym, a dziś murowanym. Dziedziniec wspaniały zaokrągla zamek, zbudowany nad samym skrajem góry skalistej w półowal. Baszowie tureccy zrestaurowali gmach ten gustownie i dotąd w najlepszym znajduje się on stanie. Wchodzącemu na krużganek rozległy przedstawia się widok ku stronie wschodnio-północnej, uwieńczonej lasami. U dołu zamku płynie Boh od zachodu i podąża na wschód ku Latyczowowi. Z lewej strony Bożek przedziera się pod most prowadzący do przedmieścia Stawnicy, gdzie znajdowały się niegdyś wszystkie budowle ekonomiczne.

Czas powstania:

1866

Publikacja:

30.09.2023

Ostatnia aktualizacja:

17.06.2025
rozwiń
 Fotografia przedstawiająca Opis Międzyboża w guberni podolskiej Galeria obiektu +1

 Fotografia przedstawiająca Opis Międzyboża w guberni podolskiej Galeria obiektu +1

Załączniki

1

Projekty powiązane

1
  • Polonika przed laty Zobacz