Przejdź do treści
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002254-P

Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Kamionkach Wielkich

Kamionki Wielkie | Ukraina | obwód iwanofrankiwski | rejon kołomyjski
Kamionka Wielka, ukr. Velyka Kam'yanka (Велика Кам'янка)
Identyfikator: POL-002254-P

Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Kamionkach Wielkich

Kamionki Wielkie | Ukraina | obwód iwanofrankiwski | rejon kołomyjski
Kamionka Wielka, ukr. Velyka Kam'yanka (Велика Кам'янка)

Zarys historyczny
Miejscowość leży około 12 km na północny wschód od Kołomyi. Pierwsze wzmianki o Kamionkach Wielkich pochodzą z roku 1416 i dotyczą nadania dóbr Waśkowi Teptukowiczowi. Warto jednak zaznaczyć, że na terenie wsi odkryto znacznie starsze ślady cywilizacji. Chodzi o posąg pogańskiego bóstwa ukazujący zrośnięte postacie mężczyzny i kobiety. 

Wśród XV wiecznych właścicieli wymienia się: Piotra Niemirkę, Ignacego z Kutyszcza. W XVII w. Kamionki odnotowywane były jako miasto. Wiadomo również, że w XIX w. należały do Ludwika Kalinowskiego, Szai Kohna i Salamona Marmorosza, a na początku kolejnego stulecia do Markusa i Kalmana Fischerów. Ostatni posiadacze majątku to kolejno: Władysław Wolański, a od 1930 r. Roman Balicki.

Początkowo Kamionki Wielkie podlegały pod farę w Żukowie. Na terenie miejscowości funkcjonowała już drewniana kaplica, którą wzniesiono i konsekrowano w roku 1868. Była ona traktowana przez mieszkańców z szacunkiem godnym niemal pełnoprawnego kościoła. Pielęgnowano ją i doposażano z upływem czasu. Dodatkowo początku XX w. Markus i Kalman Fischerowie przekazali na rzecz kościoła część swoich gruntów. 

Lokalną profesją mieszkańców Kamionek Wielkich było garncarstwo. Z uwagi na zmiany historyczne oraz szansę kolonizowania nowych obszarów, w okresie międzywojennym znacznie wzrosła liczba ludności w miejscowości. W związku z tym potrzeba wzniesienia niezależnego obiektu sakralnego i założenia niezależnej parafii była zjawiskiem całkowicie naturalnym. Ostatecznie udało się to w roku 1935, a w skład nowej jednostki weszła także niedaleka miejscowość Fatowce. Niestety nie wzniesiono nowego obiektu sakralnego, choć taka potrzeba pojawiała się już na początku lat dwudziestych XX w. Liczba wiernych wynosiła wówczas 1300 i stara kaplica, przemianowana naturalnie na kościół, okazywała się za mała. Musiała jednak wystarczyć. W czasach dominacji ZSRR, po II wojnie światowej obiekt pełnił funkcję magazynu nawozów sztucznych, a w roku 1958 został rozebrany. 

Architektura
Obiekt wzniesiony był z drewna. Usadzono go na kamiennej podmurówce. Składał się z nawy poprzedzonej kruchtą oraz prezbiterium otoczonego z dwóch stron przez zakrystie. Wnętrze otynkowano i nakryto stropem. Jak przytacza Kinga Blaschke w swoim opracowaniu na temat obiektu, ściany były „pospolicie malowane”, a okna prostokątne i zamknięte półkoliście. Dach pokryty został blachą i posiadał wieżyczkę na sygnaturkę.

Obiekt nie istnieje od końca lat 50. XX w. Do naszych czasów zachowało się bardzo niewiele informacji na jego temat. Nie można znaleźć również żadnych fotografii. Na podstawie źródeł da się jednak odczytać kilka szczegółów dotyczących ruchomości funkcjonujących w kościele.

Do najważniejszych elementów związanych z wyposażeniem i otoczeniem obiektu należały m.in.:

  • Ołtarz główny z rzeźbą „Matka Boska Niepokalana” i obrazem „Święty Michał Archanioł”;
  • Ołtarz z rzeźbą „Najświętsze Serce Jezusa” i obrazem „Złożenie do grobu” lub „Zdjęcie z krzyża”;
  • Ołtarz boczny z rzeźbą „Matka Boska” i obrazem „Święta Anna”;
  • Obrazy: „Chrystus”, „Matka Boska”, „Święty Antoni”, „Święta Teresa”;
  • Drewniana dzwonnica z trzema dzwonami.
Czas powstania:
1868
Bibliografia i archiwalia:
  • Kinga Blaschke, „Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Kamionkach Wielkich”, w: „Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej”, cz. 1: „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego”, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, 2010, ISBN 978-83-89273-69-74, t. 18, s. 111-114.
Publikacja:
12.10.2024
Ostatnia aktualizacja:
12.10.2024
Opracowanie:
Michał Dziadosz
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz