Pius Weloński, nagrobek kardynała Włodzimierza Czackiego,1888-1891, brąz i marmur szary oraz brązowy, Rzym, kościół Santa Pudenziana, fot. Andrzej Pieńkos, 2013
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Nagrobek kardynała Włodzimierza Czackiego w kościele Santa Pudenziana w Rzymie
Pius Weloński, nagrobek kardynała Włodzimierza Czackiego,1888-1891, brąz i marmur szary oraz brązowy, Rzym, kościół Santa Pudenziana, fot. Andrzej Pieńkos, 2013
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Nagrobek kardynała Włodzimierza Czackiego w kościele Santa Pudenziana w Rzymie
Pius Weloński, nagrobek kardynała Włodzimierza Czackiego,1888-1891, brąz i marmur szary oraz brązowy, Rzym, kościół Santa Pudenziana, fot. Andrzej Pieńkos, 2013
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Nagrobek kardynała Włodzimierza Czackiego w kościele Santa Pudenziana w Rzymie
Pius Weloński, nagrobek kardynała Włodzimierza Czackiego,1888-1891, brąz i marmur szary oraz brązowy, Rzym, kościół Santa Pudenziana, fot. Andrzej Pieńkos, 2013
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Nagrobek kardynała Włodzimierza Czackiego w kościele Santa Pudenziana w Rzymie
Pius Weloński, nagrobek kardynała Włodzimierza Czackiego,1888-1891, brąz i marmur szary oraz brązowy, Rzym, kościół Santa Pudenziana, fot. Andrzej Pieńkos, 2013
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Nagrobek kardynała Włodzimierza Czackiego w kościele Santa Pudenziana w Rzymie
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-001429-P

Nagrobek kardynała Włodzimierza Czackiego w kościele Santa Pudenziana w Rzymie

Identyfikator: POL-001429-P

Nagrobek kardynała Włodzimierza Czackiego w kościele Santa Pudenziana w Rzymie

Umieszczony po prawej stronie nawy, przy ścianie, jest największym dziełem rzeźby w surowym wnętrzu wczesnochrześcijańskiej bazyliki, która była tytularną kardynała Czackiego (1834-1888). Leżąca figura zmarłego, o rysach ujętych portretowo zyskała bogatą oprawę w nagrobku z elementami naśladującymi gotyckie i wczesnorenesansowe.

Osiadły od 1851 r. w Rzymie, wnuk sławnego Tadeusza Czackiego, został sekretarzem i doradcą papieża Piusa IX, następnie Leona XIII, wreszcie nuncjuszem w Paryżu. Był wybitnym publicystą i wysoko cenionym dyplomatą. Pisał także poezje pod wpływem swojego znajomego, Zygmunta Krasińskiego. Nagrobek fundowała rodzina kardynała. Dzieło to należy do najokazalszych prac z ciągle słabo znanego okresu rzymskiego Welońskiego, który w 1880 r. osiadł tam do 1898, kiedy to powrócił do Warszawy. Był typowym przedstawicielem akademizmu w europejskiej rzeźbie XIX w. Znakomity warsztat łączył z inspiracjami sztuką renesansową (co najlepiej widoczne jest w licznych nagrobkach, m.in. w Płocku, na Wawelu). „Artysta nawiązał do tumbowych pomników średniowiecznych, czego świadectwem jest gotycyzująca nisza w tle oraz spoczywająca na tumbie postać kardynała o wyrazistej charakterystyce twarzy i ułożonych na piersiach rękach. Medalion z Madonną w tle nawiązuje do renesansowych tond” (T. Chrzanowski, M. Kornecki).

Pomysł tumby z postacią leżącą Weloński podjął kilkanaście lat później w innym swoim znanym nagrobku, kardynała Jerzego Radziwiłła w katedrze wawelskiej. Bezpośrednią inspiracją całej kompozycji był nagrobek Leonarda Bruniego z florenckiego kościoła Santa Croce, arcydzieło Bernarda Rossellina (1445-1450). Artysta zręcznie powiązał skojarzenia rodzime, gotyckie, z renesansowymi włoskimi. Bogaty program heraldyczny i inskrypcje nawiązują do międzynarodowej działalności Czackiego, zawierają odniesienia do polsko-litewskiego pochodzenia zmarłego, a także jego służby papiestwu. Odlew brązowy powstał w sławnej giserni rzymskiej Alessandro Nelli, z którą Weloński współpracował (wykonała m.in. odlew jego sławnego „Gladiatora”), podobnie jak inni rzeźbiarze polscy. Replika tonda znajduje się w krypcie kościoła Zmartwychwstańców w Rzymie.

Czas powstania:
1888-1891
Twórcy:
Pius Weloński (rzeźbiarz, malarz; Polska, Rosja, Niemcy, Francja)(podgląd)
Bibliografia i archiwalia:
  • L. Lameński, Tomasz Oskar Sosnowski 1810-1886, Lublin 1997, s. 57.
  • T. Chrzanowski, M. Kornecki, Polskie pomniki w świątyniach Rzymu, Warszawa 1994, s. 188-190.
  • W. Zahorski, „Polak we Włoszech”, Rzym 1975, s. 125.
  • Lameński L., Rzeźbiarze polscy w XIX-wiecznym Rzymie, Sztuka Europy Wschodniej 3, Warszawa-Toruń 2015, s. 72-73.
Słowa kluczowe:
Publikacja:
18.07.2024
Ostatnia aktualizacja:
19.07.2024
Opracowanie:
prof. Andrzej Pieńkos
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz