Kaplica cmentarna na cmentarzu ewangelickim w Karwinie, fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Repozytorium Instytutu Polonika
Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie
Widok kaplicy cmentarnej z 21 lipca 1973 (uroczystości 70-lecia cmentarza), fot. 1973, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie
Cmentarz ewangelicki w Karwinie Meksyku, fot. 2022
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Fundacja Akcja Kultura, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie
Cmentarz ewangelicki w Karwinie Meksyku, fot. 2022
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Fundacja Akcja Kultura, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie
Fragment dokumentu z zebrania założycielskiego Ewangelickiej Gminy Cmentarnej w Karwinie z 1902 roku, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie
Cmentarz ewangelicki w Karwinie Meksyku, fot. Bartłomiej Gutowski, 2022
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Fundacja Akcja Kultura, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie
Cmentarz ewangelicki w Karwinie (dzielnica Doły), fot. 2022
Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie
Cmentarz ewangelicki w Karwinie (dzielnica Doły), fot. 2022
Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie
Cmentarz ewangelicki w Karwinie (dzielnica Doły), fot. 2022
Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie
Cmentarz ewangelicki w Karwinie (dzielnica Doły), fot. 2022
Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: CM-000167-P/74434

Cmentarz ewangelicki w Karwinie

Identyfikator: CM-000167-P/74434

Cmentarz ewangelicki w Karwinie

Cmentarz położony jest w Karwinie w dzielnicy Doły (określanej również jako Kopalnie), która w wyniku szkód górniczych jest obecnie niemal całkowicie opustoszała. Znajdował się w pobliżu kolonii Karwina Meksyk oraz Karwina Nowy Jork. Położony jest na płaskim terenie. Układ alejek jest regularny. Nagrobki usytuowane są równolegle do alejek, w środku kwater układ pomników uległ częściowemu zatarciu. Kaplica o neogotyckich formach umieszczona na środkowej osi cmentarza. Porównanie stany cmentarza ze zdjęciami lotniczymi z lat 60. wskazuje, że niemal wszystkie nagrobki zostały zachowane, jednak w większości w formie destruktów lub są to obiekty silnie zniszczone. W trakcie prac dokumentacyjnych udało się odnaleźć ponad 500 miejsc pochówku, z czego nieco na ponad 1/5 zachowały się napisy. W większości w języku polskim oraz czeskim oraz pojedyncze w języku niemieckim. Na cmentarzu zachowały się pomniki górników, którzy zginęli w górniczych w 1917 roku (Wiktora Szurmana oraz Karola Suchanka)i w 1924 roku (Adolfa Badury, Karola Dziadka i Henryka Tyrlika) oraz Pawła Milereskiego ofiary wypadku z  1912 roku. Niemal wszystkie pomniki poprzedzone są płytami lub opaskami. Elementy pionowe to przede wszystkim stele rzadziej krzyże na cokole oraz pojedyncze aedicule. Większość pomników o zmodernizowanych formach. Na pojedynczych zachowane fotografie na porcelanie. Wykonane są w większość z betonu / żelbetonu lub lastryko. Elementy pionowe wykonane są również z piaskowca, ze śląskich marmurów (zazwyczaj tablice lub detale pojedyncze jak  Anny i Adolfa Lange czy rodziny Witoszków są w całości marmurowe) oraz granitu.

Plan cmentarza (rys. Bartłomiej Gutowski, 2022)
      

Warianty nazwy:

cmentarz ewangelicki w Karwinie Meksyku, cmentarz „na Krainówce”, cmentarz ewangelicki w Karwinie Kopalaniach

Czas powstania:

1903

Powierzchnia:

ok. 0,6 ha

Najstarszy nagrobek dla którego wykonano dokumentację:

Nagrobek Anny i Adolfa Lange

Historia:

1902 - zebranie powołujące komitet założycielski cmentarza
1903 - poświęcenie (19 lipca) cmentarza ewangelickiego (luterańskiego) na gruntach kupionych od Ewy i Józefa Karinów. Józef Karina (1850-1934) był kuratorem orłowskiego zboru
1906 - wzniesienie kaplicy cmentarnej zaprojektowanej przez budowniczego Hugo Königsberga i wyposażenie jej dwa dzwony pochodzące z bielskiej firmy Schwalbe. Dzwony zostały w 1983 roku przeniesione do drewnianej dzwonnicy znajdującej się przy zborze w Karwinie. 
1923 - rozbudowa cmentarza (nowa część poświęcona została 23 lipca)
około połowy 1970 roku nastąpiło zamknięcie cmentarza, część osób zdecydowała się wówczas na ekshumacje
ok. 2014 - zawalenie dachu kaplicy
od października 2017 r. prowadzenie prac porządkowych na cmentarzu 
od 2021 prace porządkowe prowadzi Stowarzyszenie Olza Pro
w roku 2022 Fundacja Świetlik oraz Fundacja Volens we współpracy ze Stowarzyszeniem Olza Pro prowadziły prace porządkowe na cmentarzu. Były one dofinansowane przez Instytut Polonika z programu Wolontariat

Czynny:

Nie

Data wykonania dokumentacji:

2022

Publikacja:

23.04.2024

Ostatnia aktualizacja:

15.11.2024

Karta założona przez:

Bartłomiej Gutowski

Opracowanie / zatwierdzenie:

Bartłomiej Gutowski
rozwiń
Kaplica cmentarna na cmentarzu ewangelickim w Karwinie Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie Galeria obiektu +9
Kaplica cmentarna na cmentarzu ewangelickim w Karwinie, fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Widok kaplicy cmentarnej z 21 lipca 1973 (uroczystości 70-lecia cmentarza) Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie Galeria obiektu +9
Widok kaplicy cmentarnej z 21 lipca 1973 (uroczystości 70-lecia cmentarza), fot. 1973, wszelkie prawa zastrzeżone
Cmentarz ewangelicki w Karwinie Meksyku Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie Galeria obiektu +9
Cmentarz ewangelicki w Karwinie Meksyku, fot. 2022
Cmentarz ewangelicki w Karwinie Meksyku Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie Galeria obiektu +9
Cmentarz ewangelicki w Karwinie Meksyku, fot. 2022
Fragment dokumentu z zebrania założycielskiego Ewangelickiej Gminy Cmentarnej w Karwinie z 1902 roku Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie Galeria obiektu +9
Fragment dokumentu z zebrania założycielskiego Ewangelickiej Gminy Cmentarnej w Karwinie z 1902 roku, wszelkie prawa zastrzeżone
Cmentarz ewangelicki w Karwinie Meksyku Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie Galeria obiektu +9
Cmentarz ewangelicki w Karwinie Meksyku, fot. Bartłomiej Gutowski, 2022
Cmentarz ewangelicki w Karwinie (dzielnica Doły) Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie Galeria obiektu +9
Cmentarz ewangelicki w Karwinie (dzielnica Doły), fot. 2022
Cmentarz ewangelicki w Karwinie (dzielnica Doły) Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie Galeria obiektu +9
Cmentarz ewangelicki w Karwinie (dzielnica Doły), fot. 2022
Cmentarz ewangelicki w Karwinie (dzielnica Doły) Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie Galeria obiektu +9
Cmentarz ewangelicki w Karwinie (dzielnica Doły), fot. 2022
Cmentarz ewangelicki w Karwinie (dzielnica Doły) Fotografia przedstawiająca Cmentarz ewangelicki w Karwinie Galeria obiektu +9
Cmentarz ewangelicki w Karwinie (dzielnica Doły), fot. 2022

Lista obiektów na cmentarzu

113
Pokaż na stronie:

Załączniki

1
  • Plan cmentarza w Karwinie Dołach Zobacz

Projekty powiązane

1
  • Kaplica cmentarna na cmentarzu ewangelickim w Karwinie
    Inwentaryzacja cmentarzy św. Michała i cmentarza przy kościele św. Franciszka w Rydze Zobacz