Kościół św. Józefa, Brantford, Ontario, Kanada, fot. Stanisław Stolarczyk, 2021
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół św. Józefa w Brantford
Ołtarz główny w kościele św. Józefa, Brantford, Ontario, Kanada, fot. Stanisław Stolarczyk, 2021
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół św. Józefa w Brantford
Orszak aniołów w głównym ołtarzu kościoła, Brantford, Ontario, Kanada, fot. Stanisław Stolarczyk, 2021
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół św. Józefa w Brantford
Obraz Karola Malczyka przedstawiający Powstanie Warszawskie, Brantford, Ontario, Kanada., fot. Stanisław Stolarczyk, 2021
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Kościół św. Józefa w Brantford
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-001607-P/148256

Kościół św. Józefa w Brantford

Identyfikator: POL-001607-P/148256

Kościół św. Józefa w Brantford

Pierwsi polscy emigranci osiedlili się w Brantford w latach 1911-1913. Przybyło tu wtedy około 30 rodzin. Kolejna fala emigrantów przybyła po I wojnie światowej w 1919 roku. Byli to w większości robotnicy rolni. Największy napływ polskich osadników do Brantford nastąpił po II wojnie światowej.

Zgodnie z kanadyjskim spisem ludności przeprowadzonym w 2001 roku – około 5000 osób mieszkających w okolicy Brantford było polskiego pochodzenia.

Budynek kościoła w Brantford ma bogatą historię, sięgającą 1891 roku, kiedy to na miejscu obecnej plebanii po raz pierwszy wybudowano protestancki kościół św. Andrzeja. Polska wspólnota zaczęła się organizować znacznie później, bo dopiero w 1917 roku grupa Polaków z Brantford wysłała do bpa Hamiltonu petycję z prośbą o zgodę na powołanie polskiej parafii. 5 grudnia 1917 roku bp Thomas J. Dowling powierzył ks. Wawrzyńcowi Dogorskiemu opiekę religijną nad Polakami w Brantford. Przez pół roku zwolniono ich z ponoszenia opłat za wynajmowanie pomieszczeń kościoła św. Bazylego. Ponadto parafia św. Bazylego zaofiarowała czasowo mieszkanie na plebanii ks. Dogorskiemu.

W 1919 roku Polacy nabyli plac przy Lyons Ave., gdzie wybudowali mały drewniany, ale już własny kościół pod wezwaniem św. Józefa i zakupili dom z przeznaczeniem na plebanię. Podczas kryzysu gospodarczego w latach dwudziestych parafianie nie byli w stanie utrzymać kościoła i w 1930 roku kościół i plebania zostały sprzedane i przez kilka lat w Brantford nie było polskiego kapłana.

W początkach grudnia 1936 roku ks. dr Tomasz Tarasiuk, proboszcz polskiej parafii św. Stanisława Kostki w Hamilton, skierował do bpa diecezji list z prośbą o powierzenie mu opieki religijnej nad Polakami w Brantford. Dnia 19 grudnia 1936 roku bp diecezji Hamilton Joseph Ryan mianował ks. Tarasiuka proboszczem polskiej parafii w Brantford, powierzając mu misję jej zorganizowania. Wtedy też zakupiono na potrzeby parafii budynek prezbiteriańskiego nieczynnego kościoła św. Andrzeja i wprowadzono w nim zmiany, aby przystosować świątynię do potrzeb obrzędów Kościoła rzymsko-katolickiego. W lutym 1938 roku dokupiono położoną w sąsiedztwie posesję z zabudowaniami, którą przeznaczono na plebanię. Kościół pochodził z 1907 roku i wymagał częściowego remontu, a zwłaszcza przystosowania protestanckiego wnętrza do wymogów liturgii katolickiej. Zmiany te dokonane zostały bardzo szybko i 27 lutego 1938 roku bp Ryan poświęcił kościół pod wezwaniem św. Józefa. W czerwcu 1951 roku zakupiono budynek nowej plebanii, a pomieszczenia dotychczasowej przekazano siostrom felicjankom pracującym w parafii, z przeznaczeniem na dom zakonny.

W latach 1954-1955 parafia przeprowadziła gruntowną renowację wnętrza kościoła św. Józefa. Wykonanie malowideł ściennych powierzono polskiemu artyście Karolowi Malczykowi specjalizującemu się w malarstwie sakralnym.

Karol Malczyk (1907-1965) urodził się w Barwałdzie Średnim w chłopskiej rodzinie Franciszka i Franciszki, jako ich dwunaste dziecko. Po ukończeniu szkoły powszechnej i Gimnazjum im. Marcina Wadowity w Wadowicach, w 1928 rozpoczął studia w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie. W latach 1933-1938 studiował rzeźbę i malarstwo w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, pod kierunkiem Władysława Jarockiego i Fryderyka Pautscha. Był związany z beskidzką grupą plastyczną „Czartak II”. Jego pierwszą pracą malarską była polichromia w kościele św. Józefa w Kalwarii Zebrzydowskiej, wykonana wspólnie z Adamem Siemianowiczem. Następną, już samodzielną, polichromia w kościele św. Józefa Robotnika w Łękawicy Kalwaryjskiej. W tym nowo pomalowanym kościele wziął ślub z Miladą Pawlikówną w sierpniu 1938 roku. Rok później opracował projekt wystroju wnętrza i polichromii do kościoła Świętego Krzyża w Kielcach, którego wykonanie przerwał wybuch II wojny światowej.

17 września 1939 Malczykowie, wspólnie z bratem Karola, księdzem Erazmem, przekroczyli granicę węgierską. Tutaj polski artysta wraz z żoną wykonał polichromię aż w siedmiu kościołach. W 1949 Malczykowie, mający już kilkuletniego syna, zdecydowali się na dalszą emigrację do Kanady, gdzie artysta stworzył polichromie w kościołach w Rivier Canard, Welland, Windsor (patrz: Kościół Świętej Trójcy w Windsor) oraz w Brantford.

W kościele św. Józefa pracowali przez dziewięć miesięcy, korzystając z 12-metrowego rusztowania. Pozostawili po sobie wyjątkową polichromię związaną z historią Polski. Przy głównym wejściu do kościoła na suficie obraz przedstawia Jasną Górę w Częstochowie z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej. W środkowej części sufitu znajduje się obraz zniszczonej Warszawy podczas Powstania Warszawskiego. Umęczoną Polskę symbolizuje postać klęczącego zakonnika, który modli się przed ukrzyżowanym Chrystusem o opiekę nad Ojczyzną. Pierwszy od wejścia obraz po prawej stronie przedstawia Św. Jadwigę Andegaweńską, a była to: „jedyna kobieta na tronie polskim. Młoda, piękna, mądra…” – jak możemy przeczytać w Internecie na stronie Archidiecezji Krakowskiej. „Mogła mieć wszystko czego dusza zapragnie! Wybrała dobro swoich poddanych i kraju, któremu królowała. Ten wybór dał Polsce stabilizację i dobrobyt na kilkaset następnych lat. Była patronką biednych i opuszczonych”.

Kolejny obraz przedstawia legendarnego Piasta kołodzieja z Kruszwicy, który – jak głosi legenda – był świadkiem uzdrowienia przez tajemniczych mnichów jego niewidomego syna Siemowita. Po modlitwach syn Piasta odzyskał wzrok, a po śmierci ojca objął tron jako Mieszko I i przyjął chrześcijaństwo.

Po drugiej stronie kościoła zobaczymy obraz przedstawiający modlącego się świętego Kazimierza – polskiego królewicza, syna Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki, od 1481 namiestnika królewskiego w Koronie Królestwa Polskiego, który poświęcił się dla chorych i biednych. Następnie widnieje obraz przedstawiający świętego Stanisława – biskupa i męczennika Stanisława Szczepanowskiego, który za krytykę króla został zamordowany podczas odprawiania mszy świętej w kościele na Skałce w Krakowie.

Główny ołtarz przyozdobiony został pięknym malowidłem obrazującym Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny otoczonej przez orszak aniołów, które tworzą stylizowane godło Polski. Warto odnotować, że artysta malując twarze aniołów, często jako modeli zapraszał parafian, mieszkańców Brantford. Po prawej stronie głównego ołtarza znajduje się obraz Ostatniej Wieczerzy.

Prace małżeństwa Malczyków zostały ukończone w grudniu 1954 roku, a już 6 stycznia 1955 roku dokonano poświęcenia odnowionego kościoła. Prałat P. J. Maloney tak skomentował dzieła Karola Malczyka i jego żony Milady: „Kościół św. Józefa, dzięki pracy polskich artystów, stał się świątynią nie tylko Bożą, ale przez fakt namalowania scen związanych z historią Ojczyzny skąd przybyli parafianie, na wskroś polską”.

W 1957 roku kościół został przyozdobiony nowymi stacjami drogi krzyżowej w wykonaniu włoskiego artysty Gaetana Valeria.

We wnętrzu kościoła umieszczone są także inne elementy związane z historią Polski: tablica pamiątkowa z okazji 1000-lecia Chrztu Polski, a przy ołtarzu obraz Matki Boskiej Częstochowskiej.

Lokalizacja: 235 Brant Avenue, Brantford, Ontario, Kanada 

Czas powstania:

1936

Twórcy:

Karol Malczyk (rzeźbiarz, malarz; Beskidy)(podgląd)

Opracowanie:

Stanisław Stolarczyk
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Kościół św. Józefa w Brantford Fotografia przedstawiająca Kościół św. Józefa w Brantford Galeria obiektu +3
Kościół św. Józefa, Brantford, Ontario, Kanada, fot. Stanisław Stolarczyk, 2021
Fotografia przedstawiająca Kościół św. Józefa w Brantford Fotografia przedstawiająca Kościół św. Józefa w Brantford Galeria obiektu +3
Ołtarz główny w kościele św. Józefa, Brantford, Ontario, Kanada, fot. Stanisław Stolarczyk, 2021
Fotografia przedstawiająca Kościół św. Józefa w Brantford Fotografia przedstawiająca Kościół św. Józefa w Brantford Galeria obiektu +3
Orszak aniołów w głównym ołtarzu kościoła, Brantford, Ontario, Kanada, fot. Stanisław Stolarczyk, 2021
Fotografia przedstawiająca Kościół św. Józefa w Brantford Fotografia przedstawiająca Kościół św. Józefa w Brantford Galeria obiektu +3
Obraz Karola Malczyka przedstawiający Powstanie Warszawskie, Brantford, Ontario, Kanada., fot. Stanisław Stolarczyk, 2021

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz