Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu
Upamiętnienie polskich dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu, fot. Pola Daniel, 2023
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Fototeka Instytutu Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu
Łuk Triumfalny (zbliżenie na inskrypcje), 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu
Łuk Triumfalny (fragment), 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-001492-P/140128

Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu

Identyfikator: POL-001492-P/140128

Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu

Warianty nazwy:

fr. Arc de Triomphe de l’Etoile, ou Arc à la gloire de la Révolution et de l’Empire

Stojący na placu Charles-de-Gaulle w Paryżu (dawniej plac Gwiazdy, fr. Place de l’Étoile), Łuk Triumfalny jest jednym  z najbardziej rozpoznawalnych zabytków Paryża. Na wzniesionym w latach 1806-1836, by uhonorować wojska rewolucji francuskiej oraz I Cesarstwa Francuskiego, pomniku widnieją liczne inskrypcje upamiętniające bitwy z lat 1792-1815 oraz biorących w nich udział dowódców. Wśród napisów znaleźć można miejscowości z terenu Polski i polskie nazwiska.

Koncepcja utworzenia pomnika na wzór starożytnych łuków znajdujących się przy granicach rzymskich miast, pod którymi wojska przemaszerowywały po powrocie ze zwycięskich kampanii, zrodziła się w 1805 r. z inicjatywy Napoleona Bonaparte. Prace pod okiem francuskiego architekta Jeana-François Chalgrina rozpoczęto w 1806 r. Do 1835 r. zespół rzeźbiarzy, w tym m.in. François Rude, Jean-Pierre Cortot czy Henri Lemaire, pracujących nad realizacją ukończył prace nad programem dekoracji rzeźbiarskich. Wówczas kierujący pracami nad powstawaniem łuku na jego finalnym etapie architekt Guillaume-Abel Blouet, pragnąc sprostać wymogom Napoleona by urozmaicić surowe, niewypełnione przestrzenie łuku, złożył podanie z prośbą o zatwierdzenie umieszczenie inskrypcji w wolnych przestrzeniach łuku z „wielkimi bitwami oraz nazwiskami rewolucji i Cesarstwa”. Koncepcja ta spotkała się z uznaniem władz i 20 lutego 1836 r. generał Saint Cyr Nugues przedstawił wybór 30 decydujących starć, 96 znaczących, ale mniejszych bitew oraz spis 384 nazwisk dowódców rewolucji i napoleońskich. Odsłonięciu pomnika towarzyszyła fala niezadowolenia i napływ skarg. Aż do 1895 r. rozpatrywano podania o uzupełnienie list. W efekcie obecnie można podziwiać na pomniku spis 174 nazw miejscowości, w których odbyły się bitwy i 660 nazwisk - wśród nich nie zabrakło inskrypcji związanych z Polską.

Na pamiatkę zwycięstw na pomniku umieszczono nazwy następujących polskich miejscowości:

„Pultusk” (Pułtusk) - chociaż bitwa stoczona 26 grudnia 1806 r. nie przyniosła finalnego rozstrzygnięcia, z uwagi na wyczerpanie wojsk przeciwnika zakończyła kampanię zimową 1806 r. i została umieszczona na liście zwycięstw Francuzów

„Breslaw” (Wrocław - położony poza granicami Rzeczypospolitej po 1918 r.) - twierdza ustąpiła po niemal miesięcu oblężenia 5 stycznia 1807 r.

„Ostrolenka” (Ostrołęka) - bitwa stoczona 16 lutego 1807 r. umożliwiła dalsze manewry na Mazurach

„Dantzig” (Gdańsk) - zdobycie twierdzy 24 maja 1807 r. po ponad dwumiesięcznym oblężeniu uwolniło wojska napoleońskie od zagrożenia kontratakiem wojsk prusko-rosyjskich

i „Heilsberg” (Lidzbark Warmiński) - bitwa stoczona 10 czerwca 1807 r. stanowiła przedpole dla późniejszego zwycięstwa pod Frydlandem.

Ponadto wśród nazwisk dowódców wojskowych, którzy wsławili się w walkach toczonych przez Francję w latach 1792-1815 figurują następujący Polacy:

„Klopisky” - Józef Chłopicki (1771-1845) - generał, pułkownik i dowódca 1. pułku piechoty Legionu Polsko-Włoskiego oraz dowódca Legii Nadwiślańskiej,

„Dombrowsky” - Jan Henryk Dąbrowski (1755-1818) - generał, twórca Legionów Polskich we Włoszech, dowódca dywizji Wojsk Polskich Księstwa Warszawskiego,

„Kniaziewicz” - Karol Kniaziewicz (1762-1842) - generał,  twórca i dowódca Legii Naddunajskiej, inskrypcja z jego nazwiskiem została dodana w 1839 r. po osobistej interwencji,

„Lasowski” - Józef Feliks Łazowski (1759-1812) - generał,  inżynier wojskowy,

„Sulkosky” - Józef Sułkowski (1773-1798) - oficer, adiutant Napoleona,

„Poniatowski” - Józef Poniatowski (1763-1813) - książę polski i książę korony czeskiej, generał, dowódca armii koronnej Rzeczypospolitej, minister wojny i naczelny wódz wojsk polskich Księstwa Warszawskiego, marszałek Francji,

oraz „Zayonscheck” - Józef Zajączek (1752-1826) - generał, brał udział w kampanii Napoleona we Włoszech i w Egipcie, dowódca 1. Legii Północnej i Legii Kaliskiej, 2. dywizji Wojsk Polskich Księstwa Warszawskiego.

Czas powstania:

1806-1836

Twórcy:

Jean François Chalgrin (architekt; Francja), François Rude (rzeźbiarz; Francja)

Bibliografia uzupełniająca:

Artykuł o Łuku Triumfalnym, https://napoleon.org.pl/index.php/muzy-na-uslugach-empire-u/epoka-empiru-w-kamieniu-ryta/342-nazwy-miejscowosci-z-terenu-polski-oraz-polskie-nazwiska-na-luku-triumfalnym-w-paryzu

Baza danych pomników Musee d'Orsay, https://anosgrandshommes.musee-orsay.fr/index.php/Detail/objects/5548

Słowa kluczowe:

Publikacja:

20.09.2024

Ostatnia aktualizacja:

19.11.2024

Opracowanie:

Muszkowska Maria
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Galeria obiektu +12
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Galeria obiektu +12
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Galeria obiektu +12
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Galeria obiektu +12
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Galeria obiektu +12
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Upamiętnienie polskich dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Galeria obiektu +12
Upamiętnienie polskich dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu, fot. Pola Daniel, 2023
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Galeria obiektu +12
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Galeria obiektu +12
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Galeria obiektu +12
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Galeria obiektu +12
Łuk Triumfalny (zbliżenie na inskrypcje), 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Galeria obiektu +12
Łuk Triumfalny (fragment), 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Galeria obiektu +12
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Fotografia przedstawiająca Upamiętnienie polskich miast i dowódców na Łuku Triumfalnym w Paryżu Galeria obiektu +12
Łuk Triumfalny, 1806-1836, plac Charles-de-Gaulle, Paryż (Francja), fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz