Stefan Norblin, Demon Rawana porywający Sitę na Lankę, fot. J. Steciński, 2008, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze
Stefan Norblin, Rama napinający magiczny łuk Śiwy na dworze Dżataki króla Widery, w rywalizacji o rękę Sity, fot. J. Steciński, 2008, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze
Stefan Norblin, Triumfalny wjazd Ramy, Sity, Lakszmana, Hanumana do Ajodhji z Lanki, fot. J. Steciński, 2008, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze
Stefan Norblin, Zakochani Rama i Sita w lesie na wygnaniu z pałacu, fot. J. Steciński, 2008, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze
Stefan Norblin, dekoracje malarskie we wnętrzach pałacu Umaid Bhawan, Jodhpur, fot. Dorota Janiszewska-Jakubiak, 2011, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze
Stefan Norblin, Bitwa Ramy z Rawaną na rydwanach w przestworzach, fot. J. Steciński, 2008, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze
Dekoracje malarskie aut. Stefana Norblina we wnętrzach pałacu Umaid Bhawan, fot. Dorota Janiszewska-Jakubiak, 2011, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze
Stefan Norblin, Rama i Lakszmana na wygnaniu przyjmują wizytę brata Bharaty i jego armii, fot. J. Steciński, 2008, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze
Dekoracje malarskie aut. Stefana Norblina we wnętrzach pałacu Umaid Bhawan, fot. Dorota Janiszewska-Jakubiak, 2011, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze
Dekoracje malarskie aut. Stefana Norblina we wnętrzach pałacu Umaid Bhawan, fot. Dorota Janiszewska-Jakubiak, 2011, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze
Pałac Umaid Bhawan, Dźodhpur (Jodhpur), fot. Dorota Janiszewska-Jakubiak, 2011, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-001781-P/150227

Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze

Identyfikator: POL-001781-P/150227

Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze

Stefan Norblin wraz z żoną byli związani z Warszawą. Po wybuchu wojny, we wrześniu 1939 r. opuścili jednak Polskę. W 1940 r. rozpoczęła się natomiast ich indyjska przygoda.

Z Polski do Indii – tułaczka wojenna Norblina
Stefan Norblin (1892‒1952), a właściwie Juliusz Stefan Norblin dla La Gourdaine, był prawnukiem Jana Piotra Norblina (1745‒1830) – malarza i rysownika epoki stanisławowskiej. Wraz z żoną, popularną aktorką Heleną (Leną) Żelichowską (1910‒1958) był związany z Warszawą, ale po wybuchu drugiej wojny światowej małżeństwo opuściło Polskę na zawsze. Przez Rumunię i Turcję oboje dotarli do Bagdadu, gdzie Norblin otrzymał zlecenie na wykonanie m.in. portretów członków irackiej rodziny królewskiej i korpusu dyplomatycznego.

Pod koniec 1940 r. artysta zamieszkał z żoną w Indiach. Pracował w Bombaju, gdzie tworzył głównie portrety przedstawicieli miejscowych elit. Z kolei w rezydencjach w Morwi (Morbi), Patnie oraz w nowych pałacach Umaid Bhawan i Sardar Samand (w Dźodhpurze), wybudowanych na polecenie Umaid Singha (1903‒1947), maharadży Marwaru w Radżastanie, malował portrety władców i ich rodzin, tworzył malowidła ścienne, obrazy olejne ze scenami  mitologicznymi i historycznymi. W pałacach w Morwi i Dźodhpurze zaprojektował również wnętrza utrzymane w stylistyce art déco.

Konserwacja dzieł Norblina w Dźodhpurze
W 2006 r. rozpoczęto w Dźodhpurze prace konserwatorskie dzieł Stefana Norblina, zniszczonych głównie pod wpływem warunków klimatycznych. Prace były prowadzone przez polskich konserwatorów, pod kierunkiem Józefa Stecińskiego, wspólnie z specjalistami indyjskimi. Koordynacją prac zajął się polski resort kultury oraz Ambasada RP i Instytut Polski w New Delhi. Natomiast finanse pozyskało Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków ze środków z Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą”.

W pierwszej kolejności pracom konserwatorskim poddano sześć malowideł ściennych w sali Orientalnej pałacu w Umaid Bhawan (sceny mitologiczno-religijne przedstawiające historię Ramy i Sity ze staroindyjskiego eposu Ramajana), następnie malowidła ścienne w sali ekspozycyjnej (sceny z historii Dźodhpuru) oraz malowidło na szkle w apartamencie maharani (żony maharadży). Kolejne etapy objęły konserwację obrazów sztalugowych z gabinetu myśliwskiego maharadży i jego apartamentu. Prace konserwatorskie w zakończono w lutym 2011 r. W zbiorach w Dźodhpurze zachowały się również wykonane przez Stefana Norblina projekty wnętrz pałacu Umaid Bhawan. Zostały one poddane zabiegom konserwatorskim przez specjalistów z Archiwum Państwowego w Olsztynie w 2008 r.

Obecnie pałac Umaid Bhawan w Dźodhpurze, własność maharadży Gaj Singha II, udostępniany jest zwiedzającym i obok fortu Mehrangarh, stanowi jedną z największych atrakcji turystycznych Radżastanu.

Norblin i jego indyjski dorobek – cykl wydarzeń
Po zakończeniu prac konserwatorskich w Dźodhpurze przygotowany został program przedsięwzięć w Indiach związanych z życiem i działalnością Stefana Norblina w tym kraju. Był to cykl imprez realizowanych w trakcie polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej, w tym w ramach programu kulturalnego Polskiej Prezydencji w 2011 r. Były to: wystawa „Stefan Norblin (1892‒1952). Artysta Wszechstronny” („Stefan Norblin (1892‒1952). Master of Many Arts”) w Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli, Narodowej Galerii Sztuki Współczesnej w New Delhi i jej filii w Mumbaju; film dokumentalny „Chitraanjali. Stefan Norblin w Indiach” („Chitraanjali. Stefan Norblin in India”) w reżyserii Małgorzaty Skiby oraz album Stefan Norblin pod red. prof. Anny Sieradzkiej.

Symbolicznym zamknięciem projektu było sprowadzenie do Polski z San Francisco i pochówek odnalezionych przez dr Agnieszkę Kasprzak prochów Stefana Norblina i jego żony, Leny Żelichowskiej. Akcja związana z poszukiwaniem miejsca pochówku i sprowadzeniem prochów artystów do Polski sfinansowana została ze środków MKiDN. Wbrew wcześniejszym informacjom, prochy Stefana Norblina i jego żony nie zostały rozsypane nad zatoką w San Francisco, lecz były złożone na dwóch różnych cmentarzach nieopodal tego miasta. Za zgodą syna, Andrew Norblina, przywiezione zostały do Polski. Msza żałobna odbyła się 12 października 2012 r. w kościele pw. św. Karola Boromeusza. Urny spoczęły w rodzinnym grobowcu Norblinów na Starych Powązkach.

Tego samego dnia na warszawskich Bielanach, przy ul. Gdańskiej, w parku Stawy Kellera – w miejscu, gdzie Stefan budował swój dom, nazwany Kaskadą – odsłonięto, ufundowaną przez władze dzielnicy, pamiątkową tablicę, a wieczorem odbył się wernisaż wystawy Sztuka poza czasem. Stefan Norblin (1892‒1952) w Muzeum Plakatu w Wilanowie. Zaprezentowano obrazy i prace ze zbiorów polskich, z podkreśleniem roli plakatu, a także kolekcję amerykańską z San Francisco, własność Polish Arts and Culture Foundation.

Pamięć o Stefanie Norblinie i jego dziełach ‒ współcześnie
Popularyzację tematyki związanej z artystyczną spuścizną Stefana Norblina w Indiach kontynuuje obecnie Instytut Polonika. W 2018 r. został wyprodukowany film dokumentalny „Ramayana z pałacu w Dźodhpurze. Odzyskany wątek twórczości Stefana Norblina”, który przybliża życie i twórczość artysty, w szczególności zaś wątek indyjski. Jest to uzupełnienie filmu „Wieczny ogień”, animowanej baśni według Ramajany, stworzonej na podstawie malowideł Stefana Norblina zdobiących pałac maharadży w Dźodhpurze. Oba filmy, w reżyserii Piotra Janowczyka, opieką merytoryczną objęła dr Agnieszka Kasprzak. Jest ona również autorką dysertacji doktorskiej poświęconej twórczości Norblina, a w szczególności jego indyjskiej i późniejszej, amerykańskiej historii. Przygotowana na podstawie tej pracy książka ukaże się w serii naukowej Instytutu Polonika „Studia i Materiały”.

Instytut Polonika nie zapomniał również o młodszych odbiorcach. Historię Stefana Norblina i jego pracy w pałacu indyjskiego maharadży mogą poznać, czytając artykuły czy też śledząc przygody Pola i Niki, bohaterów serii animowanych filmów dla dzieci wyprodukowanych na zlecenie Instytutu Polonika przez firmę „Osorno. Krzysztof Czeczot”.

Osoby powiązane:

Czas powstania:

1941‒1945

Twórcy:

Stefan Norblin (właśc. Juliusz Stefan Norblin de la Gourdaine; artysta plastyk; Polska, Indie, USA)(podgląd)

Słowa kluczowe:

Publikacja:

18.07.2024

Ostatnia aktualizacja:

08.10.2024

Opracowanie:

Dorota Janiszewska-Jakubiak
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Galeria obiektu +10
Stefan Norblin, Demon Rawana porywający Sitę na Lankę, fot. J. Steciński, 2008, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Galeria obiektu +10
Stefan Norblin, Rama napinający magiczny łuk Śiwy na dworze Dżataki króla Widery, w rywalizacji o rękę Sity, fot. J. Steciński, 2008, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Galeria obiektu +10
Stefan Norblin, Triumfalny wjazd Ramy, Sity, Lakszmana, Hanumana do Ajodhji z Lanki, fot. J. Steciński, 2008, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Galeria obiektu +10
Stefan Norblin, Zakochani Rama i Sita w lesie na wygnaniu z pałacu, fot. J. Steciński, 2008, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Galeria obiektu +10
Stefan Norblin, dekoracje malarskie we wnętrzach pałacu Umaid Bhawan, Jodhpur, fot. Dorota Janiszewska-Jakubiak, 2011, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Galeria obiektu +10
Stefan Norblin, Bitwa Ramy z Rawaną na rydwanach w przestworzach, fot. J. Steciński, 2008, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Galeria obiektu +10
Dekoracje malarskie aut. Stefana Norblina we wnętrzach pałacu Umaid Bhawan, fot. Dorota Janiszewska-Jakubiak, 2011, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Galeria obiektu +10
Stefan Norblin, Rama i Lakszmana na wygnaniu przyjmują wizytę brata Bharaty i jego armii, fot. J. Steciński, 2008, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Galeria obiektu +10
Dekoracje malarskie aut. Stefana Norblina we wnętrzach pałacu Umaid Bhawan, fot. Dorota Janiszewska-Jakubiak, 2011, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Galeria obiektu +10
Dekoracje malarskie aut. Stefana Norblina we wnętrzach pałacu Umaid Bhawan, fot. Dorota Janiszewska-Jakubiak, 2011, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Fotografia przedstawiająca Malowidła Stefana Norblina w pałacu Umaid Bhawan w Dźodhpurze Galeria obiektu +10
Pałac Umaid Bhawan, Dźodhpur (Jodhpur), fot. Dorota Janiszewska-Jakubiak, 2011, wszelkie prawa zastrzeżone

Projekty powiązane

1
  • Archiwum Polonik tygodnia Zobacz