fot. 2015
Licencja: CC BY-SA 4.0, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Hotel George we Lwowie
Hotel George we Lwowie, widok od strony zaplecza, fot. Aeou, 2011
Licencja: CC BY 3.0, Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Hotel_George_in_Lviv_(1).jpg, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Hotel George we Lwowie
Hotel George we Lwowie przed 1906 r., fot. przed 1906, domena publiczna
Źródło: "Nowości Illustrowane" 14/1906 (https://jbc.bj.uj.edu.pl/publication/134112)
Fotografia przedstawiająca Hotel George we Lwowie
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-001406-P

Hotel George we Lwowie

Identyfikator: POL-001406-P

Hotel George we Lwowie

Warianty nazwy:
Hotel George, Lwów (Ukraina)

Hotel George jest reprezentacyjnym hotelem lwowskim budowanym w latach 1899-1901 na rzucie nieregularnego czworoboku. Wzniesiono go według projektu wiedeńskiego biura Fellner & Helmer (Ferdynanda Fellnera i Hermanna Helmera) przy współpracy lwowskich architektów – Jana (Iwana) Lewińskiego i Juliana Cybulskiego, którzy nieco zmienili projekt z 1898 roku. Powstał w miejscu klasycystycznego, trzykondygnacyjnego hotelu zwanego rosyjskim, który otwarto w 1811 roku, a rozebrano w 1899. Wcześniej, jeszcze pod koniec XVIII wieku, w tym miejscu znajdował się zajazd. Nowy hotel, otwarty 8 stycznia 1901 roku, oferował gościom 93 pokoje, z czego 32 stanowiły luksusowe apartamenty. Posiadał całodobowy dostęp do ciepłej i zimnej wody, centralne ogrzewanie, telefon, elektryczne windy. 

Charakterystyczny dla wiedeńskich architektów styl neorenesansowy nie jest obecnie czytelny w bryle hotelu ze względu na wielokrotne przebudowy i nadbudowy. Na pierwotny styl architektoniczny nałożyły się elementy secesji i Art déco (wnętrza z lat 30. XX wieku). Fasada główna monumentalnej bryły pokrytej wysokim dachem mansardowym jest zaakcentowana na osi ryzalitem z wejściem centralnym oraz attyką zwieńczoną prostokątną płaskorzeźbą św. Jerzego zabijającego smoka autorstwa jednego z czołowych lwowskich rzeźbiarzy przełomu wieków – Antoniego Popiela (1865-1910). W niszach fasad bocznych stoją cztery figury alegoryczne: Europy, Azji, Afryki i Ameryki autorstwa wykładowcy Politechniki Lwowskiej – Leonarda Marconiego przy współpracy Antoniego Popiela. Piętro z balustradą balkonową posiada duże prostokątne okna, zaś na wyższych kondygnacjach umieszczono okna łukowe. W elewacji południowej znajdują się dwa ryzality z półkolistym wykuszem pomiędzy nimi. Układ wewnętrzny hotelu jest w większości korytarzowy z dwustronnym rozkładem pokoi. Wnętrze na pierwszym piętrze obejmuje duży hol z wejściami do restauracji i pomieszczeń biurowych. W holu zachowała się zabytkowa sztukateria, schody wykonane są z marmuru z secesyjną balustradą, a kominki pochodzą z 1900 roku. Na drugim i trzecim piętrze znajdują się biforia z półkolumnami o korynckich i toskańskich kapitelach. 

Hotel George miał na przestrzeni ostatnich 120 lat wielu właścicieli. Nazwa pochodzi od imienia pierwszego z nich – bawarskiego kupca Georga Hoffmana, który nabył hotel w 1816 roku. Umieścił on swoje inicjały na fragmencie attyki budynku. Ok. 1875 roku nazwę hotelu zmieniono na „Georges Hoffman”, później hotel nosił miano „George”. W tym okresie rodzina Hoffmanów przeprowadziła kilka remontów i zmian, dzięki czemu hotel zyskał jedno główne wejście i szereg budynków gospodarczych, zamykających pierścieniem dziedziniec wewnętrzny. Ostatnią właścicielką z rodu Hoffmanów była Maria Hoffman. W 1906 roku budynek przeszedł na własność Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń. W tym samym roku architekt Lewiński dobudował trzecie i czwarte piętro nad częścią budynku od strony południowej, a inż. Włodzimierz Podhorodecki wykonał rekonstrukcję pokrycia głównej części budynku. 

