Mathis Piotrowski, a właściwie Maciej Tadeusz Piotrowski urodził się 15 stycznia 1920 r. w Krakowie. Był drugim z trójki synów (Andrzej, Wojtek) Tadeusza Piotrowskiego (1988-1949) - doktora prawa i oficera zawodowego wojska polskiego oraz Ireny z domu Orszulskich - pianistki.   

Od najmłodszych lat Maciej otoczony był muzyką i sztuką, jego wujkami byli znani i cenieni artyści: Józef Piotrowski (brat Tadeusza) oraz Roman Orszulski (brat Ireny). 

Piotrowski uczęszczał do IV Państwowego Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie oraz do konserwatorium krakowskiego, gdzie uczył się gry na fortepianie. W 1939 r. uzyskał świadectwo dojrzałości. Wybuch II wojny światowej uniemożliwił Piotrowskiemu kontynuowanie edukacji na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie chciał studiować malarstwo. Trzeciego września zgłosił się na ochotnika do piątego Pancernego Batalionu „Kraków”, z którym wziął udział w kampanii wrześniowej. Następnie został internowały w obozie Zebegeny na Węgrzech, gdzie uzyskał pozwolenie na studia malarskie u Róberta Berény’ego pod Budapesztem. Jednak już w grudniu 1939 r. przedostał się do Jugosławii, następnie do Włoch. W końcu dotarł do Francji, gdzie został zrekrutowany do 2 Dywizjonu Strzelców Pieszych pod dowództwem gen. bryg. Bronisława Prugar-Ketlinga. Dywizjon dołączył do 45 korpusu armii francuskiej, u której boku odpierał ataki niemieckich oddziałów pancernych, w wyczerpujących i bezowocnych walkach w Saint-Hippolyte, Maîche, Damprichard i Tréviller. W obliczu kończącej się amunicji oraz rozbicia i zdestabilizowania 45. Korpusu, podjęto decyzję o przekroczeniu przez 2 Dywizjon Strzelców Pieszych granicy szwajcarskiej w nocy z 19 na 20 czerwca 1940 r. Internowanych zostało ponad 12 tysięcy polskich żołnierzy. Dywizja została rozlokowana po całej Szwajcarii, Piotrowski trafił do obozu uniwersyteckiego (Hochschullager) w Wintherthur, gdzie przebywał od listopada 1940 r. Piotrowski, dzięki umożliwieniu internowanym możliwości uczęszczania na wykłady do Politechniki Związkowej (ETH) rozpoczął studia architektoniczne prowadzone przez O. R. Salvisberga, Williama Dunkela oraz Otto Baumbergera. Następnie uczęszczał na wykłady z archeologii i historii sztuki Linusa Birchlera, aż w końcu zdecydował się na rzeźbę, pod kierunkiem Hansa Gislera.  

W 1944 r. Piotrowski poślubił Szwajcarkę, Annę Brandenberger tym samym na stałe wiążąc się z tym krajem. Założył swój pierwszy warsztat rzeźbiarski na Jonas-Furrer-Strasse w Winterthur, a jedną z pierwszych zleceń była drewniana rzeźba Lądowanie w Normandii dla Muzeum Polskiego w Rapperswil (1944, Muzeum Polskie, Rapperswil).

W 1946 r. wraz z grupą artystów z Winterthur, miał swoją pierwszą wystawę w tamtejszym Kunstmuseum. Z lat 40. pochodzą takie rzeźby jak, wykonane w brązie portrety malarza Alberta Bossharda (1945, własność prywatna) oraz kompozytora Richarda Straussa (1947, własność prywatna). 

W latach 1946-1951 pracował w Migros Klubschule w Winterthur jako nauczyciel modelowania, rzeźbienia i rysunku, następnie wznowił tę pracę w roku 1966. Zajęcia prowadził z wielkim zaangażowaniem i pasją, w następnych latach zorganizuje również forum artystyczne. 

W 1951 r. Mathis Piotrowski wraz z rodziną przeprowadził się do domu z przestrzenną pracownią w Hard-Wulflingen, w której mógł realizować większe projekty. Na początku lat 50. wykonał takie rzeźby jak wykonane z drewna wiśniowego Polskie lato/ Polnischer Sommer (1950, dzieło zniszczone), Chrystus/ Christus z drewna gruszy (1951, kolekcja rodzinna) czy brązowy portret Pablo Casalsa (1952, własność Musikkollegium Winterthur). Aby wykonać portret katalońskiego wiolonczelisty, Piotrowski pojechał do jego domu w Prades. Czas spędzony z Casalsem zaowocował również artykułem, który Mathis napisał do gazety Winterthur Arbeiterzeitung (23.02.1952). 

Kariera rzeźbiarska nabierała rozpędu, w 1952 r. Piotrowski miał swoją pierwszą indywidualną wystawę w Gewerbemuseum w Winterthur. W następnym roku rozpoczęły się dla Mathisa większe zamówienia publiczne. Jego pierwszym zleceniem była odlana z brązu rzeźba ustawiona przed wejściem do apteki spółdzielczej w Winterthur (1953) przedstawiająca dwójkę dzieci pojącą, zwiniętego u ich kolan, węża. Druga rzeźba - Biały niedźwiedź/  Eisbar z 1957 r. umieszczona została w ogrodzie przedszkola w Winterthur. W tym roku Piotrowski, po 17 latach uzyskał obywatelstwo szwajcarskie. Pozwoliło mu to na udział w konkurach krajowych i międzynarodowych. 

W 1961 r. Piotrowski otrzymał duże zamówienie na realizację wielowymiarowej rzeźby do osiedla mieszkaniowego Gutschick (Winterthur). Zaprojektował parę akrobatów o wysokości 6,20 metrów ustawionej na kilkunastometrowym cokole. Aby zrealizować tak ambitny i wymagający projekt, artysta zastosował aluminiowe blachy spawane metodą beztlenową. Użycie tego materiału zagwarantowało Piotrowskiemu nośność, lekkość i stabilność rzeźby. W wywiadzie przeprowadzonym dla Panoramy Północy (1967, nr 3), Mathis Piotrowski o tej technice opowiedział następująco:   

„Poprzez płaszczyzny uzyskane z połączeń i zagięć płyt używam promieni ultrafioletowych i - proszę się nie zdziwić - również i doświadczeń pracy wykwalifikowanego spawacza. Techniką płaszczyznową wykonałem ostatnio rzeźbę Akrobaci, ustawioną w nowej dzielnicy mieszkaniowej w Winterthurze”. 

Z kolei w katalogu przywołany został opis tworzenia Akrobatów, w którym artysta wspomina trudności związane z precyzyjnym wycinaniem blach i opracowaniem ich grubości:  

„Szczególnie ważne było uwzględnienie tutaj grubości materiału. Przesunięcie, nawet o kilka ułamków milimetra w momencie łączenia powierzchni, powodowało tak duże błędy trójwymiarowe, że różnicę można było już zmierzyć w decymetrach kilka centymetrów wyżej. Wówczas poszukiwanie źródła błędu okazywało się szczególnie trudne i często oznaczało wielodniową pracę, ponieważ wszystkie płaszczyzny były ze sobą w sposób ciągły „zszyte”.  

Właściwe spawanie, po ustawieniu i zszyciu figur, nie nastręczało większych trudności. Kiedy dwie figury zostały indywidualnie zespawane, umieszczono je jedna na drugiej i zespawano ze sobą. 

Odsłonięcie rzeźby Akrobaci miało miejsce wiosną w 1963 r. Na żywo robi ona imponujące wrażenie i doskonale koresponduje z okolicznymi wysokimi budynkami mieszkaniowymi.  

W następnych latach Piotrowski kontynuował swoją przygodę z aluminium. Stworzył wówczas rzeźby, w których eksperymentował z grubością spawów czyniąc z nich elementem dekoracyjny. Rzeźby Klaun we śnie/ Verträumter Clown (1962, własność prywatna), studium Klauna/ Clown-Studie (1962, kolekcja rodziny), oraz Czarownica/ Hexe (1963, kolekcja rodziny) są tego przykładem.  

Następnie artysta wykorzystał aluminium do swoich kompozycji form abstrakcyjnych. Były to: Wrack (1964, dzieło zniszczone), Distel (1964, dzieło zniszczone), Flamme (1965, własność prywatna) czy Puzzle (1970, kolekcja rodziny). Natomiast w późniejszych pracach Piotrowski wykorzystał ten materiał do serii rzeźb przedstawiających gęsi w locie. Motyw wędrownego ptaka kojarzył się artyście z ojczyzną, polskim folklorem, sztuką ludową. Był też pretekstem do studiowania samonośnych kompozycji, rytmicznych struktur dzieła i ujęcia ruchu. Tymi przykładami są Gęsi/ Schwäne (brak daty, Winterthur), relief Lot gęsi/ Fliegende Schwäne (1963, Winterthur), Ptaki/ Vögel (brak daty, Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie) oraz Wzlot/ Aufflug (1974, Winterthur). Być może stanowiły dla artysty przygotowanie przed podjęciem bardziej ambitnego projektu-uchwycenia człowieka w locie. W przytoczonym wyżej wywiadzie artysta zwierzył się: 

„Pasjonuje mnie już od dłuższego czasu uchwycenie pewnych właściwych ruchów czy gestów. (…) Jednak największym moim marzeniem jest znalezienie artystycznej syntezy lotu człowieka, który przezwyciężył własny ciężar, oderwał się od Ziemi, a obecnie wkroczył w Kosmos. Osiągnięcie tego zamierzenia będę uważał za największe dzieło mego życia”. 

W 1964 r. Piotrowski miał swoją drugą indywidualną wystawę w Gewerbemuseum w Winterthur. W tym samym roku artysta, wspólnie z Rolfem Lipskim z Zurychu i Eugenio Eichenbergerem z Winterthur, wystawił swoje prace w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie. Swoją trzecią wystawę zorganizował w swoim atelier w 1966 r., podczas której zaprezentował około 40 rysunków i rzeźb z ostatnich pięciu lat. Kolejna wystawa, która miała odbyć w warszawskiej Zachęcie, zaplanowana była na wrzesień 1968. Pomimo długich przygotowań Mathisa nigdy do niej nie doszło, ponieważ, jak czytamy w katalogu, artysta odwołał ją w proteście przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację.  

Druga połowa lat 60. obfitowała w wiele prac i sukcesów artysty. W 1966 r. Mathis wygrał konkurs na realizację dekoracji budynku szkolnego w miejscowości Rickenbach. Wykonał wówczas metalową rzeźbę Odlot/ Aufflugi, którą ustawiono przed budynkiem w 1968 r. W latach 1967-1968 Piotrowski zrealizował dla ambasady polskiej w Zurychu pomnik upamiętniający żołnierzy 2 Dywizjonu Strzelców Pieszych zmarłych w Szwajcarii, który odsłonięty został na cmentarzu wojskowym w Leysin-Lorrets 1 listopada 1968 r. Jest to rzeźba, którą Piotrowski darzył największym sentymentem. W 1967 r. za rzeźbę „Rosnący kryształ” otrzymał w Międzynarodowym Konkursie Rzeźby w Zurychu I nagrodę.  

W tym czasie Piotrowski zrealizował serię rzeźb przedstawiających okrucieństwa wojny. Wymownym przykładem może być wykonana z drewna dębowego rzeźba Abel (1966, dzieło zniszczone) przedstawiająca popiersie młodego żołnierza, który zamiast oczu ma oczodoły, a w miejscu jego serca i głowy- wielką dziurę. Innymi przykładami rzeźb nawiązujących do tematyki wojny były Warszawa/ Warschau (1966, dzieło zniszczone) czy żelazna rzeźba Diabelska monstrancja /Des Teufels Monstranz (1967, kolekcja rodziny). Również w rysunkach Łuk tryumfalny/ Arc de Triomphe (1966, własność prywatna) oraz Jeźdźcy księżyca/ Mondreiter (1966, własność prywatna) przekaz artysty o okrucieństwie wojny i utracie człowieczeństwa jest dosadny. Krytyce poddawał także aktualne problemy społeczno-polityczne, a tego wyrazem są prace: Strajk/ Streik (1964, własność prywatna), Parada/ Parade (1969, kolekcja rodziny) czy Granica/ Grenze (1973, własność prywatna). 

Ponadto z lat 60. pochodzą takie rzeźby jak marmurowe Leżąca/ Liegende (1967, własność prywatna) i Szczupak/ Hecht (1968, kolekcja rodziny) oraz wykonany z drzewa dębowego, uszlachetniony patyną z białego złota Delfin/ Delphin (1968, kolekcja rodziny).

W 1970 r. Mathis Piotrowski zorganizował w Migros Klubschule wspomniane wyżej forum artystyczne. Na tych spotkaniach wykładał swoim słuchaczom historię sztuki wzbogacając swoje wywody o aktualne wydarzenia artystyczne. Historię sztuki wykładał również w szkole zawodowej w Winterthur, dla której zrealizował rzeźbę Wzlot/ Aufflug (1974). W 1972 r. został wymieniony jako jeden z 64 nagrodzonych artystów w ogólnokrajowym konkursie na artystyczny projekt podwórek i tarasów dla nowych budynków Administracji Federalnej Taubenhalde w Bernie. W 1973 r. jego praca Forget-me-nots została nagrodzona w zorganizowanym przez magazyn POLSKA/POLAND konkursie „Let’s create Together”, pojawiając się tym samymcna okładce dziewiątego numeru tego pisma. 

W kolejnych latach Piotrowski stworzył serię anegdotycznych rysunków Rybaczka/ Fischermädchen (1974, kolekcja rodziny), Gęsia dziewczyna/ Gänsemädchen (1974, kolekcja rodziny), Wschodzące słońce/ Aufgehende Sonne (1974, własność prywatna), Noc/ Nacht (1976, własność prywatna). Natomiast z rzeźb zrealizował marmurowego Węża/ Schlange (1975, kolekcja rodziny), w którym po mistrzowsku wydobył jego pełną napięcia formę, łącząc chropowatość faktury skóry zwierzęcia z wypolerowaną błyszczącą powierzchnią jego głowy. 

W 1977 r. dla gminy Weisslingen zrealizował wielowymiarową, abstrakcyjną rzeźbę Świat w sercu/ Welt im Herz. Jak czytamy w katalogu: „Rzeźba (…) emanuje czymś wesołym i poetyckim. To wezwanie artysty do dzieci, by przyjęły świat do swoich serc. Jest to wezwanie do miłości i pokoju, nie tylko dla maluczkich, ale dla wszystkich ludzi; artysta wiedział aż za dobrze, czym jest wojna i pokój”. 

Ostatnim zrealizowanym zamówieniem publicznym jest rzeźba Niedźwiedź bawiący się piłką/ Eisbär dla osiedla mieszkaniowego Niederfeld w dzielnicy Wülflingen w Winterthur (1957). Zamysłem Piotrowskiego było stworzenie rzeźby, którą mogły bawić się dzieci. Wykonana z aluminium forma zwierza leżącego na swoim grzbiecie i trzymającego w łapach piłkę, może obracać się na swojej podstawie niczym karuzela. Przezierność rzeźby pozwala na przedzieranie się między łapami niedźwiedzia a materiał umożliwia łatwe czyszczenie w razie ewentualnych aktów wandalizmu. 

W 1978 r., po kilku latach przerwy, Piotrowski odwiedził Polskę. Podczas tego pobytu udzielił krótkiego wywiadu dla Telewizji Polskiej. Była to jego ostatnia wizyta w jego ojczyźnie. 14 października 1978 r., w wieku 58 lat zginął w wypadku samochodowym wraz ze swoją żoną. Pozostawił czwórkę dzieci: Irenę, Katharinę, Stefana i Gabrielę. Pośmiertnie Mathis Piotrowski został odznaczony Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej oraz odznaką Zasłużony dla Kultury Polskiej. 

W 1980 r. (8 marca-20 kwietnia) w Gewerbemuseum w Winterthur została zorganizowana wystawa upamiętniająca artystę, która obejmowała 30 rzeźb oraz 80 rysunków i szkiców powstałych po 1946 r.  

Mathis Maciej Piotrowski był wszechstronnym, niezależnym, nienależącym do żadnego ugrupowania artystą. Jego prace były cenione za dynamikę, finezję, kunszt. Wyczuwano w nich polsko-romantyczne korzenie połączone ze szwajcarską surowością i powściągliwością. W krótkiej nocie opublikowanej w Przekroju (1978, nr 1751), autor przytacza fragment listu, jaki Piotrowski napisał do swojego przyjaciela: 

„Miłość do kraju, do mojej ojczyzny - to najsilniejszy z motywów, którym zawdzięczam wszystko, co osiągnąłem”. 

Jako rysownik stosował głównie ołówek lub węgiel, rzadziej temperę i kredę. Jako rzeźbiarz pracował w wielu materiałach stosując różne techniki obróbki. O wyborze materiału oraz tematyki dzieła wypowiedział się następująco: 

„Z rzeźbą, uznaną powszechnie za jedną z najtrudniejszych sztuk, wiąże się długi i niewdzięczny okres praktykowania. Bez opanowania techniki, której proszę nie kojarzyć z akademizmem, nie może być mowy w tym wypadku o sztuce. Dla mnie okres pokonywania trudności technicznych był szczególnie uciążliwy, ponieważ w równym stopniu korzystam z drewna, kamieniu, gipsu, jak i z różnych metali.  

Nie posiadam ulubionych tematów. Przeżycie dyktuje mi zamiar twórczy, a koncepcja kształtu artystycznego wyznacza tworzywo, z którego każde daje inne możliwości gry świateł i barw”. 

We wspomnieniach rodziny, Mathis Piotrowski przedstawiany jest jako postać niezwykle dbająca o swój nienaganny wygląd i tego samego oczekiwał od innych. Był bardzo temperamenty i niecierpliwy. Zawsze niezwykle skupiony na swojej sztuce, którą wykonywał z najwyższą starannością i z wielkim zamiłowaniem do rzemiosła. W przytoczonym już wywiadzie wyjawił: 

„Za niezadowalające uważam wiele moich prac, wykonanych w latach 1942-1958. Dochodzi do tego, że z uporem poszukuję nieraz rzeźb z tego okresu, aby je rozbić, całkowicie zniszczyć, tak bardzo jestem z nich niezadowolony”. 

Część prac znajduje się w kolekcji członków rodziny, przede wszystkim u syna artysty - Stefana Piotrowskiego, który przechowuje także obszerne archiwum obejmujące szkice, dokumenty, fotografie oraz wycinki z gazet. Pozostałe dzieła należą do miasta Winterthur lub znalazły się w kolekcjach prywatnych.  

W tym miejscu warto zaznaczyć, że w przypadku większości publicznych rzeźb i płaskorzeźb Piotrowskiego nie widnieje żadna tabliczka z informacją o artyście. Wyjątkiem jest płaskorzeźba Pływaczka/Die Schwimmerin znajdująca się na budynku basenu miejskiego w miejscowości Rickenbach. W przypadku rzeźby „Niedźwiedź bawiący się piłką” dostrzegalny jest podpis artysty „M. Piot.‘78”. Podobnie swój podpis pozostawił na ołtarzu wykonanym w 1958 r. dla kościoła rzymsko-katolickiego Św. Laurentego (Winterthur, Wülfingerstrasse/Oberfeldweg 28).  

Przy tworzeniu niniejszego tekstu nieocenionym źródłem informacji okazały się rozmowy z członkami rodziny - Stefanem (syn), Gabrielą (córka) oraz Dianą (wnuczka). W tym miejscu pragnę im niezmiernie podziękować za wszelką pomoc i współpracę.