Henryk Nowina-Czerny
Licencja: CC0, Źródło: Wikimedia Commons, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Henryk Nowina-Czerny - architekt, malarz i grafik
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: slow-000023-P/190371

Henryk Nowina-Czerny - architekt, malarz i grafik

Identyfikator: slow-000023-P/190371

Henryk Nowina-Czerny - architekt, malarz i grafik

W 1906 r. rozpoczął studia w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. W czasie pierwszej wojny światowej znalazł się w Rosji, gdzie uczył rysunku w polskim gimnazjum. W 1920 r., razem z Felicjanem Kowarskim, założyli w Toruniu zakład graficzny „Sztuka”, który zajmował się ilustrowaniem książek, grafiką reklamową, wystawiennictwem. Za wykonanie pawilonu na Powszechną Wystawę Krajową w Poznaniu, w 1929 r., Czerny otrzymał dyplom uznania. Zaprojektował dekoracje do polskiego pawilonu na wystawę światową w Liege w 1930 r., za co przyznano mu Grand Prix. Był członkiem agencji graficzno-reklamowej „Grafik” oraz założycielem Koła Artystów Grafików Reklamowych, powstałego w 1933 r. Artysta był jednym z grafików zaangażowanych w kampanię reklamową „Cukier krzepi”. Nowina-Czerny, jak wielu twórców plakatu dwudziestolecia międzywojennego, reprezentował nurt art deco. W większości prac stosował kubistyczną syntezę formy i spłaszczoną przestrzeń.

W 1939 r. Czerny wykonał wnętrze pawilonu restauracyjnego i sali rolniczej na wystawę światową w Nowym Yorku. W czasie powstania warszawskiego artysta został sparaliżowany od wybuchu bomby. Wraz z żoną Zofią dotarli do Libanu, skąd wyemigrowali do Kanady. Zofia Nowina-Czerny ukończyła warszawską Szkołę Sztuk Pięknych. W 1925 r. brała udział w dorocznej wystawie Polskiego Klubu Artystycznego w Warszawie. W Kanadzie poświęciła się opiece nad sparaliżowanym mężem. Zmarła rok po nim, w 1958 r. w Toronto.

Prasa polonijna odnotowała jedną tylko wystawę twórczości Henryka Nowiny-Czarnego, w 1956 r., w Toronto w King Edward Hotel. Po śmierci obojga artystów ukazało się wspomnienie: „Rodzina artystów poszkodowana przez los” („Związkowiec”), w którym opisane zostały dramatyczne losy wojenne i powojenne obojga artystów. Czernego z czasów międzywojnia wspomina Jerzy Zaruba w książce wspomnieniowej „Warszawa naszej młodości” (Wyd. Iskry, 1955). Na stronie Nautilus-Galerii-Domu Aukcyjnego znalazła się litografia barwna Henryka Nowiny-Czernego „Szczątki kolegiaty w Płocku” (1924 r., 26 cm x 19,7 cm).

Imię:

Henryk

Nazwisko:

Nowina-Czerny

Data urodzenia:

1888

Data śmierci:

11-11-1957

Miejsce śmierci:

Toronto

Wiek:

69

Zawód:

architekt, malarz, grafik, artysta malarz, artysta grafik

Bibliografia i archiwalia:

  • Katarzyna Szrodt, „Polscy artyści plastycy w Kanadzie 1939-1989”, Warszawa 2020
  • „Warszawa naszej młodości”, oprac. Helena Boguszewska, wybór tekstów, Warszawa 1955
  • C. W. Domański, „Les Artistes Polonais en Belgique de 1830 a 1939”, UMCS Lublin 2000

Bibliografia uzupełniająca:

„Wystawa twórczości Czerny-Schwartzenberga”, Związkowiec, listopad 1956 r.;
„Zgon polskiego artysty”, Związkowiec, listopad 1957 r.;
„Rodzina artystów poszkodowana przez los”, Związkowiec, maj 1958 r.

Publikacja:

28.04.2025

Ostatnia aktualizacja:

28.04.2025

Opracowanie:

Katarzyna Szrodt
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Henryk Nowina-Czerny - architekt, malarz i grafik
Henryk Nowina-Czerny

Projekty powiązane

1
  • Słownik artystek i artystów polskich w Kanadzie Zobacz