Tombstone of Anna and Honoré de Balzac and of Anna Hańska, Jerzy Mniszch and Ewa Rzewuska, Père-Lachaise Cemetery, Paris (France), photo prof. Sławomir Górzyński, 2025 r.
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, Modified: yes, License terms and conditions
Photo showing Nagrobek Honoré de Balzaca, Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Eweliny Rzewuskiej
Tombstone of Anna and Honoré de Balzac and of Anna Hańska, Jerzy Mniszch and Ewa Rzewuska, Père-Lachaise Cemetery, Paris (France), photo prof. Sławomir Górzyński, 2025 r.
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, License terms and conditions
Photo showing Nagrobek Honoré de Balzaca, Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Eweliny Rzewuskiej
 Submit additional information
ID: NGR-019286-P/193928

Nagrobek Honoré de Balzaca, Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Eweliny Rzewuskiej

Père-Lachaise Cemetery
ID: NGR-019286-P/193928

Nagrobek Honoré de Balzaca, Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Eweliny Rzewuskiej

Na obszernej kwadratowej podstawie sześcioramienny cokół z wcięciami w górnej części, otoczony wieńcem, na nim wysoka podstawa na planie sześciokąta ze zwieńczeniem, w górnej części od czoła wyryty wklęsły krzyż, na podstawie popiersie z brązu Honoré de Balzaca, na cokole ogrodzenie z żeliwnych prętów ze spiczastymi zakończeniami, na podstawie po bokach najniższego cokołu na podstawach żeliwne wazy. U podstawy postumentu odlana w brązie księga z inskrypcją na grzbiecie (9), na niej w poprzek położone ptasie pióro odlane w brązie.

Inskrypcje: na czole podstawy popiersia (1), na czole cokołu pod krzyżem (2), na lewym boku cokołu (3), na prawym boku cokołu (4), na czole najniższej podstawy cokołu, poniżej gałązki z brązu (5), na najniższej podstawie cokołu z lewego boku, na marmurowej przymocowanej do cokołu tabliczce (6), na najniższej podstawie cokołu z prawego boku, na marmurowej przymocowanej do cokołu tabliczce (7) oraz na czole drugiego od dołu cokołu gałązka palmowa z inskrypcją na szarfie (8).

Inscription:

1. A son ami de Balzac / P.J. David d’Angers / 1844 //.
2. Honoré / de BALZAC //.
3. né à Tours / le 20 mai 1799 //.
4. mort à Paris / le 18 août 1850 //.
5. ANNE MARIE JOSEPH / COMTESSE HANSKA / VEUVE DE GEORGES COMTE WANDALIN / MNISZECH //.
6. comte Georges VANDALIN / de MNIZECH / 22.3.1823 - 17.11.1881 //.
7. Eve comtesse RZEWUSKA / VEUVE d’Honoré de BALZAC / 6.1.1805 - 9.4.1882 //.
8. Année Balzac / 1949 - 1950 //.
9. La Comédie Humaine //.

Tombstone location:

Sector number 48 Tomb number 129

Dimensions:

240 x 190 x 200 cm

Additional dimensions:

przekrój podstawy: 140 cm, wysokość popiersia: 77 cm, odlana w brązie księga: 31 x 19 cm

Materials:

coloured magmatic rocks (granite, syenite and others), marble, limestone, cast iron, copper alloy (bronze, brass or bronze alloy)

Additional Information about materials:

brąz (księga z inskrypcją, popiersie, ptasie pióro), marmur (tablice inskrypcyjne), żeliwo (ogrodzenie, wazy)

Ceator's signature:

N. QUILLET fondeur //.

Creator:

N. Quillet (odlewnik; Paryż), David d’Angers (rzeźbiarz; Francja)

Additional information:

nr koncesji: 3378 714

lokalizacja: div. 48, rz. 1 ch. C. Delavigne, gr. 4 av. F. Soulié

inventaire gén. s. 249 podaje tylko inskrypcje dotyczące Honoré de Balzaca, nie wspominając nic o pochowanych tam Polakach

pierwotnie cała inskrypcja (2, 3, 4) znajdowała się na czole cokołu pod wklęsłym krzyżem: HONOR / DE BALZAC / NÉ À TOURS / LE 20 MAI 1799 / MORT À PARIS / LE 18 AOÛT 1850 //.

pierwotnie inskrypcja (5) wyryta bezpośrednio na cokole

pierwotnie inskrypcja (6) znajdowała się na prawym boku podstawy pod wyrzeźbionym wklęsło krzyżem: COMTE GEORGES / VANDALIN / [...] / [...] / [...] / [...] / [...] / [...] //.

pierwotnie inskrypcja (7) znajdowała się na lewym boku podstawy pod krzyżem: EVE COMTESSE / RZEWUSKA / VEUVE D’HONORÉ BALZAC / NÉE AU CHÂTEAU / DE POHREBYSZCZE / LE 6 JANVIER 1805 / MORTE À PARIS / LE 9 AVRIL 1882 //.

Pierre-Jean David znany jako David d’Angers (12 marca 1788-4 stycznia 1856), rzeźbiarz francuski, m.in. twórca popiersi ważnych postaci francuskich ale też i mieszkających we Francji jak np. Adama Mickiewicza

Comments on the state of preservation and visible restoration:

w 1882 r. Ewelina Rzewuska zamieszkała w Paryżu przy 22 rue de Balzac przeprowadziła przebudowę nagrobka i związaną z tym ekshumację Honoré de Balzaca. Polegała na rozmontowaniu pomnika i ogrodzenia, zburzenia starej komory grobowej i w to miejsce zbudowanie nowej komory z betonu po czym na reinhumacji Honoré de Balzaca i zestawieniu na nowo pomnika. Prace wykonała firma B. Lebégne et ses Gendre Enterpreneurs Devoisines et Cie Succeseurs 200 Rue de la Rouqette

w 1933 r. restauracja finansowana przez „Journal Balzac”

w 1985 r. renowację nagrobka przeprowadziło Towarzystwo Przyjaciół Balzacka w Paryżu, składkę na ten cel wniosło również TOZ, być może wtedy zmieniono usytuowanie inskrypcji

w 2013 r. administracyjne przejęcie koncesji przez miasto Paryż i restauracja nagrobka

Guide dans les cimetières de Paris (1865) s. 99: „Balzac (Honore de) m. 42. Vendôme 1799-1850. Sépulture envahie par le lierre. Le buste en bronze de Balzac est cachéen partie. La tête seule apparait avec cette finesse expressive qui la faisait remarqueer quand la vie l’animait. Au pied du monument, un livre en bronze, le livre le la Comédie humaine, repose fermé avec une plume lessus” (Grób porośnięty bluszczem. Brązowe popiersie Balzaca jest częściowo ukryte. Sama głowa pojawia się z tą wyrazistą finezją, która wyróżniała ją, za życia. U stóp pomnika spoczywa księga z brązu, książka La Comédie humaine z nałożonym na nią piórem)

Bibliography:

  • M. A. Henry, „Le Père Lachaise historique, monumental et biographique”, 1852, s. 103
  • „La sculpture dans les cimetières de Paris”, 1878, s. 62, 134
  • Théophile Astrié, „Guide dans les cimetières de Paris”, 1865, s. 99
  • H. Jouin, „Monuments ou statues érigés par l'État, par la Ville, ou à l'aide de souscription et sépultures historiques entretenues par par la Ville dans les cimetières de Paris”, „Inventaire des richesses d'art de la France ”, 1902, s. 249
  • Warneńska Monika, „Romantyczna podróż pana Honoriusza”, Warszawa 1984, s. 398
  • Le Normand-Romain Antoinette, „Mémoire de marbre: La sculpture funéraire en France 1804-1914”, Bibliothèque historique de la ville de Paris 1995

Supplementary bibliography:

Biblioteka Polska w Paryżu, sygn. BPP 2228, Kosztorys ekshumacji Honoré de Balzaca i przebudowy nagrobka

Biblioteka Polska w Paryżu, dep. TOZ, sygn. 12, List W. Żeleńskiego do S. Łuckiego, 10.05.1985 r. 

Date of documentation:

2025

Publication:

19.09.2025

Last updated:

25.09.2025

Author of the documentation sheet:

prof. Sławomir Górzyński
see more Text translated automatically
The tomb of Honoré de Balzac with a bronze bust on a hexagonal pedestal, with an engraved cross. Surrounded by an iron fence and trees, nearby gravestones are visible. Photo showing Nagrobek Honoré de Balzaca, Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Eweliny Rzewuskiej Gallery of the object +1
Tombstone of Anna and Honoré de Balzac and of Anna Hańska, Jerzy Mniszch and Ewa Rzewuska, Père-Lachaise Cemetery, Paris (France), photo prof. Sławomir Górzyński, 2025 r.
Tomb of Honoré de Balzac with bronze bust on hexagonal pedestal, surrounded by iron fence with pointed ends. Visible inscriptions and a bronze book with pen at the base. Photo showing Nagrobek Honoré de Balzaca, Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Eweliny Rzewuskiej Gallery of the object +1
Tombstone of Anna and Honoré de Balzac and of Anna Hańska, Jerzy Mniszch and Ewa Rzewuska, Père-Lachaise Cemetery, Paris (France), photo prof. Sławomir Górzyński, 2025 r.

Related projects

1
  • Dokumentacja cmentarza Père-Lachaise Show