Jan Henryk Rosen, „Św. Dominik otrzymujący różaniec od Matki Boskiej”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles
Jan Henryk Rosen, tryptyk poświęcony Matce Boskiej Różańcowej, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles
Jan Henryk Rosen, „Matka Boska z Guadalupe ukazującą się św. Juanowi Diego”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles
Jan Henryk Rosen, „Trójka dzieci klęczącą przed Matką Boską Fatimską”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles
Jan Henryk Rosen, sygnatura na obrazie pt. „Św. Dominik otrzymujący różaniec od Matki Boskiej”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles
Jan Henryk Rosen, tryptyk poświęcony św. Tomaszowi z Akwinu, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles
Jan Henryk Rosen, „Św. Tomasz krępowany więzami przez aniołów”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles
Jan Henryk Rosen, „Św. Tomasz jako nauczyciel”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles
Jan Henryk Rosen, „Św. Tomasz pogrążony w modlitwie przed krucyfiksem”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles
Jan Henryk Rosen, sygnatura na obrazie pt. „Św. Tomasz krępowany więzami przez aniołów”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles
Jan Henryk Rosen, dekoracje skrzydeł zamykających wnękę z krucyfiksem w ołtarzu głównym, 1951, kaplica-oratorium dawnego klasztoru sióstr dominikanek (obecnie opuszczonego), Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles
Jan Henryk Rosen, dekoracje skrzydeł zamykających wnękę z krucyfiksem w ołtarzu głównym, 1951, kaplica-oratorium dawnego klasztoru sióstr dominikanek (obecnie opuszczonego), Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles
Jan Henryk Rosen, dekoracje skrzydeł zamykających wnękę z krucyfiksem w ołtarzu głównym, 1951, kaplica-oratorium dawnego klasztoru sióstr dominikanek (obecnie opuszczonego), Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles
Jan Henryk Rosen, dekoracje skrzydeł zamykających wnękę z krucyfiksem w ołtarzu głównym, 1951, kaplica-oratorium dawnego klasztoru sióstr dominikanek (obecnie opuszczonego), Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Licencja: CC BY-SA 4.0, Źródło: Instytut Polonika, Warunki licencji
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles
 Prześlij dodatkowe informacje
Identyfikator: POL-002539-P/189568

Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles

Identyfikator: POL-002539-P/189568

Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles

W kościele św. Dominika przy klasztorze Dominikanów (St Dominic’s Parish and Dominican Priory) w Eagle Rock na przedmieściach Los Angeles (Kalifornia) zachowały się namalowane przez Jana Henryka Rosena w 1951 r. dwa tryptyki, pierwotnie stanowiące nastawy dwóch ołtarzy bocznych (opracowanie na podstawie autopsji i zdjęć; datowanie - na podstawie sygnatur; brak danych historycznych i materiałów archiwalnych).

Tryptyki, umieszczone w kaplicach bocznych, są ujęte w rzeźbione neogotyckie ramy z ciemnego drewna, z dekoracją maswerkową zachodzącą na obrazy. Oba tryptyki zostały zbudowane według tego samego schematu: część środkowa w kształcie prostokąta, zwieńczona drewnianym maswerkowym baldachimem, jest znacznie wyższa i szersza od obu prostokątnych skrzydeł bocznych, również dekorowanych maswerkiem.

Po lewej stronie znajduje się tryptyk poświęcony Matce Boskiej Różańcowej („Św. Dominik otrzymujący różaniec od Matki Boskiej”). Obraz środkowy przedstawia Matkę Boską ofiarującą różaniec klęczącemu przed nią św. Dominikowi. Wzdłuż krawędzi płaszcza Matki Boskiej biegnie następująca inskrypcja: „Mon cœur se recommende à vous - tout plein d’amour et de martyre”, będąca nieco zmienioną wersją słów XVI-wiecznego madrygału, przypisywanego Orlandowi di Lasso z roku 1560 (według innej wersji to anonimowy utwór powstały w wieku XIX): „Mon cœur se recommende à vous - tout plein d’ennui et de martyre”. U stóp Matki Boskiej widnieją sygnatura i data powstania obrazu: „Joannes H. | de Rosen | pinxit | a.d. MCMLI”, a przed św. Dominikiem - kartusz herbowy z biegnącym psem, niosącym w pysku płonącą pochodnię, znak dominikanów (z łac. „Domini canes” - psy Pańskie, co się z kolei wiąże z legendą o matce św. Dominika, która przed narodzeniem się syna miała sen, według którego w swoim łonie nosiła „psa trzymającego zapaloną pochodnię, którą rozpalał cały świat”). Na obu skrzydłach przedstawiono wizje maryjne: po lewej Matkę Boską z Guadalupe ukazującą się św. Juanowi Diego, a po prawej - trójkę dzieci klęczącą przed Matką Boską Fatimską.

Drugi z tryptyków został poświęcony św. Tomaszowi z Akwinu, najważniejszemu po św. Dominiku założycielu zakonu, świętemu dominikańskiemu. Tu wszystkie trzy obrazy przedstawiają wydarzenia z życia świętego, zgodnie z przekazem „Złotej legendy” Jakuba de Voragine. Pośrodku przedstawiono św. Tomasza krępowanego więzami przez aniołów, po tym, jak udało mu się ujść z sideł kobiety lekkich obyczajów, zastawionych przez jego rodzinę, które chciała go odwieść od wstąpienia do klasztoru. Tak to wydarzenie opisał w swoich „Żywotach świętych” ks. Piotr Skarga:

„Nakoniec [...] do srogiego się i piekielnego dzieła nań uciekli, naprawili bowiem nieuczciwą i urodziwą niewiastę, aby tajemnie do niego wszedłszy, o czystość się jego pokusiła; za której utraceniem, łacno się serce jego rozkoszą cielesną zjęte odmienić mogło. Gdy z jej ubioru, słów jadowitych i dotykania pobudkę do złego młodzieniec Ś. poczuł, w sercu Chrystusowej pomocy wezwawszy i usty Imię jego ś. mianowawszy, skoczył do ognia w kominie gorejącego, skąd porwawszy głównią, na onę nierządnicę z gniewem tak uderzył, iż przestraszona uciekać musiała.

Za którą drzwi mocno zaparłszy, a oną głównią krzyż sobie na ścianie nakreśliwszy, padł na twarz swoję, z płaczem P. Boga prosząc, aby go przy czystości zachować raczył, a takiego nań upadku nie dopuszczał; długo tedy na modlitwie będący zdrzymał się i widział przez sen, iż lędźwie jego dwa Aniołowie pasem ściągali, mówiąc: Pasem cię czystości ściągamy, który się nigdy nie przerwie; a on tak wielką boleść na ciele uczuł, iż ocknąwszy się, głosem wielkim krzyknął tak, iż się straż do niego porwała; lecz on choć to przez sen widział, co mu się działo, nikomu jednak tego (aż przed śmiercią swoją bratu Reginaldowi) nie oznajmił. Od tego czasu wielki miał dar ś. czystości, a przecię białych się głów rozmowy bardzo strzegł, chyba gdzie duchowna potrzeba to na nim wyciągała.”

Zgodnie z powyższym opisem dwaj aniołowie krępują sznurami na wysokości lędźwi słaniającego się św. Tomasza. Ten wypuścił z rąk zapaloną pochodnię, która teraz leży na posadzce, zapewne tę samą, którą obronił się przed kobietą. Po prawej stronie, tuż pod stopami anioła, widnieje sygnatura i data: „Joannes H. | de Rosen | pinx. | MCMLI”.

Na lewym skrzydle ukazano św. Tomasza jako nauczyciela, a po prawej - pogrążone­go w modlitwie przed krucyfiksem.

W kaplicy-oratorium sąsiadującej z kościołem dawnego klasztoru Sióstr Dominikanek (obecnie opuszczonego) Rosen udekorował skrzydła zamykające wnękę z krucyfiksem w ołtarzu głównym. Wyobrażono na nich personifikacje Czterech Żywiołów jako aniołów na złotym tle, z odpowiednimi atrybutami i inskrypcjami: „terra” (ziemia - drzewo) i „aqua” (woda - ryba) - na skrzydle lewym - oraz „ignis” (ogień - płomień) i „aer” (powietrze - ptak) - na skrzydle prawym. Podobnie ujęte personifikacje projektu Rosena - w formie mozaik -zdobią fasadę kaplicy Szkoły Wojskowej św. Katarzyny w Anaheim, gdzie flankują postać św. Tomasza z Akwinu.

Osoby powiązane:

Czas powstania:

1951

Twórcy:

Jan Henryk Rosen (malarz; Polska, Niemcy, Francja, USA)(podgląd)

Bibliografia i archiwalia:

  • P. Skarga, „Żywot św. Tomasza z Akwinu”, [w:] tegoż, „Żywoty świętych Starego i Nowego Zakonu”, Petersburg 1862 (reprint: Kraków 2015), t. I, s. 207
  • J. Wolańska, „«Pasem cię czystości ściągamy, który się nigdy nie przerwie». Św. Tomasz z Akwinu na tryptyku Jana Henryka Rosena w kościele Dominikanów w Eagle Rock (Los Angeles)”, [w:] „Artyści i Kraków. Studia ofiarowane Tomaszowi Gryglewiczowi”, red. J.K. Ostrowski, A. Szczerski, M. Walczak, M. Zgórniak, Kraków 2022, s. 327-334

Publikacja:

21.02.2025

Ostatnia aktualizacja:

18.04.2025

Opracowanie:

Joanna Wolańska
rozwiń
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Galeria obiektu +13
Jan Henryk Rosen, „Św. Dominik otrzymujący różaniec od Matki Boskiej”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Galeria obiektu +13
Jan Henryk Rosen, tryptyk poświęcony Matce Boskiej Różańcowej, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Galeria obiektu +13
Jan Henryk Rosen, „Matka Boska z Guadalupe ukazującą się św. Juanowi Diego”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Galeria obiektu +13
Jan Henryk Rosen, „Trójka dzieci klęczącą przed Matką Boską Fatimską”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Galeria obiektu +13
Jan Henryk Rosen, sygnatura na obrazie pt. „Św. Dominik otrzymujący różaniec od Matki Boskiej”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Galeria obiektu +13
Jan Henryk Rosen, tryptyk poświęcony św. Tomaszowi z Akwinu, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Galeria obiektu +13
Jan Henryk Rosen, „Św. Tomasz krępowany więzami przez aniołów”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Galeria obiektu +13
Jan Henryk Rosen, „Św. Tomasz jako nauczyciel”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Galeria obiektu +13
Jan Henryk Rosen, „Św. Tomasz pogrążony w modlitwie przed krucyfiksem”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Galeria obiektu +13
Jan Henryk Rosen, sygnatura na obrazie pt. „Św. Tomasz krępowany więzami przez aniołów”, 1951, kościół św. Dominika, Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Galeria obiektu +13
Jan Henryk Rosen, dekoracje skrzydeł zamykających wnękę z krucyfiksem w ołtarzu głównym, 1951, kaplica-oratorium dawnego klasztoru sióstr dominikanek (obecnie opuszczonego), Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Galeria obiektu +13
Jan Henryk Rosen, dekoracje skrzydeł zamykających wnękę z krucyfiksem w ołtarzu głównym, 1951, kaplica-oratorium dawnego klasztoru sióstr dominikanek (obecnie opuszczonego), Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Galeria obiektu +13
Jan Henryk Rosen, dekoracje skrzydeł zamykających wnękę z krucyfiksem w ołtarzu głównym, 1951, kaplica-oratorium dawnego klasztoru sióstr dominikanek (obecnie opuszczonego), Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005
Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Fotografia przedstawiająca Tryptyki Jana Henryka Rosena w kościele św. Dominika w Los Angeles Galeria obiektu +13
Jan Henryk Rosen, dekoracje skrzydeł zamykających wnękę z krucyfiksem w ołtarzu głównym, 1951, kaplica-oratorium dawnego klasztoru sióstr dominikanek (obecnie opuszczonego), Los Angeles (USA), fot. Joanna Wolańska, 2005

Projekty powiązane

1
  • Katalog poloników Zobacz