Zarys historyczny

Pierwsze wzmianki dotyczące miejscowości Borysław i Tustanowice pojawiły się już w roku 1387. Od tamtego czasu wioski często zmieniały właścicieli, a różne źródła historyczne jedynie owe zawiłości podkreślają. Ciężko jest zatem ustalić prostą i przejrzystą genezę. Wiadomo na pewno, że wśród nazwisk posiadaczy osad przewijają się m.in. Dobrosławicze, Tustanowscy, Kunatowie i Michałowscy. Podobnie rzecz wyglądała ze zmianami nazw miejscowości, łączeniem się, rozdzielaniem oraz przynależnością parafialną. Między innymi dlatego właśnie już samo ujednolicenie jednoznacznej nazwy nie jest proste.

Druga połowa XIX wieku to apogeum rozkwitu ery pary i elektryczności. Od tego czasu historia miejscowości rozjaśnia się i klaruje. To właśnie wtedy Borysław stał się ośrodkiem zagłębia wydobywczego ropy naftowej. W roku 1885 w Wolance postawiono drewnianą kaplicę. Fundatorami byli górnicy mieszkający na roponośnych terenach. Ponoć istniała jeszcze do roku 1913, ale z czasem okazała się za mała dla licznie napływających w te rejony robotników. W roku 1902 parafianie oraz właściciele kopalń sfinansowali budowę nowego obiektu sakralnego, który utrzymał się do dziś. Konsekracja miała miejsce rok później. Przez kilka lat kościół stał jednak pusty. W roku 1907 placówkę objął ksiądz Wojciech Karaś. To

właśnie on, dzięki wsparciu parafian i właścicieli kopalń, zakupił wyposażenie pod postacią: trzech ołtarzy, dwóch konfesjonałów, ambony, chrzcielnicy, organów, witraży, grobu wielkanocnego, szopki bożonarodzeniowej oraz szat liturgicznych.

Pierwsza wojna światowa oszczędziła obiekt. Wprawdzie dwa z czterech dzwonów zostały skonfiskowane na cele wojenne, ale poza tym kościół nie ucierpiał.

W roku 1928 ekspozytura w Wolance-Borysławiu stała się samodzielną jednostką, ale od tej pory jako parafia nosiła nazwę „Tustanowice”. Obejmowała takie miejscowości jak m.in: Wolanka, Chatki i Ponerla, Borysław, Potok Górny, Potok Dolny, Ratoczyn, Mraźnicę, Tarnawkę. Po śmierci księdza Karasia probostwo objął ksiądz Andrzej Osikowicz, a parafia zmieniła nazwę na Borysław.

Po II wojnie światowej Sowieci zlikwidowali parafię, a większość polskich mieszkańców opuściła tereny. Kościół w Borysławiu zamknięto w roku 1946, a lwią część pozostawionego wyposażenia spalono. W kolejnych latach świątynia funkcjonowała jako cerkiew, od roku 1963 kolejno jako magazyn soli, sklep meblowy, zakład pogrzebowy, a na pod koniec ZSRR jako muzeum rzemiosła artystycznego. W roku 1989 budynek oddano prawosławnym, a rok później grekokatolikom.

Architektura

Neogotycko-neoromański obiekt położony na wyodrębnionym niskim żeliwnym ogrodzeniem placyku pomiędzy XX-wiecznymi zabudowaniami. Strzelistość wieży wychodzącej z frontu wyraźnie go odróżnia od otoczenia. Charakterystyczne dla neogotyku elementy zostały przełamane skromnością i warownością stylu neoromańskiego. Modny w XIX wieku historyzm pozwalał na swobodną i twórczą zabawę formą, nawet w tak delikatnych sferach jak obiekty sakralne.

Budowlę wzniesiono na rzucie krzyża łacińskiego. Dłuższe ramię tworzy dwuprzęsłowa nawa oraz węższe, dwuprzęsłowe prezbiterium. W dolnej kondygnacji nawy znajduje się kruchta oraz wejście na klatkę schodową prowadzącą do chóru muzycznego. Po bokach prezbiterium znajdują się pomieszczenia zakrystii i skarbca. Elewację zewnętrzną obiega kamienny cokół. Cała reszta jest głównie z cegły. Dachy pokryte zostały dachówką za wyjątkiem wieży, sygnaturki oraz elementów zwieńczających, do wykończenia których użyto blachy.

W nawie i prezbiterium znajdują się sklepienia krzyżowo-żebrowe, a w transepcie kolebkowe o zaostrzonym przekroju. W pomieszczeniu na piętrze krzyżowe. Okna w większości elewacji prostokątne, zamknięte ostrymi łukami. Po bokach kruchty oraz w zakrystii i skarbcu zastosowano okna prostokątne, zamknięte łukiem odcinkowym.