Po agresji Niemiec na Polskę 1 września 1939 r. oraz ataku ZSRR 17 września 1939 r. tysiące Polaków, zarówno cywilów, jak i żołnierzy, przekroczyło granicę węgierską. Pomimo trudnej sytuacji międzynarodowej i przynależności Węgier do państw Osi, Węgrzy okazali dużą przychylność i udzielili pomocy polskim uchodźcom. Polacy otaczani byli opieką – zarówno ze strony państwa węgierskiego jak i organizacji polskich działających na Węgrzech. Internowani byli rozlokowani w licznych obozach wojskowych i cywilnych.
Liczbę polskich internowanych w początkowym okresie uchodźstwa ocenia się na około 140 tys., w tym ok. 33 tys. szeregowych i oficerów. Z czasem liczba uchodźców, przede wszystkim wojskowych, uległa zmniejszeniu na skutek zorganizowanej przez Polaków akcji ewakuacji do Francji i na Bliski Wschód do tworzonych tam polskich oddziałów wojskowych.
Na miejscowym cmentarzu w Nagycenk znajdują się dwa groby internowanych funkcjonariuszy Policji Państwowej: st. sierż. Filipa Prescha i sierżanta Stanisława Pakuły. Groby położone są blisko siebie, w lewym sektorze (sektor „A”), idąc od wejścia głównego przy Széchenyi tér, a przed mauzoleum rodziny Széchenyi.
Na grobie F. Prescha (sektor A, rząd 11, grób nr 5) umieszczono betonowy nagrobek z pomnikiem z metalowym krzyżem z figurą ukrzyżowanego Chrystusa i metalową tabliczką inskrypcyjną, bardzo już nieczytelną: „Ś.P. / Filip Presch / ... st. [sierż.] Policji / Państwowej urodzony / [27.09.] 1890 w Kob[ylnicy] / zmarł 6.06.[…] / w […]”
Na grobie S. Pakuły (sektor A, rząd 14, grób nr 8) stoi kamienny pomnik, zwieńczony metalowym krzyżem z figurą ukrzyżowanego Chrystusa, z wyrytą inskrypcją epitafijną: „Ś.P. / Stanisław Pakula / st. sierżant Policji Państwowej / urodzony dnia 25 III [lub: IV] 1886 Gołkówek / pow. Brzeziny zm. dn. 15 V 1941 / w polskim obozie internowanych / w Kiscenk / odznaczony Krzyżem Niepodległości / Krzyżem Zasługi z Mieczami / Cześć Jego Pamięci”.
Dane dotyczące zmarłych uzupełniono na podstawie dokumentów archiwalnych.

Oprac. A.Wojda, MKiDN, VII 2025 r.