Ze 127 generałów (4 w stopniu generała broni, 22 w stopniu generała dywizji, 97 w stopniu generała brygady, 1 wiceadmirał oraz 2 kontradmirałów), którzy w 1945 roku znajdowali się na Zachodzie, do kraju zdecydowało się wrócić tylko 20. Reszta pozostała na uchodźstwie, przeważnie w Wielkiej Brytanii. Tylko czterech najwyższych rangą dowódców dostało od brytyjskich władz skromne emerytury (w tym gen. Władysław Anders i gen. Stanisław Kopański). Piętnastu przyznano jednorazowe zapomogi w wysokości 1 tys. funtów oraz pożyczki po 2 tys. funtów, które musiały być spłacone.

Większość generałów musiała więc szukać sobie zajęcia i najczęściej była to praca fizyczna. Niektórzy zdecydowali się udać za ocean. I tak do Kanady przybyło i osiedliło się w Montrealu, Ottawie, Toronto i Edmonton czternastu z nich, w tym były Wódz Naczelny gen. Kazimierz Sosnkowski, który w Arundel w prowincji Quebec zakupił farmę. Inni, wiążąc przysłowiowy koniec z końcem, woleli ciężko pracować fizycznie i być wolnymi niż być więzionymi, torturowanymi i później najprawdopodobniej rozstrzelanymi w komunistycznej Polsce. Dwóch generałów z czasów wojny, chociaż zmarli w Kanadzie spoczywa poza jej granicami:

Gen. broni Kazimierz Sosnkowski (1885-1969); polski dowódca wojskowy i polityk, Wódz Naczelny Polskich Sił Zbrojnych (1943-1944). Zmarł 11 października 1969 roku w Arundel w Kanadzie. Ciało generała skremowano w zakładzie znajdującym się na Mont Royal w Montrealu. Początkowo, zgodnie z ostatnią wolą zmarłego, urnę z jego prochami złożono w paryskim kościele św. Stanisława – generał pragnął spocząć jak najbliżej Polski i powrócić do niej, gdy odzyska niepodległość. Nieco później szczątki Sosnkowskiego zostały przeniesione do grobowca Polskiego Towarzystwa HistorycznoLiterackiego na cmentarzu Les Champeaux w Montmorency pod Paryżem. 12 listopada 1992 urnę z jego prochami sprowadzono do Polski i złożono w podziemiach bazyliki archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie.

Gen. dyw. Tadeusz Adam Kasprzycki (1891-1978); generał dywizji Wojska Polskiego, minister spraw wojskowych w latach 1935-1939. Po jego śmierci w Montrealu prochy generała zostały przewiezione do Londynu. Prochy dwóch generałów, awansowanych współcześnie, spoczywają w Polsce:

Gen. bryg. Michał Mieczysław Wojciech Gutowski (1910-2006); olimpijczyk, kawalerzysta, oficer I Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. W 1999 roku prezydent RP Aleksander Kwaśniewski awansował go do stopnia generała brygady w stanie spoczynku. Do Polski wrócił w 2000 roku. Zmarł w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Gen. bryg. Tadeusz Władysław Sawicz (1914-2011); pilot, był ostatnim żyjącym polskim uczestnikiem bitwy o Anglię i ostatnim żyjącym żołnierzem Brygady Pościgowej, która broniła Warszawy w czasie kampanii wrześniowej. Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z dnia 3 maja 2006 roku został awansowany do stopnia generała brygady. Zmarł w Toronto. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

W Ottawie spoczywają:

Gen. bryg. Wilhelm Orlik-Rückemann (1894-1986); studiował we Lwowie na tamtejszej politechnice na wydziale budowy dróg i mostów, studia przerwała mu I wojna światowa. W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich. W 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do armii austro-węgierskiej. 4 listopada 1918 roku przeszedł do Wojska Polskiego. Podczas wojny polskoukraińskiej w 1919 r. dostał się do niewoli, jednak został z niej zwolniony po podpisaniu sojuszu między Piłsudskim a Petlurą. W czasie wojny polsko-bolszewickiej wyróżnił się jako zdolny dowódca. W 1932 roku objął dowództwo 9 Dywizji Piechoty, a sześć lat później został przeniesiony na stanowisko zastępcy dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP) na wschodzie Polski. W następnym roku objął dowództwo tej formacji. Po agresji ZSRR na Polskę Rückemann odparłszy pierwsze ataki Armii Czerwonej, postanowił przebijać się wraz z podległymi mu wojskami w stronę Warszawy i jednostek Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga. Pomimo że jego zgrupowanie liczyło wówczas około 9000 ludzi, posiadało jedynie dwie baterie artylerii i nieznaczne rezerwy amunicji i żywności, żołnierze podjęli walkę z Armią Czerwoną. Nocą z 27 na 28 września po poprowadzonym ataku na Szack miejscowość ta została zdobyta, a broniąca jej radziecka 52 Dywizja Strzelców poniosła duże straty. 1 października 1939 roku jednostki KOP zostały zaatakowane przez sowiecką 45 Dywizję Strzelców. Po całodziennej obronie gen. Rückemann wydał rozkaz o rozformowaniu jednostki. Sam, aby nie dostać się do niewoli, przedarł się na Litwę i dalej – do Szwecji. Stamtąd, dzięki pomocy polskiego konsulatu, dotarł do Wielkiej Brytanii. Do końca wojny OrlikRückemann pełnił różne funkcje sztabowe, w tym w latach 1945-1947 w Generalnym Inspektoracie Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia w Wielkiej Brytanii. Po wojnie gen. Wilhelm Orlik-Rückemann zamieszkał w Londynie, a w 1972 roku przeniósł się do rodziny do Kanady. Odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari oraz czterokrotnie Krzyżem Walecznych. 19 września 2017 roku w Lubaniu odsłonięto kamienny obelisk poświęcony pamięci generała z tablicą: „W hołdzie ostatniemu dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza z okazji wręczenia sztandaru i nadania imienia gen. bryg. Wilhelma Orlika-Rückemanna Ośrodkowi Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej w Lubaniu”. Zmarł w Ottawie i został pochowany na cmentarzu Notre-Dame.

Lokalizacja: 455 Montreal Rd., Ottawa, Ontario, Kanada

Gen. dyw. Stefan Sznuk (1896-1986); studiował na wydziale chemii Politechniki Warszawskiej. Podczas I wojny światowej służył w wojsku rosyjskim. 20 listopada 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego i został awansowany do stopnia podporucznika, otrzymał przydział do tzw. 1 baonu lotniczego i przeszedł szkolenie na Wyższych Kursach Lotniczych dla oficerów w nowo utworzonej Wojkowej Szkole Lotniczej. W listopadzie 1919 roku został pilotem obserwatorem w 12. eskadrze wywiadowczej. Uczestnik wojny polsko-rosyjskiej. Od listopada 1936 roku był komendantem Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Następnie w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 1 w tym mieście. W połowie czerwca 1939 roku został wyznaczony na dowódcę Grupy Szkół Lotniczych. W kampanii wrześniowej dowodził lotnictwem i obroną przeciwlotniczą w Armii „Kraków”. Po kapitulacji przez Rumunię dostał się do Francji i dalej do Wielkiej Brytanii, gdzie pełnił funkcję szefa Sztabu Inspektora Polskich Sił Powietrznych podczas Bitwy o Anglię. W latach 1940-1942 w Kanadzie był szefem Polskiej Misji Wojskowej i Lotniczej w Windsor. Po zlikwidowaniu misji wrócił do Londynu, ale nie na długo, bo już od sierpnia 1945 roku był polskim attaché wojskowym i lotniczym w Ottawie. Z powodu nieuznawania przez rząd nad Wisłą rządu RP jego stanowisko uległo likwidacji. Ponownie wrócił do Wielkiej Brytanii, a po demobilizacji w sierpniu 1947 roku wyemigrował już na stałe do Kanady. W Ottawie wstąpił do kanadyjskiej służby rządowej i pracował w ministerstwie obrony narodowej (Department of National Defence). Otrzymał stopień Brigadier General (gen. brygady) w kanadyjskim lotnictwie wojskowym (Royal Canadian Air Force). Udzielał się w Polonii kanadyjskiej i utrzymywał bliskie stosunki towarzyskie z elitą rządową, w tym z Lesterem Pearsonem, premierem Kanady. Odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari, dwukrotnie Krzyżem Walecznych oraz najwyższym cywilnym odznaczeniem w Kanadzie Order of Canada. Zmarł w Ottawie i został pochowany na cmentarzu Notre-Dame.

