Polski Cmentarz Wojenny Olmazor I, fot. MKiDN, 2017
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Polski Cmentarz Wojenny Olmazor I
Polski Cmentarz Wojenny Olmazor I, fot. MKiDN, 2017
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Polski Cmentarz Wojenny Olmazor I
Polski Cmentarz Wojenny Olmazor I, fot. MKiDN, 2017
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Polski Cmentarz Wojenny Olmazor I
Polski Cmentarz Wojenny Olmazor I, fot. Polski Cmentarz Wojenny Olmazor I, 2017
Licencja: wszystkie prawa zastrzeżone
Fotografia przedstawiająca Polski Cmentarz Wojenny Olmazor I
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: WOJ-000072-W (UZ-0018)

Polski Cmentarz Wojenny Olmazor I

Olmazor | Uzbekistan | wilajet taszkencki
ros. Ałmazar (Алмазар); inna nazwa: Wriewskaja
Identyfikator: WOJ-000072-W (UZ-0018)

Polski Cmentarz Wojenny Olmazor I

Olmazor | Uzbekistan | wilajet taszkencki
ros. Ałmazar (Алмазар); inna nazwa: Wriewskaja
W styczniu/lutym 1942 r. miało miejsce przesunięcie Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR (Armii gen. Andersa) z sowieckiej republiki rosyjskiej do republik środkowoazjatyckich. W miejscowości Wriewskaja (obecnie Olmazor) ulokowano Centrum Wyszkolenia Armii. W skład Centrum wchodził m.in. Ośrodek Szkolenia Saperów, Szkoła Podchorążych, Szkoła Junaków, Kompania Chemiczna. Utworzono też koedukacyjną szkołę powszechną. Zmarłych tu z wycieńczenia i chorób wojskowych oraz cywili, którzy przybyli do miejsc formowania jednostek polskich w następstwie ogłoszonego 12.08.1941 r. dekretu Prezydium Rady Najwyższej ZSRR o tzw. „amnestii dla obywateli polskich”, chowano co najmniej na dwóch cmentarzach. Na obrzeżu miasta usytuowano Polski Cmentarz Wojenny (współczesna nazwa: Olmazor I). Pracownikom Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa udało się ustalić 25 nazwisk żołnierzy i junaków zmarłych w utworzonym w miejscowości Wriewskaja szpitalu garnizonowym i pochowanych na tym cmentarzu. Cmentarz przetrwał czasy sowieckie we względnie dobrym stanie, chociaż część polskich pochówków została zabudowana prawosławnymi grobami. Zachował się obelisk zwieńczony półokrągło, na którym - prawdopodobnie w latach 60. - umieszczona została tablica z napisem w języku rosyjskim, którego treść nie odpowiada prawdzie historycznej („ZDIES’ POCHORONIENY WOINY POLSKOJ ISWOBODITELNOJ ARMII OTDAWSZE ŻIZN’ W BORBIE PROTIW FASZIZMA 1942” – pochowani tu są żołnierze polskiej wyzwoleńczej armii, którzy oddali życie w walce z faszyzmem w 1942). W ramach prac przeprowadzonych przez Radę OPWiM w 2001 roku, ustawiono charakterystyczny dla wszystkich odbudowanych cmentarzy żołnierzy gen. Andersa centralny pomnik- słup milowy zwieńczony płaskorzeźbą orła. Na pomniku znajduje się napis w języku polskim i uzbeckim: "TU SPOCZYWAJĄ POLACY / 25 ŻOŁNIERZY / ARMII POLSKIEJ / NA WSCHODZIE/ GEN. WŁ. ANDERSA / I OSOBY CYWILNE / BYLI JEŃCY / WIĘŹNIOWIE / SOWIECKICH ŁAGRÓW / ZMARLI W 1942 R./ W DRODZE DO OJCZYZNY/ CZEŚĆ ICH PAMIĘCI". Obramowano rzędy mogił i posadowiono na nich 25 nagrobków z reliefem krzyża i imiennymi tabliczkami, pozostawiono i poddano konserwacji zastane upamiętnienie. Całość (248 m2) oddzielono od cmentarza prawosławnego ogrodzeniem z furtką. Przy wejściu do kwatery znajdują się tabliczki informacyjne z tekstami w językach polskim i uzbeckim, zamontowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2017 r. o treści: "POLSKI / CMENTARZ WOJENNY / OLMAZOR I / OBJĘTY OPIEKĄ / MINISTERSTWA KULTURY I DZIEDZICTWA / NARODOWEGO / ODBUDOWANY W 2001 ROKU / STARANIEM RADY OCHRONY PAMIĘCI / WALK I MĘCZEŃSTWA". Ostatni remont cmentarza został przeprowadzony przez Radę OPWiM w 2016 roku. Po likwidacji Rady OPWiM opiekę nad cmentarzem finansuje MKiDN. Resort kultury prowadzi również prace badawcze w celu ustalenia spisu osób cywilnych pochowanych na cmentarzach w Azji Środkowej.
Publikacja:
22.06.2022
rozwiń

Projekty powiązane

1
  • Polski Cmentarz Wojenny Olmazor I
    Katalog cmentarzy wojennych MKiDN Zobacz