Zarys historyczny
Miejscowość leży na prawym brzegu rzeki Dniestr, około 15 km na północ od Horodenki. Pierwsze wzmianki o Czernelicy, zwanej dawniej „Czerlenicą”, pochodzą już z XV w. Wówczas to istniały jeszcze dwie, niepołączone ze sobą miejscowości „Czernelica Wielka” i „Czernelica Gniła”. Wśród właścicieli dobra wymienia się m.in.: Buczackich, Czartoryskich, Potockich, Raciborskich i Krasnopolskich. W XX w. miejscowością władała Teresa Petrowicz wraz z różnymi, zmieniającymi się wspólnikami. Przez kilka stuleci Czernelica miała prawa miejskie, które utraciła w roku 1940. 

Początek parafii oraz moment wzniesienia w miejscowości pierwszego obiektu sakralnego nie jest do końca określony. Niektóre źródła podają XVII, a inne XVIII w. Wiadomo jednak na pewno, że na przełomie XIX i XX w. fara znalazła się w momencie swojej największej świetności pod względem oddziaływania na okolicę jako jednostka obejmująca takie miejscowości jak: Chmielówka, Czernelica, Kopaczyńce, Korniów, Kunisowce, Olchowiec, Olejowa, Rakowiec i Semenówka. Przy parafii działało m.in. Bractwo Różańcowe, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej i Trzeci Zakon Św. Franciszka.

Klasztor dominikanów w Czernelicy powstał w roku 1661 z fundacji Michała Jerzego i Eufrozyny Czartoryskich. Posługując się współczesnym dla nas językiem, zakon dostał od fundatorów polecenie budowy murowanej świątyni i klasztoru oraz odpowiednie uposażenie. Jednocześnie, w „pakiecie startowym”, właściciele przekazali duchownym drewnianą kaplicę, która funkcjonowała w miejscowości już wcześniej. Wzniesiona w roku 1669 świątynia nosiła wezwanie św. Michała Archanioła. W roku 1739 kościół w Czernelicy został sprofanowany przez wojska rosyjskie. Podobny los spotkał wiele innych obiektów sakralnych na Pokuciu. W roku 1787 wydano dekret kasacyjny, na podstawie którego należało zlikwidować kilka klasztorów dominikańskich w Galicji. Nakaz objął również Czernelicę, ale według źródeł w roku 1815 kilku zakonników funkcjonowało w obrębie świątyni. 

Wiek XIX to czas kilku wizytacji podczas których stwierdzono zły stan obiektu sakralnego. Na wysokości tego stulecia zmieniono wezwanie kościoła ze Świętego Michała Archanioła na Świętego Antoniego. Nie ma informacji na temat tego, co działo się z kościołem podczas globalnych konfliktów zbrojnych. Wiadomo natomiast, że po II wojnie światowej Polacy musieli opuścić Czernelicę. Na szczęście udało się im ocalić znaczną część wyposażenia kościoła. Stacje Drogi Krzyżowej znalazły nowe miejsce w lokalnej cerkwi. W latach 1948-1980 obiekt pełnił funkcję magazynu. W roku 1985 na kościele położono nowy dach. Niestety, w roku 2007 świątynia uległa potężnemu pożarowi. Obecnie zabytek popada w coraz większą ruinę. W plebanii urządzono ośrodek zdrowia. 

Warto odnotować, że w miejscowości znajdują się również ruiny XVII wiecznego zamku, który swego czasu stanowił jeden z największych tego typu obiektów w I Rzeczpospolitej. 

Architektura
Kościół położony jest w centrum miejscowości, niedaleko ruin zamku. Jest to obiekt orientowany, a więc skierowany w stronę umownego wschodu, w domyśle Jerozolimy. Wzniesiony został głównie z kamienia łamanego oraz cegły. Powstał na rzucie krzyża łacińskiego. Składa się z dwuprzęsłowej nawy i jednoprzęsłowego, zamkniętego trójbocznie prezbiterium. Poprzeczne ramię tworzy transept o takiej samej szerokości jak nawa, z jednoprzęsłowymi ramionami zamkniętymi trójbocznie. W narożu pomiędzy prezbiterium, a południowym ramieniem transeptu znajduje się zakrystia. Od północy przy zachodnim przęśle nawy umieszczono potężną, cylindryczną wieżyczkę. 

Elewacje zewnętrzne nie są artykułowane żadnymi podziałami. Jedyne ramy stanowi cokół na dole i profilowany gzyms, który obiega całą budowlę. Największą uwagę zwraca fasada. Nie jest specjalnie skomplikowana, ale jak to zwykle bywa, stanowi reprezentacyjny element obiektu. Wyróżnia ją trójkątny szczyt z trzema prostokątnymi, zamkniętymi łukiem niszami oraz rozetą znajdującą się symetrycznie pod zwieńczeniem. Jednak najbardziej zdobnym wektorem fasady jest portal w formie aediculi. Jak pisze Tomasz Zaucha w swoim opracowaniu na temat obiektu, owa aedicula składa się z kanelowanych pilastrów kompozytowych na cokołach zdobionych prostokątnymi rautami. Ponad portalem znajduje się zamurowane okno w kamiennym profilowanym obramieniu, zwieńczonym gzymsem. Spady szczytu ozdobione zostały kamiennymi sterczynami w postaci pary ostrosłupowych obelisków, znajdujący się na skrajach, w kształcie kul na wspornikach złożonych z wolutek i odcinków gzymsu (w 1/3 wysokości), całość wieńczy kula na sześciennym postumencie.

Dachy pokryte zostały gontem. Po destrukcyjnym pożarze w roku 2007 ocalała ledwie nieznaczna część pokrycia. Nad nawą znajdował się dach dwuspadowy. Nad prezbiterium i ramionami transeptu umieszczono dachy dwuspadowe przechodzące w ostrosłupowe. Zakrystię przykrywał dach ostrosłupowy, a klatkę schodową dwuspadowy przechodzący w stożkowy. 

W środku wnętrza również nie posiadają podziałów. Prezbiterium i transept zostały wydzielone szerokimi, półkolistymi arkadami wspartymi na fragmentach profilowanego gzymsu. Te części przykrywają sklepienia wielopolowe. Pozostałe krzyżowo-żebrowe. 

Okna w obiekcie są głównie prostokątne i zamknięte trójlistnie albo czterolistnie, umieszczone (w głównych częściach) w głębokich rozglifieniach. Uzupełnienie stanowią okna prostokątne (zachodnia ściana nawy) i koliste o wewnętrznym wykroju czworoliścia. Pochodzący z XVIII stulecia drewniany chór muzyczny, wsparty został na dwóch słupach i zabezpieczony balustradą o wykroju wklęsło-wypukłym. W środku warto zwrócić uwagę również na dekorację malarską składającą się z malowideł naśladujących boazerię z motywami geometrycznymi i heraldycznymi. Na arkadzie tęczowej znajduje się napis „POD TWOJĄ OBRONĘ UCIEKAMY SIĘ”. 

Do najważniejszych elementów związanych z wyposażeniem obiektu należały m.in. :

• Ołtarz główny z obrazami „Matka Boska Różańcowa”, „Święty Antoni” i „Święty Michał Archanioł” oraz rzeźbami „Święty Dominik” i „Święty Tomasz z Akwinu”;
• Ołtarz boczny „Najświętszego Serca Jezusa”;
• Ołtarz boczny Matki Boskiej Częstochowskiej z murowaną mensą i z obrazami „Matka Boska Częstochowska” i „Święta Teresa od Dzieciątka Jezus” oraz rzeźbami Ewangelistów;
• Ołtarz boczny Świętego Józefa z murowaną mensą i z obrazami „Święty Józef” i „Matka Boska Nieustającej Pomocy” oraz z rzeźbami „Święty Jacek” i „Święty Tomasz z Akwinu”;
• Ołtarz boczny św. Mikołaja z murowaną mensą i z obrazami „Święty Mikołaj”, „Matka Boska Bolesna” i „Święty Franciszek z Asyżu” oraz rzeźbami aniołów;
• Dziesięciogłosowe organy z roku 1807.