Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, Modified: yes, License terms and conditions
Photo showing Zamek w Siesikach
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, License terms and conditions
Photo showing Zamek w Siesikach
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, License terms and conditions
Photo showing Zamek w Siesikach
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, License terms and conditions
Photo showing Zamek w Siesikach
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, License terms and conditions
Photo showing Zamek w Siesikach
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, License terms and conditions
Photo showing Zamek w Siesikach
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, License terms and conditions
Photo showing Zamek w Siesikach
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, License terms and conditions
Photo showing Zamek w Siesikach
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, License terms and conditions
Photo showing Zamek w Siesikach
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, License terms and conditions
Photo showing Zamek w Siesikach
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, License terms and conditions
Photo showing Zamek w Siesikach
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, License terms and conditions
Photo showing Zamek w Siesikach
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, License terms and conditions
Photo showing Zamek w Siesikach
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
License: CC BY-SA 4.0, Source: Instytut Polonika, License terms and conditions
Photo showing Zamek w Siesikach
 Submit additional information
ID: POL-002767-P/193199

Zamek w Siesikach

ID: POL-002767-P/193199

Zamek w Siesikach

Malowniczo położony nad jeziorem Siesiki zamek, a raczej zameczek to przykład renesansowej rezydencji, która choć nie pełniła już stricte obronnych funkcji korzystała nadal z architektonicznego języka średniowiecznych twierdz. W ten sposób budowla akcentowała rycerskość swoich właścicieli - Dowmont-Siesickich, którzy zgodnie z rodową legendą wywodzili się od księcia litewskiego Gedymina.

O malowniczym zamku, czy raczej zameczku w Siesikach nie powstało dotąd naukowe opracowanie, ale autorzy powieści historycznych chętnie sytuują akcję w jego murach, czego przykładem „Emilia Plater” Wacława Gąsiorowskiego. Sam zamek o specyficznym uroku grubych i przysadzistych murów obrósł w legendy, a na jego temat w różnych przewodnikach można znaleźć wiele bałamutnych opowieści. Przede wszystkim należy podkreślić, że niewielki punkt obronny musiał istnieć w tym miejscu jeszcze w XV w., w czasach króla Władysława Warneńczyka (1434-1444), najstarszego syna Władysława Jagiełły. Drewniano-ziemna konstrukcja należała wówczas do Dowmonta (Dowmunta), “książęcia na Ucianie”. Służyła ona nie tylko jako strażnica, ale była też punktem wypadowym na łowy w okolicznych, gęstych wówczas puszczach litewskich.

Na początku XVI w. właścicielem dóbr Siesiki był potomek Dowmonta - Gabriel Dowmont, który nad brzegiem jeziora do 1517 r. wzniósł murowaną siedzibę. Od nazwy miejscowości on sam i jego następcy pisali się Dowmont-Siesiccy herbu Bawola Głowa. Byli oni aktywnymi uczestnikami politycznego życia w powiecie wiłkomierskim, nie zdobywając większego znaczenia. Ich najwybitniejszym przedstawicielem był Kazimierz Władysław (zm. 1691) - marszałek Trybunału Litewskiego w 1676 r. i kuchmistrz wielki litewski, elektor Jana III Sobieskiego.

W kolejnych stuleciach przy zamku podejmowano różnorodne prace modernizacyjne, a w rękach Dowmont-Siesickich majątek pozostawał do początku XVIII w., kiedy to Marianna (Marcjanna), wojewodzianka mścisławska, poślubiła Michała Antoniego Radziwiłła (1687-1721) herbu Trąby. Po bezpotomnej śmierci swoich braci Kazimierza i Stanisława wniosła ona dobra Siesiki w dom męża. Ich syn-pogrobowiec Leon Radziwiłł (1722-1751) w 1745 r., sprzedał zadłużony majątek Dowgiałłom herbu Zadora. Pamięć o Dowmuntach przetrwała jednak w nazwach pobliskich wsi: Dowmuntyszki i Dowmuntowo.

Nowy właściciel - Kazimierz Dowigiałło przebudował pałac zniszczony przez wojska szwedzkie podczas potopu szwedzkiego. Kolejną restaurację w latach 1820-1839 przeprowadził jego wnuk Dominik (1789-1857). Nakazał on m.in. zwieńczenie wież od strony jeziora neogotyckim krenelażem i rozebranie dwóch frontowych. Zbudowano wówczas także klasycystyczną stajnię i spichlerz. Następnym właścicielem był Stanisław Grzegorz Dowgiałło (1822-1905). Z jego inicjatywy w 1904 r. zbudowano w pobliżu neoklasycystyczny budynek zwany Akademią, służący gościom i celom szkolnym miejscowej ludności. Budowla ma dwa portyki zorganizowane na krótszych bokach.

W rękach Dowgiałłów majątek pozostawał do 1940 r., kiedy to Oskar Jan Dowgiałło (1902-1988) wraz z żoną Krystyną z Jezierskiech zostali zmuszeni do jego opuszczenia. Po wojnie osiedli w Sopocie. Po 1945 r. w pałacu umieszczono szkołę, następnie biura kołchozu i mieszkania dla jego pracowników. Od 1972 r. budynek był opuszczony. W 1999 r. rozpoczęto remont, który zakończono kilka lat temu umieszczając w pałacu filię muzeum w Wiłkomierzu.

Zamek wzniesiono nad jeziorem i z trzech stron otoczono fosą. Jest to budowla na planie wydłużonego prostokąta, dwukondygnacyjna, ujęta pierwotnie w czterech narożach przysadzistymi wieżami, wyższymi od korpusu o piętro. Zachowały się tylko dwie z nich, od strony jeziora - jedna na planie koła, a druga na planie czworoboku. Sugeruje to, że nie powstały one w jednym czasie. W kolejnych dekadach pomiędzy wieżami rozciągnięto taras, który umożliwiał podziwianie malowniczej okolicy, ale też spoglądanie na dobra właściciela rozciągające się po horyzont. Budowlę wieńczy wysoki dach. Bryła budowli o różnorodnych rzutach wież, zdobiona arkadkami, płycinami i naprzemiennie różnymi otworami odznaczała się malowniczością. Zamek w Siesikach można zestawić z analogicznymi strażnicami w litewskich Rokanciszkach, czy Narwiliszkach.

W zamku w Siesikach zachowały się stare, kominki i sklepienia z XVI-XVIII w., a częściowo także polichromia oraz ceglana posadzka. Część pomieszczeń była nakryta stropami. Zamek - rezydencję otaczał 3 ha park, którego pozostałości są widoczne do dziś.

Time of construction:

do 1517 r. (budowa), XVIII-XIX w. (prace modernizacyjne)

Bibliography:

  • Urbański A., „Memento kresowe”, Warszawa 1929, s. 150-153.
  • J.K. Wilczyński, „Rodowód Dowmont-Siesickich”, Paryż [ok. 1860]

Publication:

23.08.2025

Last updated:

23.08.2025

Author:

dr hab. Anna Sylwia Czyż, prof. ucz.
see more Text translated automatically
Siesikai Castle with a red-tiled roof and white walls, surrounded by trees and a gravel path leading to the entrance. Cars are parked in front of the building. A lake is visible in the background. Photo showing Zamek w Siesikach Gallery of the object +13
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
Siesikai Castle with a red-tiled roof and banners on the facade, surrounded by trees and a gravel path leading to the entrance. Cars are parked in front, and a lake is visible in the background. Photo showing Zamek w Siesikach Gallery of the object +13
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
View of a rural landscape with traditional wooden houses and a barn surrounded by green fields and trees. Hay bales are visible in the foreground. Photo showing Zamek w Siesikach Gallery of the object +13
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
View of the Siesikai Castle area with lush greenery, a small waterway, and trees. A building with a sloped roof is visible in the distance. Photo showing Zamek w Siesikach Gallery of the object +13
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
Interior of Siesikai Castle with wooden ceiling beams, stone floor, and a wooden staircase. Two chandeliers hang from the ceiling, and there are arched windows along the wall. Photo showing Zamek w Siesikach Gallery of the object +13
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
Interior of Siesiki Castle with white plastered walls, arched windows, and a wooden ceiling with a chandelier. Stone niches and a tiled floor are visible. Photo showing Zamek w Siesikach Gallery of the object +13
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
Interior of Siesiki Castle with a wooden staircase and railing, a small fireplace with stacked wood, and a chandelier with candles. The walls are white, and the floor is tiled. Photo showing Zamek w Siesikach Gallery of the object +13
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
A historic fireplace with a simple, white plaster design in a room of Siesiki Castle. The fireplace features a rectangular opening and a decorative panel above, with a wooden ceiling overhead. Photo showing Zamek w Siesikach Gallery of the object +13
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
View of Lake Siesiki with surrounding greenery and distant view of Siesiki Castle on the horizon under a partly cloudy sky. Photo showing Zamek w Siesikach Gallery of the object +13
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
View of Siesikai Castle with a round tower and red roof, situated by a lake. The castle's white walls are visible, surrounded by green grass and trees. The lake extends into the distance under a partly cloudy sky. Photo showing Zamek w Siesikach Gallery of the object +13
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
Interior of Siesiki Castle showing a simple, arched fireplace set into a white plastered wall, with a small step leading to it. A doorway is visible to the right. Photo showing Zamek w Siesikach Gallery of the object +13
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
The Siesikai Castle by the lake, featuring two towers with conical roofs and a rectangular main building. The grassy path and trees surround the structure. Photo showing Zamek w Siesikach Gallery of the object +13
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
Pathway leading through a grassy area surrounded by trees, with a small building in the distance at Siesiki Castle. Photo showing Zamek w Siesikach Gallery of the object +13
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015
View of Siesikai Castle surrounded by trees and grassy mounds, with a partially visible building in the background. Photo showing Zamek w Siesikach Gallery of the object +13
Zamek w Siesikach, photo Anna Sylwia Czyż, 2015

Related projects

1
  • Zamek w Siesikach z czerwonym dachem i białymi ścianami, otoczony drzewami i żwirową ścieżką prowadzącą do wejścia. Przed budynkiem zaparkowane są samochody. W tle widoczne jest jezioro.
    Katalog poloników Show