Przejdź do treści
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002260-P

Kościół parafialny pw. św. Jana Kantego w Nowostawcach

Nowostawce | Ukraina | obwód tarnopolski | rejon czortkowski
ukr. Nowostawci (Новоставці)
Identyfikator: POL-002260-P

Kościół parafialny pw. św. Jana Kantego w Nowostawcach

Nowostawce | Ukraina | obwód tarnopolski | rejon czortkowski
ukr. Nowostawci (Новоставці)

Zarys historyczny
Miejscowość znajduje się około 7,5 km na północny wschód od Buczacza. Wśród właścicieli wymienia się m.in. Jana Potockiego (przełom XVIII i XIX w.), Melitona Pięczykowskiego (do połowy XIX w.) i Czajkowskich (do okresu międzywojennego).

Na początku XX w. rozpoczęto starania o utworzenie w Nowostawcach niezależnej parafii. Początkowo ustalono tu ekspozyturę (1911 r.) i zapoczątkowano plany budowy nowego obiektu sakralnego. Uznano bowiem, że ten wzniesiony w roku 1882 nie jest wystarczający. Finalnie udało się rozbudować i wyremontować „stary” kościół.

Ucierpiał on jednak dotkliwie w czasie I wojny światowej i bardzo długo nie udawało się przeprowadzić prac naprawczych. Działo się to przez wzgląd na dość lichą kondycję finansową wspólnoty. W roku 1925 ekspozytura została podniesiona do rangi pełnoprawnej parafii, a dwa lata później, z inicjatywy księdza Walentego Garczyńskiego, udało się dokonać remontu świątyni.

Jak pisze Piotr Krasny w swoim opracowaniu na temat obiektu, w roku 1944 został on zniszczony w wyniku ostrzału artyleryjskiego. Po zakończeniu II wojny światowej rozebrano resztki murów, wykorzystując cegłę i kamień do wzniesienia budynków kołchozowych.

Na terenie parafii znajdowały się kaplice publiczne w Wojciechówce (z roku 1934)" i w Pilawie.

Architektura
Obiekt usytuowany był na południowo-zachodnim krańcu wsi, przy drodze do Podzameczka. Prezbiterium miał zwrócone na północny zachód. Był budowlą murowaną i otynkowaną. Składał się z trójprzęsłowej nawy i prezbiterium. W kościele dominowały okna prostokątne, zamknięte półkoliście. Jako uzupełnienie w ścianie frontowej funkcjonowało okno koliste, (czyli oculus) znajdujące się nad otworem wejściowym i prawdopodobnie doświetlające chór muzyczny.

Elewacje wzniesione były na cokole i pozbawione pionowej artykulacji. Od części dachowej oddzielał je wydatny fryz złożony z prostokątnych płycin i profilowany gzyms.

Fasada była jednoosiowa, jednokondygnacyjna i zamknięta trójkątnym, prostym w formie, szczytem składającym się z trzech pól. W polu środkowym znajdowała się prostokątna wnęka, w której umieszczono malowidło Najświętsze Serce Jezusa i napis: PAMIĄTKA | POŚWIĘCENIA SIĘ PARAFII | NAJŚWIĘTSZEMU SERCU JEZUSA. Całość zwieńczona była krzyżem na samej górze.

Nawę przykrywał dach dwuspadowy. Wieżyczka na sygnaturkę obita została blachą. Całość zwieńczona była wysokim ostrosłupowym hełmem z krzyżem.

Obiekt nie istnieje. Ciężko jest również ustalić jego wyposażenie.

Czas powstania:
1882
Bibliografia i archiwalia:
  • Piotr Krasny, „Kościół parafialny pw. św. Jana Kantego w Nowostawcach”, w: „Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej”, cz. 1: „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego”, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, 2010, ISBN 978-83-89273-69-74, t. 18, s. 157-159.
Publikacja:
13.10.2024
Ostatnia aktualizacja:
13.10.2024
Opracowanie:
Michał Dziadosz
rozwiń

Projekty powiązane

1