Pojana Mikuli (rum. Poiana Micului) to niewielka wieś położona w regionie Bukowiny w Rumunii. Polacy zaczęli osiedlać się na tych terenach po 1775 roku, gdy Bukowina przeszła pod panowanie Habsburgów. Osadnicy, głównie z Małopolski i Podkarpacia, przybywali tu w poszukiwaniu lepszych warunków życia, uciekając od biedy i przeludnienia w rodzinnych stronach. Pierwsi Polacy pojawili się w Pojanie Mikuli w latach 30. XIX wieku, czyniąc z tej miejscowości jedno z ważniejszych centrów polskiego osadnictwa na Bukowinie.

Miejscowi Polacy zajmowali się głównie rolnictwem, hodowlą zwierząt oraz pracą w lesie. Trudne warunki naturalne nie zniechęciły ich, a dzięki determinacji potrafili przystosować się do lokalnych realiów. Ważną rolę w życiu społeczności odgrywał Kościół katolicki, który był nie tylko ośrodkiem religijnym, ale także miejscem podtrzymywania tożsamości narodowej i językowej. W pobliskich wsiach, takich jak Nowy Sołoniec czy Kaczyka, powstawały kaplice i kościoły, które służyły Polakom z całego regionu. Działały także polskie szkoły, umożliwiające zachowanie języka i tradycji wśród młodego pokolenia.

Tragiczne wydarzenia związane z II wojną światową oraz jej następstwami dotknęły również mieszkańców Pojany Mikuli. Polacy z tej miejscowości, podobnie jak z innych wiosek na Bukowinie, byli poddawani represjom, a wielu z nich zostało przesiedlonych do Polski w ramach akcji repatriacyjnych w latach 1944-1946. Po wojnie większość z nich osiedliła się na Dolnym Śląsku oraz w innych regionach zachodniej Polski. Choć wielu opuściło Bukowinę, polska tożsamość w Pojana Mikuli przetrwała.

Do dziś polska obecność w tej miejscowości jest widoczna dzięki działaniom Związku Polaków w Rumunii, który dba o pamięć o dziedzictwie Polaków na Bukowinie. W regionie zachowały się polskie kościoły, cmentarze oraz inne miejsca świadczące o polskim dziedzictwie. Organizowane są także wydarzenia kulturalne, które pielęgnują tradycje polskie. Dzięki współpracy polsko-rumuńskiej, wsparciu rządu polskiego oraz organizacji pozarządowych prowadzone są działania mające na celu ochronę tego unikalnego dziedzictwa.

W roku 2024 przeprowadzona została  przez Stowarzyszenie Głogowska Fundacja Kresowa dokumentacja kapliczek wznoszonych przez polską wspólnotę na tym terenie.

1. Krzyż przydrożny koło domu Maksymiliana Balaka
Lokalizacja: szerokość: 47,66977  długość: 25,76706
Drewno (krzyż), beton (cokół)
245 x 60 x 60
Krzyż przeniesiony tuż po II wojnie światowej przez Jana Balaka (dziadka obecnego właściciela posesji) z innej części wsi, gdzie był przewrócony (w pierwotnym miejscu obecnie postawiona przez prawosławnych mieszkańców wsi kaplica z nowym krzyżem). O historii krzyża i jego funkcjonowaniu w życiu społecznym i kulturze lokalnej opowiadała Maria Balak z domu Ballaków (urodzona w 1951 roku w Pojanie Mikuli) - synowa Jana Balaka oraz jego wnuczki (siostry właściciela) Terasa i Apolonia. Na betonowym cokole, drewniany krzyż z drewnianą figurą. Cokół pomalowany na brązowo (farba olejna). Figura drewniana pomalowana farbą olejną, przepaska w kolorze niebieskim, ciało w kolorze białym, korona cierniowa, broda oraz włosy barwy czarnej, rana pod sercem, na dłoniach oraz stopach w kolorze pomarańczowym (wyblakłe).  

2. Krzyż drewniany koło domu Anny i Jerzego Szwancarów
Czas powstania: przed II wojną światową
Lokalizacja: szerokość: 47,66696 długość: 25,77046
Beton
267 x 47 x 43
Szwancar Anna (urodzona 1958) i Gieorgie.Podstawa betonowa, nad którą znajduje się blaszana podstawka udekorowana spiralami, prawdopodobnie pod znicz lub świece. Krzyż z blachy, oparty na metalowej rurce znajdującej się za nim. Rzeźba Jezusa drewniana, ciało barwy kremowej, przepaska w kolorze błękitnym, korona cierniowa o barwie czarnej, włosy oraz broda w kolorze brązowym, rana pod sercem, na dłoniach oraz na stopach w kolorze czerwonym. 

3. Kapliczka przydrożna
Czas powstania: przed II wojną światową
Lokalizacja: szerokość: 47,66587 długość: 25,77052
Drewno, blacha
290 x 160 x 214
Kapliczka znajduje się na posesji Ludwika Juraszka i jest wyjątkowym świadkiem historii Poiany Mikuli. Przetrwała pożar, który strawił wieś podczas II wojny światowej, choć dom stojący obok niej spłonął. W tamtym czasie kapliczka znajdowała się na posesji Polki, która wyszła za mąż za Niemca. W trakcie wojny małżeństwo wyjechało do Niemiec, pozostawiając kapliczkę, która przetrwała burzliwe wydarzenia tamtych lat. Biała kapliczka otwierana drewnianymi drzwiami, pokrytą białą olejną farbą. W centralnym punkcie na samej górze u zbiegu dwóch połaci dachowych znajduje się mały blaszany krzyż. Nadproże drzwi udekorowane naturalnymi kwiatami (w momencie opisu kwiaty są suche), wymienianymi okresowo.  Naprzeciwko wejścia znajduje się stół ołtarzowy.

4. Krzyż przy domu Agnes Markulak
Czas powstania: przed II wojną światową
Lokalizacja: szerokość: 47,66537 długość: 25,77045
Drewno, blacha
293 x 18 x 18
Krzyż drewniany postawiony przy domu Agnes Markulak, wykorzystywany w Wielki Piątek jako jedna ze stacji Drogi Krzyżowej. Na betonowej podmurówce krzyż z drewna dębowego osadzony na metalowej kotwie. Wyremontowany w 2021 roku (ufundowany nowy krzyż i pomalowana figura). Krzyż polakierowany (wg informacji właścicielki, wcześnie był malowany farbą olejną i wkopany bezpośrednio do ziemi). Figura (w języku lokalnym „męka Pana Jezusa”) pomalowana farbą olejną (przepaska w kolorze błękitnym, kremowe ciało, brązowa korona, rany na dłoniach, stopach i pod sercem zaznaczone kolorem czerwonym). Figura Chrystusa osłonięta blaszanym półokrągłym daszkiem, wykończonym ozdobnymi nacięciami i małym krzyżykiem na szczycie. Krzyż obsadzony kwiatami ogrodowymi.

5. Krzyż przy kościele pw. Św. Jana Pawła II
Czas powstania: przed II wojną światową
Lokalizacja: szerokość: 47,65873 długość: 25,76732
Drewno (krzyż), beton (cokół), blacha
Krzyż: 400-450 x 16 x 15 
Cokół: 62 x 68 
Krzyż na cokole betonowym obłożonym płytkami. Krzyż wykonany jest z drewna, znajduje się na nim podstawka na kwiaty wykonana z drewna. Rzeźba Pana Jezusa zawieszona na krzyżu wykonana jest z drewna. Ciało ma barwę kremową, przepaska błękitna (wyblakła), rana pod sercem, na dłoniach oraz na stopach w kolorze czerwonym, korona cierniowa jest barwy czarnej, a broda oraz włosy są w kolorze brązowym. Od tylnej strony krzyża przyczepiona jest do niego blacha. Ozdoba z naturalnych oraz sztucznych kwiatów. Daszek wykonany jest z blachy i znajduje się na nim ząbkowanie, które ma charakter dekoracyjny.
Figura jest starsza od krzyża, sam krzyż natomiast jest z okresu, gdy był budowany kościół pw. Św. Jana Pawła II w Pojanie Mikuli (przy przenoszeniu obiektu krzyż ten element został wymieniony na nowy).

