Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej, fot. Rada OPWiM, 2013
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej
Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej, fot. Fundacja Wolność i Demokracja, 2022
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej
Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej, fot. Rada OPWiM, 2013
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: WOJ-000759-W/170411 (UA-2693)

Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej

Bykownia | Ukraina | obwód kijowski | rejon kijowski
ukr. Bykivnya (Биківня)
Identyfikator: WOJ-000759-W/170411 (UA-2693)

Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej

Bykownia | Ukraina | obwód kijowski | rejon kijowski
ukr. Bykivnya (Биківня)

W wyniku decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z dnia 5 marca 1940 roku NKWD wiosną 1940 roku wymordowało około 22 000 obywateli polskich: jeńców wojennych wziętych do niewoli po agresji ZSRR na wschodnie tereny II Rzeczypospolitej we wrześniu 1939 roku; osadzeni oni byli w trzech obozach specjalnych NKWD (Kozielsk, Ostaszków i Starobielsk) oraz więzieniach tzw. Zachodniej Białorusi i tzw. Zachodniej Ukrainy. W więzieniach NKWD na terenie Białorusi i Ukrainy przetrzymywano osoby aresztowane jako „wrogowie ludu” (byli m.in. urzędnicy administracji, sądów i prokuratury, policjanci, oficerowie i podoficerowie Wojska Polskiego, naukowcy, literaci, nauczyciele, przedsiębiorcy, ziemianie), których osadzono w więzieniach we Lwowie, Równem, Łucku, Drohobyczu, Stanisławowie i Tarnopolu oraz w Brześciu nad Bugiem, Wilnie, Pińsku i Baranowiczach. Wraz z upublicznieniem w 1992 r. dokumentów NKWD dotyczących Zbrodni Katyńskiej, obok potwierdzenia losu jeńców z obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku, został odtajniony fakt wymordowania również 7305 więźniów osadzonych we wspomnianych wyżej więzieniach. Personalia blisko połowy z nich stały się znane dzięki dokumentowi przekazanemu przez stronę ukraińską w 1994 r., zawierającemu spis 3435 więziennych akt osobowych zamordowanych, który zyskał miano tzw. „ukraińskiej listy katyńskiej”. Więźniów tych mordowano na terenie więzień w Kijowie, Charkowie i Chersoniu, większość ciał ofiar została ukryta w Bykowni pod Kijowem.

O godne upamiętnienie ofiar Zbrodni Katyńskiej zabiegały rodziny zamordowanych w Polsce i na świecie, zrzeszone w stowarzyszeniach skupionych przede wszystkim w Federacji Rodzin Katyńskich oraz w Ogólnopolskim Stowarzyszeniu „Rodzina Policyjna 1939”. Przedstawiciele środowisk katyńskich współpracowali z Radą Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, instytucją odpowiedzialną z ramienia państwa polskiego za upamiętnienie zamordowanych, która doprowadziła do wybudowania w latach 2010-2012 Polskiego Cmentarza Wojennego w Kijowie-Bykowni oraz jego uroczystego otwarcia i poświęcenia 11.09.2012 r.

Na Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni znajduje się jedna zbiorowa mogiła obłożona płytami granitowymi. Na niskiej podmurówce, usytuowanej wzdłuż alei okalającej teren cmentarza, umieszczono 3435 indywidualnych tabliczek epitafijnych, symbolicznie upamiętniając wszystkie osoby wymienione na tzw. „ukraińskiej liście katyńskiej”. Na terenie nekropolii znalazły się następujące elementy wykonane z jasnego granitu: ołtarz z krzyżem i ścianą ołtarzową, na której wyryto nazwiska ofiar, dzwon pamięci, obeliski z godłem państwowym, krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Kampanii Wrześniowej. Na terenie cmentarza umieszczono znaki czterech religii wyznawanych przez obywateli II RP (krzyż łaciński, krzyż prawosławny, gwiazda Dawida i muzułmański półksiężyc). Polski charakter cmentarzy podkreślają umieszczone przy wejściu płaskorzeźby przedstawiające polskie orły wojskowe oraz zamontowane w 2010 r. trójjęzyczne tablice informacyjne. Każdy z pochowanych posiada indywidualną tabliczkę epitafijną, zawierającą: stopień wojskowy lub rangę służbową, imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, zawód, przydział służbowy, rok śmierci.

W Kijowie-Bykowni, obok upamiętnienia ofiar Zbrodni Katyńskiej, znajduje się także ukraiński memoriał poświęcony obywatelom radzieckim - ofiarom represji politycznych (w tym wielu Polakom).

Nad Narodowym Historycznym Rezerwatem Memorialnym „Bykowniańskie Mogiły”, którego częścią jest Polski Cmentarz Wojenny, sprawuje opiekę Ministerstwo Kultury Ukrainy. W 2015 r. Rada OPWiM dokonała konserwacji elementów architektury polskiego cmentarza. W 2017 r. nieznani sprawcy zdewastowali polską i ukraińską część nekropolii poprzez umieszczenie obraźliwych napisów na pomnikach. Przywrócenie godnego wyglądu cmentarza zostało sfinansowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.

Więcej informacji na temat odkrycia masowych grobów i budowy cmentarza znajduje się na stronie internetowej https://katyn.miejscapamieci.gov.pl.

Publikacja:

19.12.2024

Ostatnia aktualizacja:

19.01.2025
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej Fotografia przedstawiająca Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej Galeria obiektu +2
Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej, fot. Rada OPWiM, 2013
Fotografia przedstawiająca Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej Fotografia przedstawiająca Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej Galeria obiektu +2
Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej, fot. Fundacja Wolność i Demokracja, 2022
Fotografia przedstawiająca Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej Fotografia przedstawiająca Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej Galeria obiektu +2
Polski Cmentarz Wojenny ofiar Zbrodni Katyńskiej, fot. Rada OPWiM, 2013

Projekty powiązane

1
  • Katalog cmentarzy wojennych MKiDN Zobacz