Edward Sołtys i Benedykt Heydenkorn w książce Trwanie w walce. Kulturowa analiza Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Kanadzie (Wyd. Canadian Polish Research Institute, Toronto 1992) pisali: „Stowarzyszenie Polskich Kombatantów jest przedłużeniem «Samopomocy Wojska», której początek istnienia sięga 25 sierpnia 1945 roku, kiedy to odbyło się pierwsze posiedzenie komitetu organizacyjnego. Jednakże formalną datą powstania «Samopomocy Wojska» jest 23 października 1945 roku. Pierwszy Walny Zjazd odbył się w maju 1946 roku. Zmieniono wówczas nazwę na Stowarzyszenie Polskich Kombatantów (SPK) z dodatkiem «Samopomoc Wojska», który z czasem zaniknął.”

W tym też czasie polscy żołnierze 2 Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa zgrupowani w trzech obozach: Falconara, Cesena i Porto Rencanati utworzyli SPK, Oddział „Syrena”. W jego ramach, ci którzy zostali zakwalifikowani na wyjazd do Kanady, powołali pododdział SPK – „Kanada”. W dniu 3 października 1946 roku w Falconarze wybrano władze SPK w Kanadzie.

W Kanadzie zdemobilizowani żołnierze, po podjęciu pracy najczęściej na roli, zaczęli nawiązywać koleżeńskie kontakty i zakładać od Atlantyku po Pacyfik mniej lub bardziej liczne koła Stowarzyszenia Polskich Kombatantów. I tak Koło Nr 1 powstało w Thunder Bay, 2 w London, 3 w Vancouver, 4 w Brantford… Inne powstały w Winnipegu, Calgary, Edmonton, Toronto… Zawsze tam, gdzie byli polscy weterani II wojny światowej, wierni przesłaniu, że SPK jest organizacją zrzeszającą żołnierzy polskich, którzy walczyli o wolność, suwerenność i niepodległość Ojczyzny w formacjach Wojska Polskiego na wszystkich frontach, w sojuszniczych armiach koalicji antyhitlerowskiej, w podziemnych organizacjach ruchu oporu oraz byłych więźniów hitlerowskich obozów koncentracyjnych i stalinowskich łagrów.

W opracowanej Inwokacji Stowarzyszenia Polskich Kombatantów zapisano słowa modlitwy:

„Boże, Święty, Mocny a Nieśmiertelny! Spójrz miłościwie na nas, polskich kombatantów, zebranych tu społem i spraw, byśmy wzmocnieni Ducha Świętego darami: Rozumu, Wiedzy i Mądrości, jedynie dobro naszej Ojczyzny i sprawy polskiej mieli na względzie. Zezwól o Boże, byśmy wszyscy, których złączyła wspólna żołnierska powinność, pełniona pod biało-czerwonymi znaki, służbę swoją, winną Tobie i Polsce zawsze pełnili tak, jak przystało na prawych Polaków, zawołaniem których jest: «BÓG, HONOR, OJCZYZNA!» Spraw Boże, byśmy naszym solidarnym wysiłkiem i ofiarną naszą pracą na społecznym polu służyli naszym Rodakom na obczyźnie, niosąc im bratnią pomoc i będąc dla nich wzorem zgody, jedności i oddania ojczystej sprawie. Tobie Boże, polecając naszą polską młodzież, przyrzekamy otaczać ją skuteczną i serdeczną opieką, własnym ją uczyć przykładem, jak Tobie i Polsce należy sprawować służbę, jak miłować polską mowę, tradycje i obyczaje, i jak być dumnym ze sławnych poprzez tysiąclecie, narodowych naszych dziejów. Boże Chrobrych, Jagiełłów, Batorych i Sobieskich! Boże polskich wojów i rycerzy! Boże polskich powstańców! Boże polskich żołnierzy, broniących Warszawy i Lwowa! Żołnierzy spod Narwiku, Lagarde i Tobruku, spod Monte Cassino, Falaise i Arnhem! Boże marynarzy i lotników! Boże żołnierzy Armii Krajowej! Boże żołnierzy polskich, którym nie dane było walczyć i ginąć pod sztandarami z orłem w koronie! Wspomnij na polską krew, przelaną na tylu pobojowiskach świata i wysłuchaj naszej żołnierskiej modlitwy, jaką my, polscy kombatanci wznosimy teraz kornie do Ciebie, aby praca nasza nadal służyła Rzeczypospolitej Polskiej. A to niech się stanie za przyczyną i wspomożeniem Maryi, Królowej Polski, co Jasnej broni Częstochowy i w Ostrej świeci Bramie! Amen!”

Pisząc o miejscach pamięci poświęconych polskim żołnierzom w Kanadzie, warto raz jeszcze zacytować słowa ze wspomnianej książki:

„Oprócz cmentarzy, żołnierze 2 Korpusu zostawili we Włoszech pomniki. 5 Kresowa Dywizja Piechoty, wzniosła wielki, widoczny z daleka, metalowy krzyż upamiętniający ofiarę złożoną przez żołnierzy tej Dywizji. Krzyż na Wzgórzu 575 został postawiony bardzo szybko. Jego poświęcenie odbyło się już 13 czerwca 1944 roku. Natomiast odsłonięcie pomnika 3 Dywizji Strzelców Karpackich na Wzgórzu 593, nastąpiło 18 lipca 1945 roku (…). Na płytach znalazły się nazwiska wszystkich poległych w Kampanii Włoskiej żołnierzy Dywizji.

Oprócz tych dwóch dużych pomników dywizyjnych, znajdują się we Włoszech również tablice pamiątkowe. Jedna z nich, ufundowana przez SPK, znajduje się przy kościele św. Stanisława w Rzymie. Upamiętnia ona wszystkich poległych żołnierzy 2 Korpusu. Inna znajduje się w Piedimonte i upamiętnia zdobycie w dniu 25 maja 1944 roku tej miejscowości przez 6 Pułk Pancerny Dzieci Lwowskich oraz poległych żołnierzy tego pułku.”

Wzorem poprzedników, polscy żołnierze zrzeszeni w kołach SPK w Kanadzie, także dbali i nadal dbają o upamiętnienie towarzyszy broni czy też swoich koleżanek i kolegów z SPK, którzy odeszli. Tak, aby pamięć o nich nigdy nie zaginęła…

W dniu 11 listopada 1987 roku, na cmentarzu St. Peter’s w London (Ontario), gdzie spoczywają m.in. Kawalerowie Orderu Virtuti Militari: Włodzimierz Traczuk (1920-2004) – sierżant Polskich Sił Zbrojnych, żołnierz 5 Kresowej Dywizji Piechoty 2 Korpusu Polskiego we Włoszech i Michał Sroka (1919-1976) – kapral 17 Lwowskiego Batalionu Strzelców, 6 Lwowskiej Brygady Piechoty, 5 Kresowej Dywizji Piechoty 2 Korpusu Polskiego we Włoszech, obaj członkowie Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Kanadzie, Koło Nr 2 w London, wzniosło pomnik: Dla upamiętnienia bohaterstwa żołnierzy polskich, którzy walczyli w czasie II wojny światowej w kraju i za granicą. Na pomniku upamiętniono zmarłych członków SPK. Obok znajduje się urna z ziemią z polskich cmentarzy wojennych z Włoch: Monte Cassino, Bolonii i Loredo.

W dniu 12 września 1993 roku, dzięki SPK w Kanadzie Kołu Nr 4, na cmentarzu katolickim św. Józefa w Brantford (Ontario) odsłonięto pomnik poświęcony żołnierzom Polskich Sił Zbrojnych walczącym „za naszą i waszą wolność.” Napis na pomniku brzmi: Ku pamięci bohaterskich żołnierzy polskich, którzy walczyli w czasie II wojny światowej w kraju i za granicą. Rok 1939- 1945.

Nazwy jednostek wojskowych, umieszczone po obu stronach pomnika, upamiętniają tych, którzy walczyli o niepodległą Ojczyznę, choć często z daleka od jej granic.

Z kolei w Sarni (Ontario), na cmentarzu rzymsko-katolickim Matki Bożej Miłosiernej, w 1999 roku, dzięki SPK w Kanadzie Kołu Nr 11, odsłonięty został kamienny granitowy Pomnik Polskich Kombatantów z tablicą upamiętniającą rodaków walczących w II wojnie światowej.

W 1992 roku SPK Koło Nr 24 w Sudbury (Ontario) ufundowało przy 210 Paris Street, tzw. Obelisk Weteranów dla uczczenia rodaków walczących w II wojnie światowej i oddanych służbie – jak głosi tablica: O dobro i wolność Polski i Kanady.

Jeden z bardziej okazałych pomników wznieśli członkowie SPK w Kanadzie Koło Nr 13 w Winnipegu (Manitoba). Na cmentarzu katolickim Św. Ducha członkowie ufundowali obelisk upamiętniający, jak głosi inskrypcja: Poległym kolegom na lądzie, morzu i w powietrzu w II wojnie światowej oraz zmarłym w drodze do Ojczyzny.

W dniu 17 września 2017 roku w Edmonton (Alberta) w 78. rocznicę sowieckiej agresji na Polskę na cmentarzu Holy Cross odsłonięto Pomnik Bohaterów Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Kanadzie, ufundowany przez niezwykle prężnie działające SPK w Kanadzie Koło Nr 6 w Edmonton. Uroczystość na cmentarzu zaszczycili swoją obecnością przedstawiciele instytucji politycznych, organizacji polonijnych i młodzieży, w tym Andrzej Ruta, prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Kanadzie. Gospodarzem uroczystości był Henry Lang, prezes SPK w Kanadzie Koło Nr 6 w Edmonton.

Oprócz pomników w Kanadzie znajduje się też wiele tablic upamiętniających poległych lub zmarłych na emigracji członków SPK.

Warto zaznaczyć, że na kombatanckich pomnikach oraz tablicach upamiętniani są wszyscy weterani SPK w Kanadzie, bez względu na ich przynależność do rodzaju broni. Jak w Marszu 2 Korpusu Polskiego:

Może były między nami jakieś kwasy
Ten z Narviku, tamten znów angielski lord,
A ten trzeci spod Tobruku,
A ten czwarty z Buzułuku,
(…)
Dzisiaj nie ma między nami już różnicy
Dziś złączyła nas przelana wspólnie krew,
Leży rotmistrz spod Tobruku,
Obok kapral z Buzułuku,
Leżą ramię przy ramieniu Świerk i Lew.

Lokalizacja: London (Ontario), Sarni (Ontario), Sudbury (Ontario), Winnipeg (Manitoba), Edmonton (Alberta), Kanada