Submit additional information
ID: WOJ-000746-W/166151 (UA-5725)

Kwatera legionistów polskich z 1915 i 1918 r.

ID: WOJ-000746-W/166151 (UA-5725)

Kwatera legionistów polskich z 1915 i 1918 r.

Pod Rarańczą miały miejsce dwie bitwy II Brygady "Żelaznej" Legionów Polskich.

Pierwsza z nich rozegrała się 17 czerwca 1915 r., w czasie ofensywy rosyjskiej na Besarabię, gdy pułki legionowe osłaniały odwrót armii austriackiej. Dzięki męstwu dowódców - płk. Zielińskiego i ppłk. Januszajtisa legioniści zdołali odeprzeć atak rosyjski.

Druga bitwa pod Rarańczą rozegrała się w nocy 14/15 lutego 1918 r. Doszło do niej na wieść o zawarciu przez państwa centralne pokoju brzeskiego - oficerowie i żołnierze II Brygady Legionów postanowili przedrzeć się z bronią w ręku do korpusu gen. Dowbor-Muśnickiego. Wywiązała się walka z Austriakami. Część brygady dostała się do austriackiej niewoli, reszta przedarła się pod wodzą gen. Józefa Hallera na Ukrainę.

Legionistów poległych w obu bitwach pochowano na cmentarzu w 4 zbiorowych mogiłach.

Pogrzebano tu również legionistów poległych pod Rokitną 13.06.1915 r., ich pogrzeb odbył się 15.06.1915 r. W lutym 1923 roku ich szczątki przeniesiono z Rarańczy do Krakowa, na cmentarz Rakowicki i pochowano we wspólnej mogile.

W 1927 r. ciała poległych pod Rarańczą ekshumowano i pochowano na Cmentarzu Orląt we Lwowie, nie ma jednak pewności, że dokonano pełnej ekshumacji. W 1932 r. Polacy z Bukowiny i Gdańska ustawili w pobliżu wejścia na cmentarz pomnik, inskrypcja na nim głosi: „Legionistom polskim / poległym / za niepodległość Ojczyzny / wierni towarzysze broni / wdzięczni rodacy z Bukowiny i Gdańska / 12 VI 1932”. Monument jest oddalony od mogił legionistów o kilkadziesiąt metrów. W 1934 r. z inicjatywy Domu Polskiego w Czerniowcach na grobach postawiono 4 kamienne krzyże z inskrypcjami: „Ktokolwiek jesteś, naucz się ode mnie, jak słodko i szlachetnie umierać dla Ojczyzny // Legionistom polskim poległym w r. 1914-1918 / 1 VII 1934”. Na jednym z krzyży inskrypcja ta jest bardziej rozbudowana i zawiera frazę „… od obywateli polskich w Rumunii”.

W 2015 r. u podnóża pomnika stowarzyszenie związane z Centralnym Archiwum Strzeleckim umieściło płytę z inskrypcją: „Pamięci ułanów / 2 szwadronu II Brygady / Legionów Polskich / rotmistrza / Zbigniewa Dunin-Wąsowicza / poległych w bitwie / z wojskami rosyjskimi / pod Rokitną / w dniu 13 VI 1915 r. // Przechodniu, powiedz Polsce… // Centralne Archiwum Strzeleckie / 17.06.2015”.

Publikacja:

28.11.2024
see more Text translated automatically

Related projects

1
  • Kwatera legionistów polskich z 1915 i 1918 r.
    Katalog cmentarzy wojennych MKiDN Show