Adam Kossowski, „Sąd Ostateczny”, 1963, terakota glazurowana, Leyland, kościół St. Mary’s, fot. Andrzej Pieńkos, 2013
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Płaskorzeźba „Sąd Ostateczny” w Leyland
Adam Kossowski, „Sąd Ostateczny”, 1963, terakota glazurowana, Leyland, kościół St. Mary’s, fot. Andrzej Pieńkos, 2013
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Płaskorzeźba „Sąd Ostateczny” w Leyland
Adam Kossowski, „Sąd Ostateczny”, 1963, terakota glazurowana, Leyland, kościół St. Mary’s, fot. Andrzej Pieńkos, 2013
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Płaskorzeźba „Sąd Ostateczny” w Leyland
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-001357-P

Płaskorzeźba „Sąd Ostateczny” w Leyland

Identyfikator: POL-001357-P

Płaskorzeźba „Sąd Ostateczny” w Leyland

Warianty nazwy:
„Sąd Ostateczny” w Leyland

Surowe elewacje kościoła benedyktynów projektu Jerzego Faczyńskiego ożywia wielki barwny fryz-tympanon nad wejściem głównym. Największe rozmiarami ceramiczne dzieło Kossowskiego nawiązuje bardzo ogólnie do kolosalnych tympanonów romańskich z przedstawieniem Sądu Ostatecznego (co może nie jest bez związku z fundacją benedyktynów), reprezentuje jednak typową dla artysty naiwno-groteskową stylizację.

Nad wejściami kościoła rozciąga się długa inskrypcja: „+He shall come again with glory to judge both the living and the dead + of his Kingdom there shall be no end”. Łatwo dostrzeżemy też staromodną sygnaturę twórcy: „Kossowski Fecit A.D. 1963”. Symetrię monumentalnej sceny wyznacza wielka figura Chrystusa na tronie, za którym otwierają się kręgi chmur z aniołami dmącymi w trąby. Po lewej stronie przedstawieni zostali modlący się zbawieni, którym towarzyszą fruwające postaci archaniołów z trąbami; po prawej pokawałkowane figury potępionych, za którymi rozpościera się ściana piekła, wyobrażonego na sposób bliski malarstwu kubistów. W figurach aniołów z kolei dostrzec można być może echa stylizacji Jana Szczepkowskiego z jego sławnej paryskiej kapliczki z 1925 r. Niektóre pomysły deformacji postaci i twarzy wydają się z kolei przypominać rozwiązania Pabla Picassa z okresu „Guerniki”, albo monumentalne malarstwo meksykańskie lat 30. i 40. XX w. Ładunek ekspresji - adekwatny do tematu - i użycie geometrycznych uproszczeń, a także rytmizacji, przy tym klarownie rozdysponowana (także w zakresie kolorystyki) kompozycja ogromnej sceny czynią to dzieło wyjątkowym w dorobku Kossowskiego. Znacznie bliższy jego zwykłej stylistyce jest jego krucyfiks ceramiczny, wiszący wewnątrz kościoła w Leyland. Mimo rozmaitych podobieństw do zjawisk nowoczesnej sztuki światowej „Sąd Ostateczny” nie robi wrażenia niespójnego.

Osoby powiązane:
Czas powstania:
1963
Twórcy:
Adam Kossowski (malarz, rzeźbiarz; Polska, Wielka Brytania, USA)(podgląd)
Bibliografia i archiwalia:
  • H. Heinsdorf, Angielski kościół i polscy artyści, „Tydzień Polski”, 1964, nr 22 [przedruk w: Sztuka polska w Wielkiej Brytanii 1940-2000. Antologia, red. M.A. Supruniuk, Toruń 2006, s. 163.
  • Adam Kossowski. Murals and Paintings, London 1990, s. 20, 44-46 (il.), 115.
  • Inwentarz Archiwum Adama Kossowskiego, https://www.bu.umk.pl/Archiwum_Emigracji/Kossowski-inwentarz.pdf.
Słowa kluczowe:
Publikacja:
19.07.2024
Ostatnia aktualizacja:
22.07.2024
Opracowanie:
prof. Andrzej Pieńkos
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz