Nagrobek Anny i Honoré de Balzaców oraz Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Ewy Rzewuskiej, Cmentarz Père-Lachaise, Paryż (Francja), fot. prof. Sławomir Górzyński, 2025 r.
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Modyfikowane: tak, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Nagrobek Honoré de Balzaca, Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Eweliny Rzewuskiej
Nagrobek Anny i Honoré de Balzaców oraz Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Ewy Rzewuskiej, Cmentarz Père-Lachaise, Paryż (Francja), fot. prof. Sławomir Górzyński, 2025 r.
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Nagrobek Honoré de Balzaca, Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Eweliny Rzewuskiej
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: NGR-019286-P/193928

Nagrobek Honoré de Balzaca, Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Eweliny Rzewuskiej

Cmentarz Père-Lachaise
Identyfikator: NGR-019286-P/193928

Nagrobek Honoré de Balzaca, Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Eweliny Rzewuskiej

Na obszernej kwadratowej podstawie sześcioramienny cokół z wcięciami w górnej części, otoczony wieńcem, na nim wysoka podstawa na planie sześciokąta ze zwieńczeniem, w górnej części od czoła wyryty wklęsły krzyż, na podstawie popiersie z brązu Honoré de Balzaca, na cokole ogrodzenie z żeliwnych prętów ze spiczastymi zakończeniami, na podstawie po bokach najniższego cokołu na podstawach żeliwne wazy. U podstawy postumentu odlana w brązie księga z inskrypcją na grzbiecie (9), na niej w poprzek położone ptasie pióro odlane w brązie.

Inskrypcje: na czole podstawy popiersia (1), na czole cokołu pod krzyżem (2), na lewym boku cokołu (3), na prawym boku cokołu (4), na czole najniższej podstawy cokołu, poniżej gałązki z brązu (5), na najniższej podstawie cokołu z lewego boku, na marmurowej przymocowanej do cokołu tabliczce (6), na najniższej podstawie cokołu z prawego boku, na marmurowej przymocowanej do cokołu tabliczce (7) oraz na czole drugiego od dołu cokołu gałązka palmowa z inskrypcją na szarfie (8).

Inskrypcja:

1. A son ami de Balzac / P.J. David d’Angers / 1844 //.
2. Honoré / de BALZAC //.
3. né à Tours / le 20 mai 1799 //.
4. mort à Paris / le 18 août 1850 //.
5. ANNE MARIE JOSEPH / COMTESSE HANSKA / VEUVE DE GEORGES COMTE WANDALIN / MNISZECH //.
6. comte Georges VANDALIN / de MNIZECH / 22.3.1823 - 17.11.1881 //.
7. Eve comtesse RZEWUSKA / VEUVE d’Honoré de BALZAC / 6.1.1805 - 9.4.1882 //.
8. Année Balzac / 1949 - 1950 //.
9. La Comédie Humaine //.

Lokalizacja nagrobka:

sektor numer 48 nagrobek numer 129

Wymiary:

240 x 190 x 200 cm

Dodatkowe wymiary:

przekrój podstawy: 140 cm, wysokość popiersia: 77 cm, odlana w brązie księga: 31 x 19 cm

Materiały:

skały magmowe kolorowe (granit, sjenit i inne), marmur, wapień, żeliwo, stop miedzi (brąz, mosiądz lub spiż)

Dodatkowe informacje dotyczące materiału:

brąz (księga z inskrypcją, popiersie, ptasie pióro), marmur (tablice inskrypcyjne), żeliwo (ogrodzenie, wazy)

Sygnatura:

N. QUILLET fondeur //.

Twórcy:

N. Quillet (odlewnik; Paryż), David d’Angers (rzeźbiarz; Francja)

Informacje dodatkowe:

nr koncesji: 3378 714

lokalizacja: div. 48, rz. 1 ch. C. Delavigne, gr. 4 av. F. Soulié

inventaire gén. s. 249 podaje tylko inskrypcje dotyczące Honoré de Balzaca, nie wspominając nic o pochowanych tam Polakach

pierwotnie cała inskrypcja (2, 3, 4) znajdowała się na czole cokołu pod wklęsłym krzyżem: HONOR / DE BALZAC / NÉ À TOURS / LE 20 MAI 1799 / MORT À PARIS / LE 18 AOÛT 1850 //.

pierwotnie inskrypcja (5) wyryta bezpośrednio na cokole

pierwotnie inskrypcja (6) znajdowała się na prawym boku podstawy pod wyrzeźbionym wklęsło krzyżem: COMTE GEORGES / VANDALIN / [...] / [...] / [...] / [...] / [...] / [...] //.

pierwotnie inskrypcja (7) znajdowała się na lewym boku podstawy pod krzyżem: EVE COMTESSE / RZEWUSKA / VEUVE D’HONORÉ BALZAC / NÉE AU CHÂTEAU / DE POHREBYSZCZE / LE 6 JANVIER 1805 / MORTE À PARIS / LE 9 AVRIL 1882 //.

Pierre-Jean David znany jako David d’Angers (12 marca 1788-4 stycznia 1856), rzeźbiarz francuski, m.in. twórca popiersi ważnych postaci francuskich ale też i mieszkających we Francji jak np. Adama Mickiewicza

Informacje o stanie zachowania i dotychczasowych renowacjach:

w 1882 r. Ewelina Rzewuska zamieszkała w Paryżu przy 22 rue de Balzac przeprowadziła przebudowę nagrobka i związaną z tym ekshumację Honoré de Balzaca. Polegała na rozmontowaniu pomnika i ogrodzenia, zburzenia starej komory grobowej i w to miejsce zbudowanie nowej komory z betonu po czym na reinhumacji Honoré de Balzaca i zestawieniu na nowo pomnika. Prace wykonała firma B. Lebégne et ses Gendre Enterpreneurs Devoisines et Cie Succeseurs 200 Rue de la Rouqette

w 1933 r. restauracja finansowana przez „Journal Balzac”

w 1985 r. renowację nagrobka przeprowadziło Towarzystwo Przyjaciół Balzacka w Paryżu, składkę na ten cel wniosło również TOZ, być może wtedy zmieniono usytuowanie inskrypcji

w 2013 r. administracyjne przejęcie koncesji przez miasto Paryż i restauracja nagrobka

Guide dans les cimetières de Paris (1865) s. 99: „Balzac (Honore de) m. 42. Vendôme 1799-1850. Sépulture envahie par le lierre. Le buste en bronze de Balzac est cachéen partie. La tête seule apparait avec cette finesse expressive qui la faisait remarqueer quand la vie l’animait. Au pied du monument, un livre en bronze, le livre le la Comédie humaine, repose fermé avec une plume lessus” (Grób porośnięty bluszczem. Brązowe popiersie Balzaca jest częściowo ukryte. Sama głowa pojawia się z tą wyrazistą finezją, która wyróżniała ją, za życia. U stóp pomnika spoczywa księga z brązu, książka La Comédie humaine z nałożonym na nią piórem)

Bibliografia i archiwalia:

  • M. A. Henry, „Le Père Lachaise historique, monumental et biographique”, 1852, s. 103
  • „La sculpture dans les cimetières de Paris”, 1878, s. 62, 134
  • Théophile Astrié, „Guide dans les cimetières de Paris”, 1865, s. 99
  • H. Jouin, „Monuments ou statues érigés par l'État, par la Ville, ou à l'aide de souscription et sépultures historiques entretenues par par la Ville dans les cimetières de Paris”, „Inventaire des richesses d'art de la France ”, 1902, s. 249
  • Warneńska Monika, „Romantyczna podróż pana Honoriusza”, Warszawa 1984, s. 398
  • Le Normand-Romain Antoinette, „Mémoire de marbre: La sculpture funéraire en France 1804-1914”, Bibliothèque historique de la ville de Paris 1995

Bibliografia uzupełniająca:

Biblioteka Polska w Paryżu, sygn. BPP 2228, Kosztorys ekshumacji Honoré de Balzaca i przebudowy nagrobka

Biblioteka Polska w Paryżu, dep. TOZ, sygn. 12, List W. Żeleńskiego do S. Łuckiego, 10.05.1985 r. 

Data wykonania dokumentacji:

2025

Publikacja:

19.09.2025

Ostatnia aktualizacja:

25.09.2025

Karta założona przez:

prof. Sławomir Górzyński
rozwiń
Grób Honoré de Balzaca z popiersiem z brązu na sześciokątnym cokole, z wyrytym krzyżem. Otoczony żeliwnym ogrodzeniem i drzewami, widoczne są pobliskie nagrobki. Fotografia przedstawiająca Nagrobek Honoré de Balzaca, Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Eweliny Rzewuskiej Galeria obiektu +1
Nagrobek Anny i Honoré de Balzaców oraz Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Ewy Rzewuskiej, Cmentarz Père-Lachaise, Paryż (Francja), fot. prof. Sławomir Górzyński, 2025 r.
Grób Honoré de Balzaca z popiersiem z brązu na sześciokątnym cokole, otoczony ogrodzeniem z żelaza o spiczastych zakończeniach. Widoczne inskrypcje i księga z brązu z piórem u podstawy. Fotografia przedstawiająca Nagrobek Honoré de Balzaca, Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Eweliny Rzewuskiej Galeria obiektu +1
Nagrobek Anny i Honoré de Balzaców oraz Anny Hańskiej, Jerzego Mniszcha i Ewy Rzewuskiej, Cmentarz Père-Lachaise, Paryż (Francja), fot. prof. Sławomir Górzyński, 2025 r.

Projekty powiązane

1
  • Dokumentacja cmentarza Père-Lachaise Zobacz