Lokalizacja: 455 Montreal Rd., Ottawa, Ontario, Kanada

Gen. dyw. pilot dr Józef Ludwik Zając (1891-1963); studiował na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W 1915 roku ukończył studia doktoranckie, otrzymując stopień naukowy doktora filozofii. W 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich, pełniąc początkowo służbę w 3 pułku piechoty jako dowódca plutonu, kompanii, batalionu i pułku. Odbył kampanię karpacką, besarabską i wołyńską, był dwukrotnie ranny. 15 marca 1918 roku przeszedł z II Brygadą gen. Józefa Hallera na Ukrainę, po czym pełnił funkcję dowódcy 15 pułku strzelców w II Korpusie Polskim. 11 maja 1918 roku w bitwie pod Kaniowem dostał się do niewoli niemieckiej, z której zbiegł, przedostając się do Francji. Po powrocie do kraju został skierowany na front toczącej się wojny polskobolszewickiej. W czasie kampanii wrześniowej był Naczelnym Dowódcą Lotnictwa i Obrony Przeciwlotniczej, następnie został dowódcą Polskich Sił Powietrznych we Francji. Po upadku Francji i dotarciu do Wielkiej Brytanii otrzymał nominację na zastępcę dowódcy I Korpusu w Szkocji. Rok później objął dowodzenie Wojskiem Polskim na Środkowym Wschodzie. Następnie był zastępcą dowódcy Armii Polskiej na Wschodzie, a potem dowódcą I Korpusu Pancerno-Motorowego w Szkocji. Po demobilizacji w 1948 roku osiedlił się w Edynburgu w Szkocji, gdzie rozpoczął studia na wydziale psychologii i historii sztuki, otrzymując w 1951 roku po raz drugi stopień naukowy doktora filozofii z zakresu psychologii. W 1957 roku przeprowadził się do Kanady. Był wykładowcą na uniwersytetach brytyjskich, amerykańskich i kanadyjskich, uznanym znawcą sztuk plastycznych i kolekcjonerem dzieł sztuki –108 obrazów i 1765 grafik przekazał Muzeum Śląskiemu w Katowicach. Odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari. Zmarł w Ottawie i został pochowany na cmentarzu Notre-Dame.

Lokalizacja: 455 Montreal Rd., Ottawa, Ontario, Kanada

W Toronto spoczywają:

Gen. broni Stanislaw Jastrzembiec Bobrowski (1896-1990); urodził się w Okocimiu w szlacheckiej rodzinie Jastrzębców-Bobrowskich. W Wiedniu ukończył gimnazjum i zdał maturę, po której wcielono go do wojska austriackiego, a dokładnie do 57 „tarnowskiego” pułku piechoty. Po przeszkoleniu jako kapral podchorąży objął dowodzenie plutonem na froncie włoskim w Tyrolu. Podczas walk w górach Krasu dostał się do niewoli. Tam zgłosił akces do tworzącej się Armii Polskiej, został przydzielony do Servicio di Avvicinamento, czyli służby wywiadowczej. Potem dostał się do armii Hallera we Francji. Z nią w kwietniu 1919 roku wrócił do Polski i od razu trafił na front wschodni. Brał udział w ofensywie na Kijów. Tam za męstwo został odznaczony Orderem Virtuti Militari. W 1923 roku rozpoczął pracę w II oddziale Sztabu Generalnego, czyli wywiadzie w Warszawie. Po przeszkoleniu został szefem wywiadu na zachód, potem zastępcą szefa kontrwywiadu całej Armii, a podczas zamachu majowego awansował na szefa „dwójki”. Podczas kampanii wrześniowej w składzie 27 dywizji brał udział w bitwie nad Bzurą, gdzie wykazał się nie tylko umiejętnościami przywódczymi, ale także zimną krwią i umiejętnością podejmowania błyskawicznych decyzji. Kiedy dostał się do niemieckiej niewoli w oflagu zorganizował tajne wykłady Wyższej Szkoły Wojennej dla oficerów. Po oswobodzeniu rozpoczął służbę jako oficer łącznikowy przy 9 armii amerykańskiej. Po zakończeniu wojny zdecydował się na emigrację do Kanady. Osiedlił się w Toronto, gdzie utrzymywał się z własnego biura pisania podań i… pszczelarstwa. Nadal jednak pozostał aktywny politycznie. Korespondował z premierem Kanady i kolejnymi prezydentami USA. Był honorowym admirałem floty USA i kawalerem maltańskim. Czynnie działał w organizacjach polonijnych, w jego domu gościł między innymi gen. Władysław Anders. „Ojciec zawsze kochał naturę, muzykę i ludzi. Zawsze szanował godność ludzką. Był bardzo skromny, nie szukał dla siebie uznania ani zaszczytów” wspomina jego córka Krystyna. Odznaczony m.in. dwukrotnie Orderem Virtuti Militari (krzyż złoty i srebrny) oraz Orderem Orła Białego i Orderem Odrodzenia Polski. Zmarł w 1990 roku w Toronto i został pochowany na cmentarzu Holy Cross.

Lokalizacja: 211 Langstaff Rd E, Thornhill, Toronto, Ontario, Kanada

Gen. bryg. Jerzy Grobicki (1891-1972); oficer kawalerii cesarskiej i królewskiej armii, w latach 1906- 1907 żołnierz Legii Cudzoziemskiej. W 1908 roku jako serbski partyzant w Macedonii walczył z Turkami. W Austrii był słuchaczem Szkoły Oficerów Kawalerii w Akademii Wojskowej w Wiener Neustadt. Po ukończeniu nauki został oficerem zawodowym kawalerii w armii austriackiej. Uczestnik walk o niepodległość Polski w I wojnie światowej oraz wojnie z bolszewikami, „zagończyk”. Po ukończeniu Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego został przydzielony do Generalnego Inspektoratu Kawalerii w Warszawie. W kampanii wrześniowej został dowódcą Kresowej Brygady Kawalerii. Od 27 września 1939 roku do 25 sierpnia 1941 roku przebywał w niewoli sowieckiej. Po uwolnieniu został przyjęty do Polskich Sił Zbrojnych i mianowany zastępcą dowódcy 5 Dywizji Piechoty. W 1942 roku został oficerem Dowództwa Wojska Polskiego na Środkowym Wschodzie, następnie dowódcą 6 Lwowskiej Brygady Strzelców i oficerem łącznikowym dowódcy 2 Korpusu Polskiego przy Korpusie Francuskim. W marcu 1945 roku przydzielony do Dowództwa Jednostek Wojskowych na Środkowym Wschodzie. Później był attaché wojskowym przy rządzie Czang Kaj-szeka. Do 1947 roku był komendantem obozu Quassasin w Egipcie. Następnie przebywał na emigracji w Kanadzie. Odznaczony m.in.: dwukrotnie Orderem Virtuti Militari (krzyż złoty i srebrny) oraz czterokrotnie Krzyżem Walecznych. Zmarł w Toronto i został pochowany w kwaterze weteranów na cmentarzu Holy Cross w Toronto.

Lokalizacja: 211 Langstaff Rd E, Thornhill, Toronto, Ontario, Kanada

Gen. dyw. Emil Karol Przedrzymirski de Krukowicz (1886 -1957); studiował w Wojskowej Akademii Technicznej w Mödling. W czasie I wojny światowej został ranny w walkach pod Buskiem koło Lwowa. W latach 1915-1916 był wykładowcą, a następnie dowódcą kompanii szkolnej w Szkole Kadetów Artylerii w Traiskirchen pod Wiedniem. 10 listopada 1918 roku zgłosił się do służby w Wojsku Polskim. W czasie wojny polsko-rosyjskiej w 1920 r. objął dowodzenie tworzącym się w Grudziądzu 16 pułkiem artylerii polowej. Później dowodził pułkiem na Froncie Północno-Wschodnim. Za walki o Horodec na Polesiu został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari, a w 1935 roku miasto nadało mu honorowe obywatelstwo. Podczas inwazji niemieckiej w 1939 roku dowodzona przez niego Armia „Modlin” stoczyła trzydniową bitwę pod Mławą (1-3 września 1939), stawiając czoła niemieckiej 3 Armii gen. Georga von Küchlera. Po krwawych walkach z reszty oddziałów Armii „Modlin” i Grupy Operacyjnej „Wyszków” została utworzona tzw. Armia gen. Przedrzymirskiego, która usiłowała się przebić do Rumunii. Niestety w rejonie Krasnobrodu i Tereszpola, gdy oddziały polskie zostały okrążone przez przeważające siły nieprzyjaciela, doszedł do wniosku, że ze względu na katastrofalne położenie oraz brak amunicji i żywności przebijanie się na południowy-wschód nie ma żadnych szans powodzenia. Kapitulację podpisał dopiero 26 września 1939 roku w lesie pod Góreckiem Kościelnym, umożliwiając oddziałom zniszczenie sprzętu. Gen. Przedrzymirski podzielił los swych żołnierzy – został wzięty do niemieckiej niewoli. Po wyzwoleniu przez Amerykanów udał się do Nicei, gdzie pełnił funkcję reprezentanta przebywających tam 18 generałów brygady wobec polskich władz wojskowych w Londynie. W 1949 roku przeniósł się z żoną do Kanady, gdzie wcześniej osiedliła się jego córka Małgorzata z mężem inż. Tadeuszem Świderskim. Po rocznym pobycie w Montrealu zamieszkał w Toronto. Odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari. W dniu 23 sierpnia 2006 Minister Obrony Narodowej nadał jego imię 16. Pomorskiemu Pułkowi Artylerii w Braniewie. Zmarł nagle na zawał serca w Toronto, został pochowany na cmentarzu Holy Cross.

Lokalizacja: 211 Langstaff Rd E, Thornhill, Toronto, Ontario, Kanada

Gen. dyw. Mieczysław Norwid-Neugebauer (1884-1954); absolwent wydziału mechaniki Politechniki Lwowskiej. W latach 1914-1917 oficer w Legionach Polskich, dowódca 6 pułku piechoty Legionów oraz czasowo III Brygady Legionów. Uczestnik I wojny światowej oraz wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku. Od odzyskania niepodległości w listopadzie 1918 roku pełnił służbę na różnych stanowiskach dowódczych w Wojsku Polskim, w tym był II zastępcą szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego i głównym kwatermistrzem. W grudniu 1925 roku powołany został na stanowisko I zastępcy szefa Administracji Armii. Był Inspektorem Armii we Lwowie, w Toruniu i w Warszawie. W latach 1930-32 piastował urząd ministra robót publicznych w gabinetach Walerego Sławka i Aleksandra Prystora. 3 września 1939 roku mianowany został szefem Polskiej Misji Wojskowej w Londynie. Funkcję Szefa Misji Wojskowej sprawował do stycznia 1940 roku. W latach 1942-1947 był Szefem Administracji Polskich Sił Zbrojnych. Odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari oraz dziewięciokrotnie Krzyżem Walecznych. Zmarł w Toronto i został pochowany na cmentarzu Pine Hill w Scarborough (Ontario). Lokalizacja: 625 Birchmount Rd., Scarborough, Toronto, Ontario, Kanada Gen. bryg. Stanisław Ujejski (1891-1981); studiował na Politechnice w Bernie w Szwajcarii. Podczas I wojny światowej został powołany do cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej. W ewidencji wojskowej figurował jako Stanislaus Ritter von Ujejski. W kwietniu 1918 roku został słuchaczem Szkoły Lotniczej, a później odbywał służbę w wojskach balonowych. 8 listopada 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego i otrzymał stopień porucznika. W 1926 r. brał udział w konferencji rozbrojeniowej w Genewie jako ekspert ds. lotnictwa. Był przydzielony do 2 pułku lotniczego. W Wyższej Szkole Wojennej był wykładowcą taktyki lotnictwa. 3 stycznia 1929 roku został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie na stanowisko komendanta, a w kwietniu 1933 roku mianowany dowódcą 3 Grupy Lotniczej w Krakowie, następnie przeniesiony na stanowisko dowódcy 1 Grupy Lotniczej w Warszawie. W 1937 roku został szefem Sztabu Lotniczego przy Sztabie Głównym. Po kapitulacji przedostał się przez Rumunię do Francji, gdzie pełnił funkcję zastępcy dowódcy Polskich Sił Powietrznych (PSP). Później w Wielkiej Brytanii był Generalnym Inspektorem PSP. Po demobilizacji wyjechał do Kanady i zamieszkał z rodziną w Toronto. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Komandor z Gwiazdą Orderu Łaźni. Zmarł w Toronto i spoczął w rodzinnym grobie na cmentarzu Park Lawn. 28 sierpnia 2014 roku, podczas uroczystych obchodów Święta Lotnictwa Polskiego z asystą honorową Kompanii Reprezentacyjnej i Orkiestry Reprezentacyjnej Sił Powietrznych urnę z prochami gen. Stanisława Ujejskiego złożono w kolumbarium Katedry Polowej Wojska Polskiego w Warszawie.

Lokalizacja: 2845 Bloor St.W., Etobicoke, Toronto, Ontario, Kanada

W Montrealu spoczywa:

Gen. bryg. Aleksander Hrynkiewicz (1896-1981); ostatni adiutant marszałka Józefa Piłsudskiego. Od 1912 roku był członkiem Związku Strzeleckiego, a od 1918 roku służył w Wojsku Polskim. Oficer 1 pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego. W szeregach tego pułku brał udział w wojnie polskobolszewickiej, dowodząc plutonem. W 1928 roku został awansowany do stopnia rotmistrza w korpusie oficerów kawalerii. 21 marca 1935 roku został przeniesiony do Gabinetu Ministra Spraw Wojskowych na stanowisko adiutanta marszałka Józefa Piłsudskiego i pozostał nim aż do jego śmierci. Przebywał w Belwederze 12 maja o godzinie 20:45, gdy umarł nieformalny przywódca Polski. W swym dzienniku opisał ostatnie chwile życia marszałka:

„Jakieś myśli, jakąś wolę objaśnia słabym ruchem rąk, które za życia i w czasie choroby były zawsze tak czynne i ruchliwe. Cisza grobowa zalega pokój, ciężki oddech Komendanta ją tylko przerywa i słaby stłumiony świst powietrza przeciskającego się przez krtań. (…) Jak gdyby z powiewem wiosennego wiatru życie uleciało na jego skrzydłach i na znak uczyniony po raz ostatni ręką Komendanta. Minuty ciągną się jedna za drugą… długie jak minione dziesiątki lat brzemienne historią…”

W 1939 roku pełnił funkcję zastępcy dowódcy 1 pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego. Po wrześniowej klęsce nie poddał się i nie opuścił Polski, ale podjął podziemną walkę z Niemcami w szeregach Armii Krajowej. Od 1941 roku był komendantem Obwodu V Mokotów AK, pseudonimy: „Przegonia”, „Marek”, „Wioślarz”, „Wizytator”. Brał czynny udział w walkach podczas Powstania Warszawskiego. Po upadku powstania przebywał w niewoli niemieckiej. Po wojnie wrócił do Polski, ujawnił się i został skierowany do pracy na Ziemie Odzyskane. Poddawany wielu szykanom przez komunistyczną bezpiekę zdecydował się na ucieczkę i w latach 60. dotarł do Kanady. Zamieszkał najpierw w Toronto, a później w Montrealu. Odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari oraz trzykrotnie Krzyżem Walecznych. Zmarł w Montrealu i został pochowany na cmentarzu Mount Royal.

Lokalizacja: 1297 Foret Rd.,Outremount, Montreal, Quebec, Kanada

W St. Adele spoczywa:

Gen. dyw. Wacław Teofil Stachiewicz (1894-1973); studiował w zakresie geologii na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego. W 1912 roku wstąpił do Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego, w którym ukończył szkołę podoficerską i niższą oficerską. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich. W marcu 1917 roku ukończył Kurs Oficerów Sztabu Generalnego przy Inspektoracie Polskich Sił Zbrojnych w Warszawie, a już w sierpniu został wcielony do armii austriackiej w stopniu sierżanta i odkomenderowany na front włoski. Zdezerterował i dotarł do Warszawy, gdzie w odrodzonym Wojsku Polskim pełnił szereg bardzo odpowiedzialnych funkcji, w tym szefa Oddziału I i zastępcy szefa sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego Warszawa, oficera łącznikowego Naczelnego Dowództwa WP przy Dowództwie III Korpusu Armii Polskiej we Francji, czy też szefa wydziału w Departamencie I Ministerstwa Spraw Wojskowych. Podczas ofensywy sowieckiej w maju 1920 roku został szefem Oddziału I, a następnie II Sztabu Armii Rezerwowej gen. Sosnkowskiego. Pełnił tam także funkcje oficera operacyjnego. 26 stycznia 1935 roku, na wniosek Ministra Spraw Wojskowych Józefa Piłsudskiego, został awansowany przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego na stopień generała brygady. Była to ostatnia nominacja generalska podpisana przez marszałka. Mianowany szefem Sztabu Głównego Wojska Polskiego został jednym z najbliższych współpracowników nowego generalnego inspektora sił zbrojnych, gen. dyw. Edwarda Śmigłego-Rydza. Na tym stanowisku podjął intensywne działania nad opracowaniem przebudowy i modernizacji wojska, nadzorował tworzenie nowego planu mobilizacyjnego „W” oraz koordynował prace nad planem wojny z Rosją (plan „Wschód”), a od 4 marca 1939 roku także z Niemcami (plan „Zachód”). W momencie wybuchu wojny objął stanowisko szefa Sztabu Naczelnego Wodza, marszałka Śmigłego-Rydza. Przekroczył granicę rumuńską, gdzie został internowany w Stanic-Prahova koło Ploeszti. Uciekł jednak i przez Bukareszt trafił do Jugosławii, a następnie dalej do Algieru. Stąd dostał się do Londynu, gdzie przebywał do końca wojny bez jakiegokolwiek przydziału. W grudniu 1948 roku przeniósł się do Kanady. Zamieszkał w Montrealu z przebywającą tam od kilku lat żoną i dziećmi. Tam zmarł na atak serca. „Emigracja straciła w osobie generała Stachiewicza prawego i wspaniałego żołnierza, który do śmierci pozostał wierny idei Józefa Piłsudskiego, straciła wielkiego Polaka, który całym sercem służył Ojczyźnie” – napisał w swoich wspomnieniach Franciszek Bratek-Kozłowski (Życie z bagnetem i lancetem, wspomnienia – refleksje, Canadian Polish Research Institute, Toronto 1989). Odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari oraz czterokrotnie Krzyżem Walecznych. Spoczywa na cmentarzu w St. Adele w prowincji Quebec. W 2004 roku generał został patronem Dyżurnej Służby Operacyjnej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Lokalizacja: 1412 Reu Dumouchel, Sainte Adele, Quebec, Kanada

W Saint-Sauveur spoczywa:

Gen. dyw. Antoni Szylling (1884-1971); brał czynny udział w tajnych organizacjach bojowych „Proletariat” i bojówkach PPS. Wcielony do wojska rosyjskiego w głębi Rosji, gdzie przebywał 2 lata. W latach 1909-1912 ukończył w Wyższej Szkole Rolniczej w Warszawie Kursy PrzemysłowoRolnicze. 27 stycznia 1919 roku został przyjęty do Wojska Polskiego i w wojnie polsko-bolszewickiej dowodził 44 pułkiem piechoty. 1 stycznia 1926 został przemianowany z oficera rezerwy na zawodowego, w stopniu pułkownika i przeniesiony do 23 Dywizji Piechoty w Katowicach na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej. W międzyczasie, od 3 stycznia do 24 czerwca 1927 roku, był słuchaczem III Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. 25 maja 1937 roku został mianowany generałem do prac przy Generalnym Inspektorze Sił Zbrojnych. W kampanii wrześniowej dowodził Armią „Kraków”, która chociaż kilkakrotnie otaczana, dotarła aż na Lubelszczyznę. Pod Tomaszowem polskie oddziały stoczyły ostatnią bitwę. Gen. Szylling dostał się do niemieckiej niewoli i do 30 kwietnia 1945 roku przebywał w obozie jenieckim VII A Murnau. Wyzwolony przez Amerykanów – wyjechał najpierw do Francji, następnie do Wielkiej Brytanii i Kanady. Odznaczony m.in. dwukrotnie Orderem Virtuti Militari (krzyż złoty i srebrny) oraz trzykrotnie Krzyżem Walecznych. Zmarł w Montrealu i został pochowany na cmentarzu w Saint-Sauveur w prowincji Quebec.

Lokalizacja: 130 rue de I’Eglise, polska sekcja, Saint-Sauveur, Quebec, Kanada

Gen. broni Michał Tadeusz Karaszewicz-Tokarzewski (1893–1964); symbolicznie upamiętniony na nagrobku mogiły, w której spoczywają: żona generała Antonina Karaszewicz-Tokarzewska (1899– 1976), znana działaczka społeczna, zajmująca się opieką i pomocą dla weteranów i kombatantów I i II wojny światowej, jedna z założycielek Stowarzyszenia Polskich Uchodźców Wojennych oraz Komitetu Pomocy Dzieciom Polskim w Montrealu, córka generała Irena Petrusewiczowa (1919-2006), woluntariuszka m.in. w Polskiej Bibliotece w Montrealu oraz Stanisław Petrusewicz (1912-2005), mąż Ireny, inżynier, który podczas wojny przybył do Ottawy, gdzie pracował w zakładach produkujących podwozia do samolotów bombowych, był jednym z założycieli Stowarzyszenia Polskich Inżynierów w Kanadzie, a po wojnie osiedlił się w Montrealu, gdzie pracował w Wajax Co. Ltd, kolejno jako inżynier projektu, szef projektu, naczelny inżynier i wiceprezes. Michał Tadeusz Tokarzewski-Karaszewicz studiował we Lwowie prawo, a później medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Od 1914 roku służył w Legionach Polskich. W 1919 r. zasłynął dzięki swej brawurowej akcji oswobodzeniem Lwowa. Bohatersko walczył też podczas wojny polsko-bolszewickiej. W latach 1922- 1924 odbył wyższe studia wojskowe we Francji. Brał udział w kampanii wrześniowej jako dowódca Armii „Pomorze”, a następnie Grupy Operacyjnej w składzie Armii „Poznań”. Przedarłszy się do Warszawy, został mianowany dowódcą Armii „Warszawa”. Po wkroczeniu Niemców do stolicy powołał do życia wojskową organizację konspiracyjną pod nazwą Służba Zwycięstwu Polski i przyczynił się do utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego (pseudonimy: Doktor, Stawski, Stolarski, Torwid). W 1940 roku wyjechał do Lwowa, aby objąć komendanturę wschodniego obszaru Polski pod okupacją sowiecką. Aresztowany przez NKWD i osadzony w więzieniu, skazany został na pięć lat więzienia i przewieziony do łagru pod Archangielskiem. W 1943 roku wstąpił do formującego się Wojska Polskiego pod dowództwem gen. Andersa. Awansowany na generała dywizji, został zastępcą dowódcy Armii Polskiej na Wschodzie. Po demobilizacji pozostał na emigracji i osiedlił się w Londynie, gdzie w 1964 roku otrzymał awans na generała broni. Był członkiem Rady Narodowej, organu doradczego Prezydenta RP, wolnomularzem, teozofem, duchownym Kościoła liberalnokatolickiego. Posiadał najwyższe odznaczenia wojskowe polskie i zagraniczne, m.in. Order Orła Białego, dwukrotnie Order Virtuti Militari (II i V kl.), Polonia Restituta (III i IV kl.), Krzyż Niepodległości z Mieczami, pięciokrotnie Krzyż Walecznych. Zmarł w 1964 roku w Casablance (Maroko). Pochowany został na cmentarzu Brompton w Londynie. W 1992 roku prochy generała, podobnie jak i innych dowódców Polski Podziemnej, spoczęły na Powązkach w Warszawie.

Lokalizacja: 130 rue de I’Eglise, polska sekcja, Saint-Sauveur, Quebec, Kanada

W Edmonton spoczywa:

Gen. bryg. Romuald Wolikowski (1891-1992); po ukończeniu szkoły kadetów przyjęty do szkoły wojskowej w Moskwie. Podczas I wojny światowej walczył na froncie zachodnim. W 1917 roku wstąpił do I Korpusu Polskiego w Rosji, z którego został skierowany do Imperatorskiej Mikołajewskiej Akademii Wojskowej, w charakterze słuchacza kursu. Rok później, po rozwiązaniu korpusu, przedostał się do Ufy i dalej do Bugurusłania i Nowonikołajewska, gdzie razem z Walerianem Czumą organizował polskie formacje wojskowe. Pełnił wówczas obowiązki szefa sztabu 5 Dywizji Strzelców Polskich. Z Rosji udał się przez Japonię i Hawaje do Stanów Zjednoczonych. W kwietniu 1919 roku razem z Armią Hallera powrócił do Polski. Przyjęty został do Wojska Polskiego w stopniu podpułkownika i mianowany dowódcą XVII Brygady Piechoty. Następnie pełnił funkcję szefa sztabu Grupy Poleskiej i 5 Armii. Był wówczas najbliższym współpracownikiem gen. Władysława Sikorskiego. W kampanii wrześniowej dowodził etapami Armii „Poznań”. 18 września 1939 roku ewakuował się do Rumunii, a następnie, za zgodą gen. Sikorskiego, do Francji i Anglii. W sierpniu 1941 roku, po zawarciu układu Sikorski-Majski i nawiązaniu stosunków dyplomatycznych z ZSRR, wyjechał do Moskwy, gdzie objął stanowisko attaché i szefa Polskiej Misji Wojskowej. Od września 1942 roku komendant kursów oficerskich przy dowództwie Armii Polskiej na Wschodzie. Od kwietnia 1944 do 1946 pozostawał w dyspozycji ministra Obrony Narodowej, a później szefa Sztabu Głównego w Londynie. Odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari oraz czterokrotnie Krzyżem Walecznych. Po demobilizacji osiedlił się w Edmonton. Zmarł w szpitalu Św. Józefa i został pochowany na cmentarzu katolickim w St. Albert w prowincji Alberta.

Lokalizacja: 7 A St. Vital Ave., St. Albert, Edmonton, Alberta, Kanada