6. Krzyż na ścianie domu
Czas powstania: ok. 1970
Lokalizacja: szerokość: 47,65774 długość: 25,76868
Drewno
Twórca: Kazimierz Polaczek
280 x 16 x 3
Agnieszka Polaczek (urodzona 1940r. w Nowym Sołońcu), przyszła za mężem Maksem Polaczkiem w 1960 r. do Pojany Mikuli. Postawiła z mężem oraz teściem krzyż na ścianie domu. Kazimierz Polaczek teść, robił figury Męki Pańskiej (Jezusa ukrzyżowanego) z drewna dla innych mieszkańców wsi i okolicy. Krzyż drewniany pomalowany brązową farbą. Rzeźba Chrystusa wykonana jest z drewna, ciało pomalowane na kremowo, przepaska jest w kolorze błękitnym, rana pod sercem, na stopach oraz na dłoniach koloru czerwonego, gwoździe wykonane z drewna w kolorze czarnym wbite są w dłonie oraz stopy gdzie znajdują się rany. Korona cierniowa, włosy oraz broda są barwy czarnej. 

7. Kapliczka na ścianie domu Heleny i Łukasza Lechockich
Czas powstania: przed II wojną światową
Lokalizacja: szerokość: 47,65595 długość: 25,76942
Blacha, ceramika
95 x 50 x 31
Kapliczka skrzynkowa zwieńczona półokrągłym daszkiem - całość skrzynki z blachy pomalowanej srebrzanką. Wewnątrz kapliczki ceramiczna figura Matki Bożej i sztuczne kwiaty. Kapliczka zamykana, drzwiczki ze szklaną szybą, dopasowane do kształtu kapliczki. Obiekt powstał prawdopodobnie z inicjatywy dziadków obecnego właściciela - Marii i Michała Lechockich. 

8. Krzyż przy kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
Czas powstania: przed II wojną światową
Lokalizacja: szerokość: 47,67583 długość: 25,75877
Beton, drewno, blacha
380 x 60 x 60
Na cokole betonowym pomalowanym na biało udekorowany wieńcem ze sztucznych kwiatów. Krzyż przy kościele, przy którym jest cmentarz. Figura drewniana, pomalowana farbą olejną. Ciało w kolorze kremowym, przepaska błękitna, rana pod sercem, na dłoniach oraz na stopach w kolorze czerwonym, korona cierniowa, broda oraz włosy w kolorze brązowym, czarne gwoździe wykonane z drewna wbite w rany znajdujące się na stopach oraz dłoniach. Daszek blaszany z ząbkowaniem, z wyciętym krzyżykiem blaszanym w punkcie centralnym na szczycie zbiegu dwóch blach. 

9. Kapliczka przydrożna
Czas powstania: przed II wojną światową
Lokalizacja: szerokość: 47,64499 długość: 25,77606
Metal, drewno
330 x 185 x 281
Kapliczka przetrwała pożar Pojany Mikuli, który to miał miejsce podczas II wojny światowej. Wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej Kaczyckiej znajdujący się w środku. Kapliczka jest pomalowana na biało, otwierana dwuskrzydłowymi drzwiczkami. Czarny spadzisty dach, na którym w centralnym punkcie znajduje się ozdobny metalowy krzyż. Na obu bokach kapliczki znajdują się okienka, po jednym na każdą stronę. Kapliczka wyposażona w rynnę.
Wewnątrz, w centralnym punkcie obraz Maryi z dzieciątkiem Jezus. Po obu stronach obrazu figury Matki Bożej (dwie, w szatach biało-błękitnych, włosy brązowe, kremowe ciało). Ozdoby ze sztucznych i naturalnych kwiatów pod obrazem znajduje się mała figurka Matki Bożej. Drewniana szafka, w której wisi obraz główny. Dekoracje świecami. Pod obrazem głównym stoi mały obrazek Matki Bożej z Jezusem.

10. Krzyż przydrożny
Czas powstania: ok. połowy XX w.
Lokalizacja: szerokość: 47,64281 długość: 25,77906
Drewno (krzyż), beton (cokół), blacha (daszek)
278 x 15,5 x 13
Krzyż ufundowany przez Szymona Polaczka - dziadka Anny Juraszek - obecnej właścicielki posesji. Krzyż wykorzystywany podczas procesji przez wieś odprawianych z okazji Święta Podwyższenia Krzyża. Pierwotnie na krzyżu zawieszona była nie rzeźbiona figura, lecz wycięta odpowiednio blacha z wymalowaną postacią Chrystusa. Krzyż drewniany pomalowany brązową farbą. Podmurówka betonowa. Na krzyżu zawieszona drewniana figura Chrystusa pomalowana na kremowo (ciało), przepaska w kolorze błękitnym, włosy i broda w kolorze brązowym, korona cierniowa w kolorze czarnym. Figurę osłania blaszany daszek z ozdobnym obramowaniem (kwiatowy ornament w wyciętej blasze). 

11. Krzyż na ścianie domu
Lokalizacja: szerokość: 47,64567 długość: 25,7745
Drewno (krzyż), blacha (figura Jezusa)
250 x 14 x 12
Krzyż na ścianie domu Rozalii Kozminczuk (urodzona 1934r.). Drewniany krzyż pomalowany na brązowo. Blaszany Jezus Chrystus pomalowany farbą olejną. Ciało w barwie kremowej, przepaska koloru błękitnego, korona cierniowa w barwie czarnej, włosy oraz broda koloru brązowego. Ozdoba ze sztucznych kwiatów. 

12. Krzyż przydrożny
Lokalizacja: szerokość: 47,64654 długość: 25,77364
Drewno (krzyż, figura), beton (cokół),
260 x 17 x 14,5
Krzyż drewniany pomalowany na brązowo, osadzony na betonowym cokole. Drewniana figura Chrystusa pomalowana na kremowo, z niebieską przepaską, włosy pomalowane na czarno. Korona upleciona z drutu kolczastego. Na krzyżu zamontowane dwa uchwyty na znicze/lampki (jeden z uchwytów stanowi duży wkręt z dorobionym haczykiem, drugi uchwyt z wygiętego kawałka ocynkowanej blachy). Na krzyżu zawieszony łańcuch lampek choinkowych. Krzyż przykryty daszkiem z blachy ocynkowanej, ozdobnie wycinanej. Krzyż postawiony w miejscu nagłej śmierci w potoku. We wsi krąży pogłoska, że człowiek został celowo wrzucony do wezbranego potoku z powodu zatargów na tle własności gruntów (po rewolucji 1989).

13. Krzyż przydrożny
Czas powstania: XX w.
Lokalizacja: szerokość: 47,64688 długość: 25,77256
Drewno (krzyż), beton (cokół), blacha (tabliczka)
282 x 14 x 14
Krzyż drewniany postawiony przez mieszkańców wsi w miejscu nagłej śmierci młodego mężczyzny (poniesiony przez spłoszonego konia). Krzyż drewniany na cokole betonowym (blaszane wzmocnienie w miejscu osadzenia). Polakierowany. Figura Chrystusa drewniana, pomalowana na kolor kremowy, przepaska w kolorze białym. Ślady czerwonej farby w miejscu ran pod sercem, na dłoniach i stopach. Korona z drewna, pomalowana na czarno - tak jak włosy. Krzyż okryty daszkiem blaszanym trójkątnym, z ozdobnymi nacięciami na krawędziach. 
Pod figurą zawieszona mała bateria słoneczna i lampka-znicz na baterie. Krzyż zdobią lampki choinkowe. Nad figurą blaszana tabliczka z inskrypcją I. N. R. I. pomalowana w tym samym kolorze co figura. Napis namalowany czarną farbą, widoczne linie pomocnicze poziomujące napis. Krzyż otoczony płotem z siatki metalowej z ozdobnymi zabezpieczającymi prętami. Kwiaty posadzone wewnątrz: złotlin japoński, floksy, szparagi, aster jesienny. Krzyż postawiony w miejscu nagłej śmierci (śmierć młodego mężczyzny poniesionego przez spłoszonego konia).

14. Krzyż przy domu
Lokalizacja: szerokość: 47,65577 długość: 25,76956
Drewno (krzyż), beton (cokół), aluminium (figura)
300 x 50 x 34
Krzyż przy domu Marii Magdaleny Lechockiej. 
Krzyż drewniany, znajduje się na betonowym cokole. Figura Jezusa aluminiowa. Dekoracja ze sztucznych kwiatów.

15. Krzyż na domu
Lokalizacja: szerokość: 47,65244 długość: 25,77071
Drewno (krzyż), beton (cokół), metal (figura Jezusa), gips (figura anioła)
Twórca: Łukasz Balak
280 x 11 x 6
Jerzy Szwancar (urodzony 1987r.) do którego należy posesja, na której znajduje się krzyż. Łukasz Balak to jego dziadek, który zbudował ten krzyż. Pod tym krzyżem zatrzymywano się w trakcie Bożego Ciała, była to jedna ze stacji drogi krzyżowej. Jerzy Szwancar jak był młody modlił się z dziadkami pod tym krzyżem. Drewniany krzyż przy ścianie domu, pomalowany brązową farbą. Udekorowany jest sztucznymi kwiatami nad figurą. Metalowa figura Jezusa przytwierdzona do drewnianego krzyża śrubami. Dekoracja zniczem, postawiony jest on na betonowym cokole. Gipsowa figurka aniołka produkcji fabrycznej znajdująca się pośrodku krzyża, poniżej metalowej figury Jezusa, jest on przyczepiony do krzyża plastikowymi opaskami zaciskowymi. Dekoracją są również kwiaty wymieniane sezonowo, znajdują się one nad figurką aniołka.

16. Kapliczka przydrożna
Lokalizacja: szerokość: 47,67665 długość: 25,75743
Glina, gont, beton, drewno, eternit
300 x 144 x 154
Kapliczka z wewnątrz wykończona gliną, pomalowana na biało. Na zewnątrz ściany pokryte gontem, pomalowane na biało. Ościeżnica drzwi i słupki na krawędziach kapliczki pomalowane na wiśniowo. Kapliczka usytuowana na betonowym fundamencie. Szczyt odeskowany, z wyciętym w centrum krzyżem, na szczycie na dachu krzyż drewniany u zbiegu dwóch połaci dachu. Dach ethernitowy. Na belkach nośnych zdobne zaciosy. I ławeczka przy kapliczce.
WEWNĄTRZ: Stół ołtarzowy w centrum. Na centralnej ścianie znajduje się ikona świętej Paraskiewy. Na stole znajduje się stara figura ceramiczna Matki Bożej. Na bocznych ścianach obrazy rzymsko-katolickie, po prawej obraz rodzina święta, a po lewej nauczanie Jezusa w łodzi. Dwa lichtarze i misa do stawiania świeczek wotywnych. Kapliczka zamykana drzwiczkami na klamkę. W drzwiach okienko z firanką.
Kapliczka wykorzystywana podczas procesji Bożego Ciała. Jeden z mieszańców - Ludwik Jurasik - twierdzi, że jest to jedna z czterech kapliczek obecnych do dnia dzisiejszego w przestrzeni wsi, pochodzących z okresu niemiecko-polskiej historii Pojany Mikuli. 

17. Kapliczka przy drodze
Lokalizacja: szerokość: 47,67806 długość: 25,75524
Beton (podstawa, zewnętrzne ściany), drewno (dach), eternit (dach), metal (krzyż)
315 x 245 x 350
Mironowicz Giorgie przyjechał w 1956 roku z Frumosu, kapliczka była wtedy zniszczona, bez dachu. W 1962 r., zarobiwszy 3 miliony lei, postanowił z rodzicami wyremontować kapliczkę „dla Pana Boga”. Najstarsze ikony znajdujące się na stole ołtarzowym pochodzą z Frumosu. Kaplica jest poświęcona ofiarom II wojny światowej - niemieckim mieszkańcom Pojany Mikuli. Co roku w kwietniu odbywa się przy kapliczce wspólne nabożeństwo polsko-rumuńskie poświęcone ofiarom wojny. 
Podstawa oraz zewnętrzne ściany wykonane są z betonu. Drzwi wejściowe zrobione są z drewna, mają 3 okienka oraz firankę. Na ścianach zewnętrznych wiszą ikony (z przodu dwie i po jednej na bocznych ścianach). Dach wykonany jest z drewna oraz eternitu. Na centralnej ścianie pod daszkiem znajduje się Jezus na krzyżu drewnianym, a na dachu w centralnej części znajduje się metalowy krzyż. Wewnątrz ściany obite boazerią drewnianą, podłoga w kafelkach współczesnych. Wnętrze kapliczki wypełnione obrazami katolickimi i prawosławnymi oraz starymi modlitewnikami rumuńskimi.