Przejdź do treści
Kościół parafialny pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Myślatyczach, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Archidiecezja Lwowska Kościoła Łacińskiego na Ukrainie, Modyfikowane: tak
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Myślatyczach
Kościół parafialny pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Myślatyczach, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Archidiecezja Lwowska Kościoła Łacińskiego na Ukrainie
Fotografia przedstawiająca Kościół parafialny pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Myślatyczach
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002230-P

Kościół parafialny pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Myślatyczach

Identyfikator: POL-002230-P

Kościół parafialny pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Myślatyczach

Zarys historyczny
Pierwsze wzmianki o Myślatyczach pochodzą już z końca XIV w. i dotyczą one fundacji parafii rzymskokatolickiej, która finalnie powstała tu w roku 1442. Przez stulecia właściciele dobra zmieniali się, a początkowo miejscowość miała ich kilku na raz, gdyż podzielona była na części. W źródłach można znaleźć takie postacie jak: Jakub Piotrowski, Brzoscy, Jan Janiszowski, Stanisław Krasicki, Korniaktowie, Ossolińscy, a później ponownie Korniaktowie. W początkach XVIII stulecia właścicielami Myślatycz byli Stawscy, a w wieku XX Szeliga Neymanowscy. 

W XVI w. parafia, oprócz Myślatycz, obejmowała także Hańkowice i Tułkowice. Piotr Krasny, w swoim opracowaniu, uwypukla fakt, iż była „ubogo wyposażona”. Najprawdopodobniej to właśnie było przyczyną, przez którą dołączono ją do parafii w Pnikucie, jednak stan ten utrzymał się przez niecałe stulecie. Po tym czasie przywrócono farze niezależność. 

Mówiąc o kościele w Myślatyczach, badacze bardzo wyraźnie podkreślają, iż należy mieć na myśli dwa obiekty. Drewniany, który (poddawany licznym remontom i przebudowom) przetrwał relatywnie długo oraz murowany, który został postawiony stosunkowo późno i za czasów dominacji ZSRR sporo przeszedł, ale został odzyskany przez wiernych w roku 1989 i istnieje do dziś. Inicjatywę związaną z jego budową podjęto w początkach XX w. Nie zamierzano jednak burzyć starego obiektu. Kościół murowany planowano postawić przy drewnianym. Prace budowlane zakończono w roku 1909, a dwa lata później dokonano benedykcji. 

Niestety, I wojna światowa przyniosła pewne zniszczenia oraz konfiskatę dzwonów przez władze austriackie. Nowy kościół został trafiony pociskiem artyleryjskim. Obiekt drewniany przetrwał, najprawdopodobniej, przynajmniej do roku 1917. Przez kolejne lata przeprowadzano remonty uszkodzonej (nowej) świątyni. Początkowo przeniesiono do niej sporą część wyposażenia ze starego obiektu. Później jednak stopniowo zamieniono pewne elementy na współczesne, wykorzystując jedynie fragmenty starych, np. niektóre rzeźby umiejscawiane w nowych ołtarzach. Obiekt konsekrowany był w roku 1935 i pełnił swoją sakralną funkcję niemal do końca lat 50. XX w. Później nowe władze zamieniły go na skład zboża. W czasach dominacji ZSRR zawaliły się dachy i poodpadały tynki. Na szczęście w roku 1989 wierni odzyskali świątynię, a w latach 1991-1992 przeprowadzono jej gruntowny remont. 

Architektura
Obiekt znajduje się na nieznacznym wzniesieniu i jest orientowany (czyli zwrócony w kierunku symbolicznego wschodu, w domyśle Jerozolimy). Usytuowano go na skraju miejscowości. Murowany i otynkowany kościół zewnętrznie reprezentuje styl neogotycki, jednak w środku pojawiają się elementy klasyczne. Z ogólnego kształtu należałoby wyodrębnić trzy najważniejsze moduły: otwierającą obiekt strzelistą wieżę, trójnawowy korpus i zamknięte trójbocznie jednoprzęsłowe prezbiterium. Część nawowa ma charakter halowy. Przęsło środkowe jest aż dwa razy dłuższe od bocznych. Pomiędzy nawami bocznymi a prezbiterium funkcjonują prostokątne aneksy, w których znajdują się zakrystia i skarbiec. Czterokondygnacyjna wieża została wzniesiona na planie kwadratu. W przyziemiu znajduje się kruchta, a na piętrze chór muzyczny. To właśnie wieża zwraca największą uwagę od samego początku, silnie wpływając na charakter fasady. 

W nawie głównej oraz prezbiterium zastosowano sklepienia krzyżowe, w bocznych częściach oraz w kruchcie quasi-kryształowe, a w absydzie lunetowe. Wszystkie okna w obiekcie mają charakter zgodny ze stylem neogotyckim. W większości są to otwory prostokątne zakończone ostrołukowo. Chór muzyczny doświetla okno okrągłe, czyli oculus. 

Nad obiektem dominuje dach dwuspadowy przykrywający korpus, prezbiterium, zakrystię i skarbiec. Nad pozostałymi częściami znajdują się dachy wielospadowe. Zwieńczenie wieży (ostrosłup) zostało obite blachą. Wieżyczka na sygnaturkę również została obita blachą. 

Piotr Krasny w swoim opracowaniu zwraca uwagę na podobieństwo projektu do dzieł Juliana Zachariewicza i Teodora Talowskiego, które były często powielane przez absolwentów Politechniki Lwowskiej, na której profesorowie wykładali. 

Do najważniejszych elementów związanych z wyposażeniem i otoczeniem kościoła należą m.in.: 

  • Obraz „Pokuta Św. Marii Magdaleny”, datowany na XVIII w.;
  • Jednokondygnacyjny ołtarz główny w formie aediculi. W konstrukcji wykorzystano stare elementy, m.in. XVII i XVIII wieczne rzeźby;
  • Zespół trzech ołtarzy datowanych na rok 1932, które powstały przy wykorzystaniu elementów ze starych, XVIII wiecznych ołtarzy;
  • Barokowa ambona datowana na XVIII w. (przerobiona w 1929 r.);
  • Przykościelny cmentarz z pomnikami nagrobnymi okolicznych właścicieli ziemskich.
Czas powstania:
1909
Bibliografia i archiwalia:
  • Piotr Krasny, „Kościół parafialny pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Myślatyczach”, w: „Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej”, cz. 1: „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego”, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, 1999, ISBN 83-85739-66-1, t. 7, s. 245-253.
Bibliografia uzupełniająca:
Publikacja:
10.10.2024
Ostatnia aktualizacja:
11.10.2024
Opracowanie:
Michał Dziadosz
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz