Dawny pałac Gosiewskich - późniejszy klasztor sióstr miłosierdzia, które prowadziły w nim szpital, to jedna z bardziej tajemniczych budowli starego Wilna. Z położonego na skraju Starego Miasta gmachu i jego podwórza rozpościera się przepiękny widok na Wilejkę i Zarzecze.

Pałac Gosiewskich herbu Korwin był usytuowany w najstarszej części Wilna, gdzie dominowało osadnictwo Ruskie, stąd zwana ona była „civitas Ruthenica” (miasto Ruskie). Na parceli, gdzie w latach 20.-30. XVII w. wojewoda smoleński Aleksander Gosiewski (zm. 1639) wystawił pałac, archeolodzy odnaleźli pochówki z XIV-XV w. Na jej obszarze mogła wiec znajdować się średniowieczna cerkiew Bożego Narodzenia.

Siedziba Gosiewskich położona była pośród domów mieszczańskich, tuż obok cerkwi Przeczystej Bogarodzicy i siedziby metropolity oraz niezachowanej cerkwi Zbawiciela. Kształt parceli był nieregularny, bowiem schodził w dolinę Wilejki, wprost na bramę Spaską, za którą rozciągło się Zarzecze. Dwukondygnacyjny i podpiwniczony pałac Gosiewskich miał plan zbliżony do litery U i położony był na osi wschód-zachód.

Po Aleksandrze Gosiewskim dziedziczył jego syn, Wincenty Aleksander, hetman polny litewski, zamordowany w 1662 r. przez skonfederowane wojsko. Po jego śmierci prace remontowe przy pałacu podjęła wdowa Magdalena z Konopackich (zm. 1694). W 1690 r. pałac należał do Józefa Bogusława Słuszki (zm. 1701), którego żoną od 1677 r. była starsza z hetmańskich córek, Teresa (zm. 1708), jedna z barwniejszych postaci ostatniej ćwierci XVII w., na której część powstało miasto Terespol.

Po śmierci Słuszki, który także dzierżył buławę mniejszą, Teresa z Gosiewskich w 1703 r. wyszła za mąż za swojego długoletniego kochanka, Kazimierza Jana Sapiehę. Z jej testamentu spisanego 6 czerwca 1708 r. wynika, że zarówno ona, jak i jej drugi mąż nie mając własnego - wspólnego potomstwa, pragnęli stary pałac Gosiewskich zamienić na szpital.

Siedzibę przejął następnie brat Teresy, przyszły biskup smoleński Bogusław Gosiewski (1660-1744), który kierując się wolą siostry ufundował w 1744 r. szpital. Wykształcony przez misjonarzy w Warszawie popierał zgromadzenia założone przez św. Wincentego a Paulo, a więc jasnym stało się, że szpital poprowadzą siostry miłosierdzia (szarytki), a opiekę nad fundacją sprawować będą misjonarze, mający klasztor w pobliżu na Mons Salvatoris.

Szarytkom udało się powiększyć obszar pierwotnej siedziby Gosiewskich czy to poprzez zakupy, czy to poprzez pozyskanie darowizn. Były to parcele znajdujące się przy ulicy z zabudową, której metryka sięgała XVI w. Przebudowały także pałac na cele szpitalne. Wysoką na dwie kondygnacje kaplicę o charakterze publicznym zorganizowano od strony ulicy. Klasztor sióstr miłosierdzia zajął oddzielny gmach, usytuowany w północno-wschodniej części działki. Z dawnej pałacowej zabudowy zachował się też budynek oficyny stojący pośrodku parceli, zamykając pierwszy dziedziniec. Podczas przebudowy zespołu pałacowego na szpital w połowie XVIII w. dodano do niej w przyziemiu arkadowe podcienie. Obszar pozyskanych parceli ograniczony pałacem i zabudową gospodarczą połączono murem z ozdobną bramą (po poł. XVIII w.).

Szpital i jego budynki podlegały przebudowom w latach 1863-1864 i w 1868 r. (likwidacja kaplicy i podzielenie jej wnętrza na kondygnacje) według projektu Iwana Lewickiego (1830-po 1894). Kolejna przebudowa miała miejsce w 1875 r., a nadzorował ją Aleksiej Połozow (1820-1903). W 1803 r. szpital odwiedził car Aleksander I. Od tego też roku praktyki odbywali w nim studenci medycyny dawnej Akademii Wileńskiej. Funkcję szpitalną pałac zachował do 1999 r. W latach 2013-2020 cały kompleks dawnych zabudowań był remontowany i przekształcany na apartamenty wraz z gabinetem spa, restauracją i salę koncertową według projektu Antanasa Gvildysa z pracowni Archinova.