Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i Jadwigi Jagiellonki, ratusz, Landshut, fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i  Jadwigi Jagiellonki w ratuszu w Landshut
Ratusz miejski, Landshut, fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i  Jadwigi Jagiellonki w ratuszu w Landshut
Widok ogólny na Landshut, fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i  Jadwigi Jagiellonki w ratuszu w Landshut
Widok ogólny na Stare Miasto, Landshut, fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Źródło: Instytut Polonika
Fotografia przedstawiająca Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i  Jadwigi Jagiellonki w ratuszu w Landshut
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002107-P/162481

Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i Jadwigi Jagiellonki w ratuszu w Landshut

Identyfikator: POL-002107-P/162481

Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i Jadwigi Jagiellonki w ratuszu w Landshut

Warianty nazwy:

Rathaus Landshut

Ślub osiemnastoletniej polskiej królewny i litewskiej księżniczki, Jadwigi Jagiellonki, z dwudziestoletnim bawarskim księciem Jerzym Bogatym, który odbył się w głównym ośrodku rządów rodu Wittelsbachów - Landshut - w 1475 r., stał się okazją do zorganizowania najbardziej spektakularnego wesela w średniowieczu. Choć los nie pozwolił świeżym małżonkom by żyli długo i szczęśliwie, witraż w miejskim ratuszu upamiętnia to wyjątkowe wydarzenie.  

Uroczystość

Zawarcie małżeństwa w późnym średniowieczu w środowisku arystokratycznym było jednym z najważniejszych przejawów reprezentacji władzy suwerennej. Zaślubiny następowały zazwyczaj, jak w przypadku Jadwigi Jagiellonki i Jerzego Bogatego, wskutek porozumienia rodzin. Negocjacje ślubnego kontraktu księżniczki prowadzone przez polskich dyplomatów w imieniu jej ojca Kazimierza Jagiellończyka, który zabiegał o zabezpieczenie południowo-zachodniej granicy Czech, trwały przeszło dwa lata. Po zawarciu porozumienia w sprawie małżeństwa pod koniec 1874 r., jesienią 1875 r. Jadwiga wyruszyła wraz z orszakiem ślubnym liczącym ponad tysiąc osób w trzymiesięczną podróż z Krakowa  do Landshut. Centralnym punktem obchodów zawarcia związku małżeńskiego przez Jadwigę Jagiellonkę i Jerzego Bogatego nie było wzajemne złożenie przysięgi przez państwa młodych, a pierwszy, choć symboliczny, stosunek małżonków oraz rytualne uczty, tańce i turnieje, podczas których aura władzy mogła zostać ukazana w swej najpełniejszej formie. Wesele książęcej pary przyciągnęło do 7,5 tysięcznego Landshut ponad 10 tysięcy osób, w tym cesarza Fryderyka III. Obchody trwały osiem dni i obejmowały, m.in. posiłki, tańce oraz turnieje. Koszt wesela wyniósł 60 766 guldenów. Od XV w. to spektakularne, uznawane za największy przejaw splendoru w dziejach średniowiecznej Bawarii, wydarzenie rozpala wyobraźnie kolejnych generacji mieszkańców Landshut.

Wizerunki wesela w ratuszu miejskim

Pierwsze wzmianki o ratuszu w Landshut pochodzą z 1331 r. Wraz ze wzrostem znaczenia miasta, częstotliwości i wielkości spotkań jego przedstawicieli, zlokalizowane pierwotnie w niewielkim gmachu spotkania przeniesiono kolejno do zabudowań Dominikanów, Franciszkanów, by ostatecznie oddać radzie miasta przestrzenną kamienicę w centrum. W latach 1860-1861 budynek scalono z dwoma sąsiednimi według projekt Leonarda Schmidtnera, tworząc wzorowany na rozwiązaniu z Frankfurtu nad Menem budynek obecnego ratusza. 

Przy okazji rozbudowy dokonano rearanżacji wnętrz, ozdabiając pomieszczenia freskami z najbardziej znanego wydarzenia w historii miasta. Na ścianie Sali Paradnej, która podczas wesela w 1475 r. służyła jako sala taneczna, zatrudnieni do prac August Spieß, Rudolf Seitz, Ludwiga Löfftza i Konrada Weiganda namalowali orszak ślubny Jadwigi Jagiellonki i Jerzego Bogatego. Podczas gdy księżna podąża w weselnej sukni w powozie, jej wybranek towarzyszy jej na koniu. 

Witraż w „tanecznej” Sali Paradnej

Nowy estetyczny program gmachu uzupełniły stylizowane na średniowieczne „vitraux civils” ze scenami z życia miasta. Zapożyczona z francuskiego nazwa, opisująca witraże sytuowane w zabudowaniach świeckich od XII w., nie ma swojego odpowiednika w języku polskim. Do popularności tego gatunku w okresie późnego średniowiecza przyczyniły się z jednej strony symboliczne i metafizyczne skojarzenia związane ze szkłem powszechnie stosowanym w przestrzeni sakralnej, z drugiej strony zaś udoskonalenia wprowadzone w technice ich montażu, umożliwiające stosunkowo łatwe wprawienie kompozycji w okienne ramy. Położony naprzeciw fresku z orszakiem „vitrail civil” przedstawia Jadwigę Jagiellonki w dekoracyjnej, haftowanej sukni i Jerzego Bogatego w zbroi z lancą. Władcy Bawarii-Landshut patrzą sobie w oczy i wspólnie trzymają tarczę z polskim herbem - białym orłem na czerwonym tle, w narożniku widnieje herb miasta. Nad książęcą parą znajduje się inskrypcja, umożliwiająca jednoznaczną identyfikację sportretowanych: „Herzog Georg der Reiche 1479-1503 / Hedwig des Polens Köningstochter seine Gemahlin ” (Jerzy Bogoaty 1479-1503 / Jadwiga córka króla Polski jego żona).

Niematerialne dziedzictwo

Na początku XX w. wizerunki wesela Jadwigi Jagiellonki z Jerzym Bogatym z ratusza zainspirowały powstanie Stowarzyszenia „Die Förderer”. Od 1902 r., co cztery lata, mieszkańcy Landshut zrzeszeni w tej organizacji przygotowują rekonstrukcję historycznej procesji weselnej, znanej jako „Landshuter Hochzeit”. W organizację festiwalu, oficjalnie wpisanego do ogólnokrajowego rejestru niematerialnego dziedzictwa kulturowego, zaangażowanych jest obecnie niemal 2500 osób.

Osoby powiązane:

Czas powstania:

2 połowa XIX w.

Bibliografia i archiwalia:

  • A. Żurek, Związki dynastyczne pomiędzy dawną Polską a dawną Rzeszą - miejsca pamięci na terenie dzisiejszych Niemiec i Austrii, Warszawa 2023, s. 36.
  • N. Kozlowski, E. Krasinska-Klaputh, A. Menhard, Bayerische Löwen - Polnische Adler. Auf gemeinsamen historischen Spuren, München 2008, s. 145-146.
  • J. M. Jeep, Medieval Germany: An Encyclopedia (Routledge Encyclopedias of the Middle Ages), Routledge 2001, hasło Landshut.

Słowa kluczowe:

Publikacja:

23.07.2024

Ostatnia aktualizacja:

06.10.2024

Opracowanie:

Muszkowska Maria
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i  Jadwigi Jagiellonki w ratuszu w Landshut Fotografia przedstawiająca Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i  Jadwigi Jagiellonki w ratuszu w Landshut Galeria obiektu +3
Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i Jadwigi Jagiellonki, ratusz, Landshut, fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i  Jadwigi Jagiellonki w ratuszu w Landshut Fotografia przedstawiająca Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i  Jadwigi Jagiellonki w ratuszu w Landshut Galeria obiektu +3
Ratusz miejski, Landshut, fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i  Jadwigi Jagiellonki w ratuszu w Landshut Fotografia przedstawiająca Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i  Jadwigi Jagiellonki w ratuszu w Landshut Galeria obiektu +3
Widok ogólny na Landshut, fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i  Jadwigi Jagiellonki w ratuszu w Landshut Fotografia przedstawiająca Witraż z przedstawieniem Jerzego Bogatego i  Jadwigi Jagiellonki w ratuszu w Landshut Galeria obiektu +3
Widok ogólny na Stare Miasto, Landshut, fot. Norbert Piwowarczyk, 2023, wszelkie prawa zastrzeżone

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz