Fryderyk Chopin (1810-1849), wybitny polski kompozytor i pianista, zatrzymał się w Monachium tylko raz, w dniach 30 lipca – 2 września 1831 r. Był to okres pełen intensywnych przeżyć i nawiązywania nowych znajomości. Jego pobyt, będący częścią podróży do Paryża, został udokumentowany w aktach policyjnych i artykułach w lokalnych czasopismach.

Podróż w towarzystwie Norberta Alfonsa Kumelskiego

W stolicy Bawarii Chopin spędzał wiele czasu z polskim przyrodnikiem Norbertem Alfonsem Kumelskim (1802-1853), którego poznał wcześniej w Wiedniu. Razem opuścili Austrię i podróżowali przez Linz, Salzburg aż do Monachium. Wyruszyli z Wiednia w połowie lipca, zaraz po tym, jak Chopin otrzymał długo wyczekiwane dokumenty: paszport zezwalający na podróż do stolicy Bawarii (choć oficjalnie ubiegał się o wizę do Londynu, planując osiedlenie się w Paryżu) oraz tzw. Gesundheitspass — certyfikat zdrowotny potwierdzający, że nie choruje na cholerę, bez którego nie mógł opuścić kraju. Podczas podróży Chopin przeżywał silne emocje, związane zarówno z panującą w Austrii epidemią cholery, jak i stratami, jakie Polacy ponieśli w powstaniu listopadowym.

Mieszkanie przy Briennerstrasse 1661 (obecnie Odeonsplatz 2)

O szczegółach pobytu Chopina w Monachium dowiadujemy się z raportów policyjnych, które podają miejsce jego tymczasowego zamieszkania, nazwisko gospodarza oraz daty pobytu. W Monachium, aby zaoszczędzić pieniądze, Chopin wraz z Kumelskim zatrzymali się u nadwornego wiolonczelisty Karla Schönche’a (1785-1861). Mieszkali w trzypiętrowym, klasycystycznym budynku przy Briennerstrasse 1661 (obecnie Odeonsplatz 2), wybudowanym w latach 1828-1829 według projektu niemieckiego architekta Leo von Klenze (1784-1864). Ze względu na swoje położenie w sąsiedztwie Odeonu, najważniejszych instytucji kulturalnych i ogrodu nadwornego, miejsce to sprzyjało spotkaniom towarzyskim i stanowiło doskonałą bazę do zwiedzania miasta. Wąskie uliczki starego miasta i kościół św. Kajetana mogły przypominać Chopinowi okolice warszawskiego Krakowskiego Przedmieścia. Z okresu wizyty w Monachium nie zachowała się jednak żadna korespondencja, która utrwaliłaby jego wrażenia na temat miasta.

Koncert 

Chopin początkowo planował krótki pobyt w Monachium, jednak z powodu oczekiwania na przekaz pieniężny od ojca musiał przedłużyć swoją wizytę. Pobyt kompozytora w stolicy Bawarii nie ograniczał się wyłącznie do odpoczynku i spotkań towarzyskich; miał również istotne znaczenie dla jego kariery artystycznej. 28 sierpnia o godzinie 12:00 Chopin wystąpił w sali przy Wittelsbacherplatz 617 na koncercie zorganizowanym przez Towarzystwo Filharmoniczne (o czym z opóźnieniem doniósł „Kurier Warszawski” w numerze 256 z 22 września 1831 r.). Wykonał tam swój Koncert e-moll. Miejscowa prasa miała mieszane opinie o tej kompozycji, opisując ją jako „błyskotliwą i dobrze zbudowaną, lecz niezaskakującą szczególną nowością ani głębszym charakterem.” Jednak samo wykonanie wzbudziło podziw dzięki „rozwiniętej biegłości i ujmującej delikatności gry.” Pod koniec koncertu Chopin „zdobył powszechny aplauz” publiczności, grając swoją „Fantazję na tematy polskich pieśni narodowych.”

Dziedzictwo Chopina w Monachium

Dziedzictwo Chopina w Monachium pozostaje wciąż żywe dzięki różnym inicjatywom. W 2010 r., z okazji 200. rocznicy urodzin kompozytora, odsłonięto jego pomnik autorstwa polskiego rzeźbiarza Józefa Nowaka (ur. 1962) w Parku Poetów. Pomnik powstał dzięki zaangażowaniu i funduszom polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Haliny i Mirosława Pieńkowskich.