Po agresji Niemiec na Polskę 1 września 1939 r. oraz ataku ZSRR 17 września 1939 r. tysiące Polaków, zarówno cywilów, jak i żołnierzy, przekroczyło granicę węgierską. Pomimo trudnej sytuacji międzynarodowej i przynależności Węgier do państw Osi, Węgrzy okazali dużą przychylność i udzielili pomocy polskim uchodźcom. Polacy otaczani byli opieką – zarówno ze strony państwa węgierskiego jak i organizacji polskich działających na Węgrzech. Internowani byli rozlokowani w licznych obozach wojskowych i cywilnych. Obóz dla polskich uchodźców w Oroszi został ulokowany w miejscowym domu kultury.
Liczbę polskich internowanych w początkowym okresie uchodźstwa ocenia się na około 140 tys., w tym ok. 33 tys. szeregowych i oficerów. Z czasem liczba uchodźców, przede wszystkim wojskowych, uległa zmniejszeniu na skutek zorganizowanej przez Polaków akcji ewakuacji do Francji i na Bliski Wschód do tworzonych tam polskich oddziałów wojskowych.
Na cmentarzu w Oroszi znajduje się grób polskiego uchodźcy wojennego, lekarza Józefa Smolińskiego. Na grobie ustawiono drewniany krzyż, wkopany w ziemię, z częściowo już zatartym napisem w języku węgierskim: „ITT NYUGSZIK / AZ / URBAN / SZMOLIŃSKI JÓZSEF / ORVOS ÉLT 54 ÉVET / MÉGHALT / 1943” (TU SPOCZYWA SMOLINSKI JÓZEF – LEKARZ / ŻYŁ LAT 54 / ZMARŁ W 1943 R.)

Oprac. A.Wojda, MKiDN, VII 2025 r.