Hotel George szybko stał się najmodniejszym miejscem we Lwowie. Ceniono dostępne w nim wygody, a restauracja hotelowa była wymieniana jako pierwszorzędna we wszystkich przewodnikach turystycznych. Na początku XX wieku restauracją kierował założyciel słynnej kawiarni artystycznej „Paon” przy Szpitalnej 38 w Krakowie, Ferdynand Turliński. Gdy zbankrutował w 1901 roku, przeniósł się do Lwowa, gdzie przez krótki czas związany był z hotelem George. Nosił przydomek „polskiego Ragueneau” nawiązujący do restauratora z komedii Cyrano de Bergerac autorstwa Edmonda Rostanda. W hotelowej restauracji serwowano wykwintne dania zaspokajające gusta najbardziej wybrednych smakoszy – od baraniny w stylu francuskim, przez paszteciki w konchach z móżdżku, kończąc na klasyce w postaci kiełbas i kiszek. Odbywały się tu różnego rodzaju rauty i przyjęcia, a mieszkańcy Lwowa – zwłaszcza członkowie elity intelektualnej i artystycznej – wpadali na kawę, śniadanie czy obiad. Z kolei na piętrze znajdowały się sklepy i różne usługi. W latach 1910-1912 mieściła się tu księgarnia Alfreda Altenberga, a następnie, do 1920 roku, wydawnictwo „G. Altenberg, H. Seyfarth, E. Wende i spółka”. 

W latach dwudziestych „George” stał się własnością Zakładu Emerytur. Z końcem dekady odbyła się gruntowna przebudowa układu wnętrz oraz powstała piąta kondygnacja na południowej elewacji. Co kilka lat odbywały się kolejne przebudowy. W 1928 roku odbył się remont sal restauracyjnych, którego efekty tak opisano w „Dzienniku Lwowskim” z 29 marca tego roku: 

„Z uznaniem zanotować należy, że Hotel George’a przystąpił do zupełnej przebudowy swoich salonów jadalnych. Nowa sala, wyłożona płytami marmurowymi, ozdobiona kolumnadą w stylu zmodernizowanej Alhambry, przedstawia się nader sympatycznie. Niewątpliwie co do strony dekoracyjnej można mieć pewne zastrzeżenia, nadające się nawet do fachowej oceny, niemniej jednak sala robi na ogół wygląd europejski. Dekoracje w tonie kremowo-różowym, balkon z orkiestrą ukryty dyskretnie na górze, oświetlenie dyskretne, może nawet zanadto dyskretne, gdyż goście niektórzy pragną widzieć dokładnie całe ‘pole bitwy’ na stole. W każdym razie Lwów zyskuje nowy lokal dystyngowany, którym się może pochwalić”. 

Z kolei w 1932 roku według projektu architekta Tadeusza Wróbla (1886-1974) zmieniono wygląd kawiarni hotelowej w stylu Art déco. Warto dodać, że Wróbel był absolwentem tutejszej politechniki, prezesem lwowskiego Koła Architektów Polskich, w omawianym okresie prowadził wraz z Leopoldem Marcinem Karasińskim biuro projektowe we Lwowie, a po wojnie i wysiedleniu współtworzył wydział budownictwa i architektury na politechnice we Wrocławiu. W 1940 hotel został przemianowany na „Lwów”, a następnie włączony do sieci Intourist. W ostatnich latach wojny i w okresie powojennym odbyły się kolejne prace restauracyjne. 

W czasach II Rzeczpospolitej w hotelu zatrzymywali się politycy i dygnitarze, organizowano tu konferencje, zjazdy różnego rodzaju stowarzyszeń czy wystąpienia i odczyty. Stanisław Wasylewski (1885-1953) – polski eseista, krytyk literacki, tłumacz i redaktor związany z Lwowem przez wiele lat nazwał hotel George „głównym meblem w salonie miasta”. Tutaj w 1848 roku, w okresie „Wiosny Ludów”, odbywały się uroczyste bankiety. Tu w czasach powstania styczniowego urzędował powstańczy Komitet Galicji Wschodniej, zbierając składki i broń, wysyłając oddziały zbrojne. Tu Rosjanie przetrzymywali we wrześniu 1914 roku pod strażą wojskową kilkunastu zakładników – radnych, duchownych czy profesorów, którzy mieli gwarantować spokój w mieście podczas przemarszu wojsk. Jak czytamy w książce 293 dni rządów rosyjskich we Lwowie (3 IX 1914-22 VI 1915) autorstwa Bohdana Janusza: 

„Wieczorem tego samego dnia (3. września) złożył wiceprezydent Rutowski wizytę komendantowi von Rode i przedstawił mu listę; zakładników. […] Zakładnikom tym polecił von Rode zgłosić się nazajutrz o godzinie 8 rano w hotelu Georgea, gdzie wynajęto dla nich 16 pokoi wraz z utrzymaniem. Nie będą oni mogli opuścić hotelu 2-3 dni, a przed hotelem stać będzie patrol wojskowy. Po dokonaniu dopiero tych formalności, nastąpi przemarsz wojsk przez miasto przy odgłosie muzyki wojskowej.” 

Tutaj w międzywojniu zbierała się śmietanka artystyczna miasta i tu, w hotelowej restauracji, rozwiązywali swoje słynne problemy matematycy z tzw. szkoły lwowskiej, zapisując je na jednym z restauracyjnych stolików (można było je zetrzeć dopiero po rozwiązaniu) i oferując za poprawną odpowiedź nagrodę, jaką czasem bywał kawior lub obiad w restauracji – a raz nawet żywa gęś. Tę wielce dziwną nagrodę zaoferował latem 1936 roku za rozwiązanie postawionego przez siebie problemu Stanisław Mazur. Udało się to dopiero wiele lat później – w 1972 roku w Warszawie gęś odebrał szwedzki matematyk, Per Enflo, pracujący wówczas na uniwersytecie w Berkeley. 

Do tego cieszącego się opinią najbardziej wykwintnego i dystyngowanego hotelu przybywali znamienici goście: cesarz Franciszek Józef, generał Józef Bem czy Naczelnik Józef Piłsudski (przybył do Lwowa 3 marca 1916 r. wprost z frontu i przyjął w hotelu delegację Naczelnego Komitetu Narodowego). Dwukrotnie gościł w hotelu Honoré de Balzac, udając się w odwiedziny do Berdyczowa, gdzie mieszkała jego ukochana, a od 1850 roku żona – Ewelina Hańska. Zatrzymali się tu kompozytorzy Ferenc Liszt i Maurice Ravel, pisarze – Władysław Reymont i Ethel Voynich, filozof Jean-Paul Sartre czy szach Iranu z dynastii Kadżurów – Muzaffer Eddin. W hotelu gościł także słynny polski śpiewak i aktor – Jan Kiepura, który faktycznie śpiewał z hotelowego balkonu, choć akurat nie „Brunetki, blondynki”, wbrew popularnej legendzie. 8 września 1931 roku, gdy Kiepura gościł w hotelu, przed budynkiem tłumy lwowian urządziły owację, a zagorzali fani śpiewaka nie rozeszli się jeszcze przez długi czas, choć artysta odjechał już na koncert. 

W okresie sowieckim hotel nadal cieszył się popularnością wśród gości krajowych i zagranicznych, a po odzyskaniu niepodległości odzyskał wcześniejszą spopularyzowaną nazwę „Georges”. Do dziś pozostaje znanym, choć już nie tak popularnym i ekskluzywnym miejscem na mapie Lwowa. 

Lokalizacja: pl. Mickiewicza 1, Lwów, Ukraina 

Czas powstania:
1899–1901
Twórcy:
Jan Lewiński (ван Іванович Левинський, Iwan Łewynski; architekt; Ukraina), Ferdynand Fellner (architekt, biuro projektowe Fellner & Helmer; Wiedeń), Hermann Helmer (architekt, biuro projektowe Fellner & Helmer; Wiedeń), Włodzimierz Podhorodecki (inżynier, architekt; Lwów)(podgląd)
Słowa kluczowe:
Publikacja:
28.09.2024
Ostatnia aktualizacja:
28.09.2024
Opracowanie:
Agnieszka Bukowczan-Rzeszut
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz